"Akla gelen ilk soru ya da sorun Osmanlı padişahlarının
yaşamlarına hangi açıdan bakıldığı ya da bakılması gerektiğidir. Bu çalışmalar
her düzeyde ve farklı yönlerden yapılabilir. Örneğin çocuk padişahların
öyküleri, savaşçı padişahların çileli seferleri kadar ilginçtir. Dindar,
savaşçı, av, eğlence, müzik, kitap, sanat tutkunu, sanatkar padişahlar; her
birinin hastalıkları, ölüm nedenleri üzerinde de ilginç çalışmalar yapılabilir.
Oysa bizim kültürümüzde, padişahların yaşamlarına ağırlıklı olarak siyasal ve
askeri açıdan bakmak geleneği vardır. Bu kitapta ise Osmanlılık`ı temsil eden
36 padişahın yaşamöyküsü, tarih-serüvenlerin ilgiyle okuyacakları tarzda ve
beşeri yönleri olabildiğince öne çıkartılıp arada kaynak yapıtlardan kısa
alıntılara da yer verilerek anlatılmış; 36`sından yansıyan davranışlar,
yaklaşımlar ve olaylarla da Osmanoğulları hakkında genel bir fikir verebilmesi
düşünülmüştür. Yaşamöyküleri için, Osmanlı tarihindeki önem dereceleriyle
orantılı kapsamlar öngörülmeyerek Kanuni`nin de I. Mustafa`nın da birer insan
ve padişah oldukları ilkesinden hareket edilmiştir. Şu bir gerçek ki Osmanlı
sultanlarının yaşamları ifrat-tefrit eğilimlerine son derece açıktır.
İstenirse, en beceriksiz ve yetersiz olanını bile -sözgelimi dindarlığını,
iyilikseverliğini, hoşgörüsünü vb anıp yüceltmenin bir kolayı bulunabileceği
gibi, amaç kötülemekse en başarılıları bile siyaseti, yaşantısı ve zaafları
bugünün ölçüleriyle irdelenerek olumsuz çizgilere çekebilir. Durum bu olunca
padişahlar arasında yetki kullanımı, siyaset, beceri vb. açılardan koşutluklar
yakalamak ve kıyaslamalar yapmak oldukça zordur. Kesintisiz 641 yıl (1281-1922)
süren ve 21 kuşakta 36 padişahla temsil edilen Osmanoğulları`nın başarıları ve
yanlışları her zaman tartışacaktır." ...
*
Ufukların Efendileri
“Think ! Who does the fucking? Those two hundred or so
girls? The Sultan does the fucking.Those favored ladies are lucky if they see
him three or four times a year…Maybe they have relations twice a year. As for
he novices..He’s the fucking Sultan. He wants girls, he invades countries with
armies,for Christ’s sake.He sends generals out with glass slippers. He has an
entire empire to choose from. There’s pageants and beauty contests. Miss
African Village, Miss Sand Dunes. Miss Off-shore Islands. .. They’re all fat
.” Stanley Elkin - George Mills
“If you are fond to rule alone
Bear like a Turk no brother near the throne.” Alexander Pope
Birçok batılı yazar (Stanley Elkin ABD’den bir romancı),
padişahları (hiçbir batılı, padişah sözcüğünü kullanmamıştır nedense!)
yukarıdaki gibi hayal eder.
Bizde de çok farklı değildir hani. Zillullah’tırlar, adalet
dağıtırlar, komutandırlar, şairdirler, evliyaldırlar, bu mülklerin sahipleri,
ufukların efendileridirler.
Osmanlı padişahlarını tiyatro oyunlarına Cervantesler,
Racinler konu etmiş, Voltaire birçok yerde onları filozof gibi konuşturmuştur.
Yani onların insani tarafını biz değil, başkaları ortaya koymayı akıl etmiştir.
Bunların farkında olan Necdet Sakaoğlu, 36 padişahın
adlarından başlayarak fiziksel görünümlerini, karakterlerini,
yaptıklarını,dramlarını, insani zayıflıklarını, üstün yeteneklerini, aşklarını,
zevklerini, tutkularını, trajik sonlarını sade bir dille, bilimsel nesnellik
içinde anlatan zevkle okunur bir kitap yazmış.
Kitap inanılmaz sürükleyici. Kronolojik sıraya göre
padişahların anlatıldığı her kısım kendi içinde birçok sürpriz de barındırıyor.
Sonsuz ansiklopedik bilginin arasında böyle kısıtlı bir kitaba seçimler yapmak
kolay bir iş değil. Küçük öyküler, şaşırtıcı bilgiler ile tam bir tarih okuma
zevki veriyor Bu Mülkün Sultanları.
Kitap Oğlak Yayınları’nca
büyük ve küçük boy olmak üzere iki şekilde basıldı. Büyük olanda
padişahların anlatıldıkları kısımlarda portreleri de var.
Yukarıdaki Ufukların Efendileri başlığı Jason Goodwin’in
aynı adlı kitabından alınmıştır (Lords of The Horizons).
