ÇANLAR KİMİN İÇİN ÇALIYOR, Hemingway'in en güzel
romanlarından biridir. İspanya iç savaşının anlatıldığı roman, 1940'larda
yazılmıştır. Böyle olmasına karşın, hâlâ birçok ülkede çevirisi yayımlanmakta,
hâlâ en çok okunan kitaplar arasında yer almaktadır. Bu ilginin nedeni, bir
serüven romanı oluşundan ya da Hemingway'in o kendine özgü anlatış biçiminde
aranabilir. Ancak şöyle bir saptama da yapılabilir: ÇANLAR KİMİN İÇİN
ÇALIYOR'da Hemingway, ülkü birliği etmiş insanların inançlı kavgası yanında,
romantizmi de etkileyici bir öğe olarak kullanmıştır. En güç koşullarda, ölümle
yüz yüzeyken bile sevgi, umut, korku bütün canlılığıyla yaşanır romanda. Ortak
amaç doğrultusunda, bir toplumsal kavga için, ayrı ulustan bilinçli insanların
öyküsüdür ÇANLAR KİMİN İÇİN ÇALIYOR.
Ormanda, çamların iğne yapraklarıyla kaplanmış kahverengi
toprağa yüzükoyun uzanmış; çenesini, kavuşturduğu kollarına dayamıştı. Çam
ağaçlarının tepelerinde, yükseklerde bir yel estirip duruyordu. Uzandığı yerden
hafif bir eğimle inen dağın yamacı, aşağılarda alabildiğine dikleşiyordu. Geçit
boyunca dolana dolana giden yolun yağlı karasını bile görebiliyordu yattığı
yerden. Yolun kıyısında bir ırmak vardı; geçidin aşağısında, akarsuyun yanı
başındaki hızarı; büğetten, yaz güneşi altında dökülen apak suları da
görebiliyordu.
Pulitzer (1953 İhtiyar Adam ve Deniz adlı kitabıyla) ve
Nobel (1954) ödülleri sahibi Ernest Hewingway gerek kendine özgü anlatımıyla,
kesik konuşma tekniğiyle gerek kullandığı temalar ve yalın üslubuyla çağının
roman ve hikaye yazarlarını derinden etkilemiştir.
Yıkıcı şiddet öğelerine eserlerinde çok yer veren ama yazarlık mesleğinin
ortalarından başlayarak olumsuzdan olumluya doğru başka pek az yazarda
rastlanabilecek çok belirgin bir değişim, daha doğrusu gelişme gösteren
Hemingway, daha önceki eserlerinde eksikliği duyulan bu olumlu havaya İspanya
iç savaşını anlatan Çanlar Kimin İçin Çalıyor romanında tam anlamıyla
ulaşmıştır.
