tag:blogger.com,1999:blog-30024479650498316262024-03-12T16:22:50.768-07:00KİTAP ÖNERİSİ-GÜNLÜKEğer dalaverecilerin oyuncağı ve soytarıların maskarası olmak istemiyorsak, ilk kural, içe kapanık ve ulaşılmaz olmaktır.
SchopenhauerUnknownnoreply@blogger.comBlogger679125tag:blogger.com,1999:blog-3002447965049831626.post-81904420156329336542014-06-03T12:53:00.003-07:002014-06-03T12:54:32.698-07:00İSTANBUL DESTANI-BEDRİ RAHMİ EYÜBOĞLU<b><br /></b>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhhRkZM3N0vNj4mHn_5C61WHdhiUgUcUIDbAx0n2z1q1J2AfvSv1Re5KahTv6pM9UJppn1Lkvaf22DLZ0tPgZnuyV2Q2PgUxU7s4oadmoqYq6F18SQFUtKjq1gM2FbywpHVopUVx7gtfdQ/s1600/%C4%B0ST.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhhRkZM3N0vNj4mHn_5C61WHdhiUgUcUIDbAx0n2z1q1J2AfvSv1Re5KahTv6pM9UJppn1Lkvaf22DLZ0tPgZnuyV2Q2PgUxU7s4oadmoqYq6F18SQFUtKjq1gM2FbywpHVopUVx7gtfdQ/s1600/%C4%B0ST.jpg" height="458" width="640" /></a></div>
<b><br /></b>
<b><br /></b>
<b>İstanbul deyince aklıma martı gelir </b><br />
<b>Yarısı gümüş, yarısı köpük </b><br />
<b>Yarısı balık yarısı kuş </b><br />
<b>İstanbul deyince aklıma bir masal gelir </b><br />
<b>Bir varmış, bir yokmuş </b><br />
<b><br /></b>
<b>İstanbul deyince aklıma Gülcemal gelir </b><br />
<b>Anadolu'da toprak damlı bir evde </b><br />
<b>Gülcemal üstüne türküler söylenir </b><br />
<b>Süt akar cümle musluklarından </b><br />
<b>Direklerinde güller tomurcuklanır </b><br />
<b>Anadolu'da toprak damlı bir evde çocukluğum </b><br />
<b>Gülcemalle gider İstanbul'a </b><br />
<b>Gülcemalle gelir </b><br />
<b><br /></b>
<b>İstanbul deyince aklıma </b><br />
<b>Bir sepet kınalı yapıncak gelir </b><br />
<b>Şehzadebaşı'nda akşam üstü </b><br />
<b>Sepetin üstünde üç tane mum </b><br />
<b>Bir kız yanaşır insafsızca dişi </b><br />
<b>Boyuna bosuna kurban olduğum </b><br />
<b>Kalın dudaklarında yapıncağın balı </b><br />
<b>Tepeden tırnağa arzu dolu </b><br />
<b>Sam yeli, söğüt dalı, harmandalı </b><br />
<b>Bir şarap mahzeninde doğmuş olmalı </b><br />
<b>Şehzadebaşı'nda akşam üstü </b><br />
<b>Yine zevrak-ı derunum </b><br />
<b>Kırılıp kenara düştü </b><br />
<b><br /></b>
<b>İstanbul deyince aklıma Kapalıçarşı gelir </b><br />
<b>Dokuzuncu Senfoniyle kolkola </b><br />
<b>Cezayir marşı gelir </b><br />
<b>Dört başı mamur bir gelin odası </b><br />
<b>Haraç mezat satılmakta </b><br />
<b>Bir gelinle güvey eksik yatakta </b><br />
<b>Köşede sedef kakmalı tombul bir ut </b><br />
<b>Tamburi Cemil Bey çalıyor eski plakta </b><br />
<b>Sonra ellerinde şamdanlar nargileler </b><br />
<b>Paslı Acem kılıçları </b><br />
<b>Amerikan kovboyları </b><br />
<b>Eller yukarı </b><br />
<b><br /></b>
<b>Ne kadar da beyaz elbiseleri </b><br />
<b>Amerikan deniz erleri </b><br />
<b>Kocaman bir papatyadan yolunmuşlar gibi </b><br />
<b>Sütten duru buluttan beyaz </b><br />
<b>Beyazın böylesine ölüm yakışır mı dersin </b><br />
<b>Yakışmaz </b><br />
<b>Ama harbederken onlara </b><br />
<b>Bambaşka elbiseler giydirirler </b><br />
<b>Kan rengi, barut rengi, duman rengi </b><br />
<b>Kin tutar, kir tutmaz </b><br />
<b><br /></b>
<b>İstanbul deyince aklıma </b><br />
<b>Kocaman bir dalyan gelir </b><br />
<b>Kimi paslı bir örümcek ağı gibi </b><br />
<b>Gerinir Beykoz'da </b><br />
<b>Kimi Fenerbahçe'de yan gelir </b><br />
<b>Dalyanda kırk tane Orkinos </b><br />
<b>Kırk değirmen taşı gibi dönmektedir </b><br />
<b>Orkinos dediğin balıkların şahı Orkinos mavzerle gözünden </b><br />
<b><br /></b>
<b>vurulur </b><br />
<b>Denizin içinde ağaçlar devrilir </b><br />
<b>Kan çanağına döner dalyanın yüzü </b><br />
<b>Camgöbeği yeşili bulanır </b><br />
<b>Bir çırpıda kırk Orkinos </b><br />
<b>Reisin sevinçten dili dolanır </b><br />
<b>Bir martı gelir konar direğe </b><br />
<b>Atılan Kolyosu havada yutar </b><br />
<b>Bir başkasını beklemez gider </b><br />
<b>Balıkçı gülümser tatlı tatlı </b><br />
<b>Adı Marikadır bu martının der </b><br />
<b>Her zaman böyle gelir böyle gider </b><br />
<b><br /></b>
<b>İstanbul deyince aklıma Adalar gelir </b><br />
<b>Dünyanın en kötü Fransızcası orda harcanır </b><br />
<b>Çalımından geçilmez altmışlık madamların </b><br />
<b>Ağzı dili olsa da tenhadaki çamların </b><br />
<b>Görüp göreceği rahmeti anlatsa insanların </b><br />
<b><br /></b>
<b>İstanbul deyince aklıma kuleler gelir </b><br />
<b>Ne zaman birinin resmini yapsam öteki kıskanır </b><br />
<b>Ama şu Kızkulesinin aklı olsa </b><br />
<b>Galata kulesine varır </b><br />
<b>Bir sürü çocukları olur </b><br />
<b><br /></b>
<b>İstanbul deyince aklıma </b><br />
<b>Tophane'de küçücük bir sokak gelir </b><br />
<b>Her Allahın günü kahvelerine </b><br />
<b>Anadolu'dan bir sürü fakir fukara gelir </b><br />
<b>Kimi dilenecek dilenmesine utanır </b><br />
<b>Kiminin elinde bir süpürge peyda olur uzun </b><br />
<b>Dudaklarında kirli paslı bir tebessüm </b><br />
<b>Çöpçü olmuştur bugüne bugün </b><br />
<b>Kiminin sırtında perişan bir küfe </b><br />
<b>Kiminin sırtında nakışlı semer </b><br />
<b>Şehrin cümbüşüne katılır gider </b><br />
<b>Kalın yağlı bir kolana koşulur </b><br />
<b>Piyano taşırlar omuz omuza </b><br />
<b>Kendinden ağır yükün altında adamlar </b><br />
<b>Balmumu gibi erir dururlar </b><br />
<b>Sonra kanter içinde soluk alırlar </b><br />
<b>Nazik eşya nazik hamallar ister neylersin </b><br />
<b>Ama onlar kadar piyanoyu ciddiye alırlar mı dersin </b><br />
<b>Nazdan nazik çiniden bilezik eller </b><br />
<b>Derken </b><br />
<b>Karşı radyoda gayetle mülayim bir ses </b><br />
<b>Evlere şenlik Üstad Sinir Zulmettin </b><br />
<b>Hacıyağına bulanmış sesiyle esner: </b><br />
<b>Gamı şadiyi felek </b><br />
<b>Böyle gelir böyle gider </b><br />
<b><br /></b>
<b>İstanbul deyince aklıma </b><br />
<b>Stadyum gelir </b><br />
<b>Güne güneşe karşı yirmibeşbin kişi </b><br />
<b>Hepsinin dudağında İstiklal Marşı </b><br />
<b>Bulutlar atılır top top pare pare </b><br />
<b>Yirmibeşbin kişilik bir aydınlık içinde eririm </b><br />
<b>Canım ağzıma gelir sevinçten hilafsız </b><br />
<b>İsteseler bir gelincik gibi koparır veririm </b><br />
<b><br /></b>
<b>İstanbul deyince aklıma </b><br />
<b>Stadyum gelir </b><br />
<b>Kanımın karıştığını duyarım ılık ılık </b><br />
<b>Memleketimin insanlarına </b><br />
<b>Daha fazla sokulmak isterim yanlarına </b><br />
<b>Ben de bağırırım birlikte </b><br />
<b>Avazım çıktığı kadar </b><br />
<b>Göğsümü gere gere </b><br />
<b>Ver Lefter'e yaz deftere </b><br />
<b>Stadyum gelir </b><br />
<b>İstanbul deyince aklıma </b><br />
<b>Binlerce insanın aynı anda </b><br />
<b>Aynı şeyi duymasından doğan sevincin </b><br />
<b>Heybetini düşünürüm </b><br />
<b>Birbirine eklenir kafamda </b><br />
<b>Binler yüzbinler milyonlar </b><br />
<b>Sonra bir mısra havalanır ürkek </b><br />
<b>Bir uykuyu cananla beraber uyuyanlar </b><br />
<b><br /></b>
<b>İstanbul deyince aklıma </b><br />
<b>Yahya Kemal gelirdi bir eyyam </b><br />
<b>Şimdi Orhan Veli gelir </b><br />
<b>Demindenberi dilimin ucundasın Orhan Veli </b><br />
<b>Demindenberi senin tadın senin tuzun </b><br />
<b>Senin şiirin senin yüzün </b><br />
<b>Yaralı bir güvercin misali </b><br />
<b>Başımın üstünde dolanır durur </b><br />
<b>Gelir sessizce konar bu şiirin bir yerine </b><br />
<b>Neresine mi arayan bulur </b><br />
<b>Erbabı bilir </b><br />
<b>Deli eder insanı bu şehir deli </b><br />
<b>Kadehlerin çınlasın Orhan Veli </b><br />
<b><br /></b>
<b>İstanbul deyince aklıma Sait Faik gelir </b><br />
<b>Burgaz adasında kıyıda </b><br />
<b>Mavi gözlü bir çocuk büyür döne döne </b><br />
<b>Mavi gözlü bir ihtiyar balıkçı gencelir küçülür </b><br />
<b>İkisi bir boya geldi mi Sait kesilirler </b><br />
<b>Bütün İstanbul'u dolaşırlar elele başbaşa </b><br />
<b>Ana avrat küfrederler uçan kuşa eşe dosta </b><br />
<b>Sivriadada da martı yumurtası toplarlar çilli çilli </b><br />
<b>Ziba mahallesinde gece yarısı </b><br />
<b>Sabaha Galata'dan geçer yolları </b><br />
<b>Maytaba alacakları tutar kahvede </b><br />
<b>Zararsız bir deliyi </b><br />
<b>Ula Hasan derler gazeteyi ters tutaysun </b><br />
<b>Çaktırmadan gazetesini tutuştururlar fakirin </b><br />
<b>Sonra oturup sessizce ağlarlar </b><br />
<b><br /></b>
<b>İstanbul deyince aklıma </b><br />
<b>Sait Faik gelir </b><br />
<b>Taşında toprağında suyunda </b><br />
<b>Fakirin fukaranın yanıbaşında </b><br />
<b>Bir kalem bir bilek bilendikçe bilenir </b><br />
<b>Kıldan ince kılıçtan keskin </b><br />
<b>Hep iyiden güzelden yana </b><br />
<b>Hep kimsesizlerin </b><br />
<b><br /></b>
<b>İstanbul deyince aklıma </b><br />
<b>Said'in son yılları gelir </b><br />
<b>Hey Allahım en güzel çağında Said'e </b><br />
<b>Dört beş yıl ömrün kaldı denir </b><br />
<b>Sait Sait olur da nasıl dayanır </b><br />
<b>Mavi gözlü çocuk boşverir ölüm haberine </b><br />
<b>İhtiyar balıkçı pis pis düşünür </b><br />
<b>Bir zehir yeşilidir açılır </b><br />
<b>Bir yeşil ki ciğerine işler adamın </b><br />
<b>Bir yeşil ki kasıp kavurur </b><br />
<b>Küçük mavi çocuk </b><br />
<b>İhtiyar balıkçı </b><br />
<b>Ve dilimize bulaşan zehir yeşili </b><br />
<b>İstanbul çalkalandıkça bu denizlerde dipdiri </b><br />
<b>Dilimiz yaşadıkça yaşasın Said'in şiiri </b><br />
<b><br /></b>
<b>İstanbul deyince aklıma </b><br />
<b>Sabiyem gelir </b><br />
<b>Sabiyem boynundan büyük bir demetle </b><br />
<b>Sarıyer'den gelir Pendik'ten gelir </b><br />
<b>Bahar nereden gelirse velhasıl </b><br />
<b>Sabiyem oradan gelir </b><br />
<b>Ne delidir ne divane </b><br />
<b>Aslını ararsan çingenedir </b><br />
<b>Tepeden tırnağa güneştir </b><br />
<b>Topraktır </b><br />
<b>Anadır </b><br />
<b>Analar içinde bir tanedir </b><br />
<b>Biri sırtında biri memesinde biri karnında </b><br />
<b>Karnı her daim burnundadır </b><br />
<b>Canını mendil gibi takar dişine </b><br />
<b>Yürekten birşeyler katar işine </b><br />
<b>Bir ucundan girer şehrin ötekinden çıkar </b><br />
<b>Alçakgönüllüdür Sabiyem </b><br />
<b>Hem maşa satar, hem göbek atar </b><br />
<b>Ver bir çeyrek güzelim der </b><br />
<b>Neyse halin o çıksın falin </b><br />
<b>Canı çıkar Sabiyemin falı çıkmaz </b><br />
<b>Sonra anlatır dün gece başına gelenleri </b><br />
<b>Görürüm üryamda bir sarı yılan </b><br />
<b>Cenabet uğraşır durur benimlen </b><br />
<b>Uyanır bakarım benim bebeler </b><br />
<b>Yatağın ucuna kaymış </b><br />
<b>Ayağımın parmaklarını emer </b><br />
<b><br /></b>
<b>İstanbul deyince aklıma </b><br />
<b>Bir basma fabrikası gelir </b><br />
<b>Duvarları uzun masaları uzun sobaları uzun </b><br />
<b>Dal gibi dalyan gibi kızlar çalışır bütün gün ayakta </b><br />
<b>Kanter içinde mahzun </b><br />
<b>Yüzleri uzun elleri uzun günleri uzun </b><br />
<b>Fabrikada pencereler tavana yakın </b><br />
<b>Al topuklu beyaz kızlar dalga geçmeyin </b><br />
<b>Dışarda ağaçlar dizi dizi </b><br />
<b>Duvarlar duvarlar uzun duvarlar </b><br />
<b>Niçin ağaçlardan ayırdınız bizi </b><br />
<b>Dışarda tarlalar turuncu asfalt mosmor </b><br />
<b>Dışarda dışarda dışarda </b><br />
<b>Mevsim gürül gürül akıp gidiyor </b><br />
<b>Ondokuz yaşında Eyüplü Gülsüm </b><br />
<b>Dalmış beyaz köpüklü akışına ipeklilerin </b><br />
<b>Kötü kötü düşünüyor </b><br />
<b>İpeğin akışına doyum olmaz </b><br />
<b>Ama gel gör ki ipekli emprimeden oğlana don olmaz </b><br />
<b>Bir top Amerikan bezi sakız gibi beyaz </b><br />
<b>Bir top Amerikandan neler çıkmaz </b><br />
<b>Perdeler yatak çarşafları çoluğa çocuğa çamaşır </b><br />
<b>Sakız gibi ağarmış bir top Amerikan bezi </b><br />
<b>Gülsüm'ün gözleri kamaşır </b><br />
<b>Üçüncü oğlanı doğururken Gülsüm </b><br />
<b>Bir top Amerikana hasret sizlere ömür </b><br />
<b>Gülsüm'lerin sürüsüne bereket </b><br />
<b>Yerine bir Gülsüm'cük bulunur elbet </b><br />
<b>Gider Gülsüm gelir Gülsüm </b><br />
<b>Azrail ettiğin bulsun </b><br />
<b><br /></b>
<b>İstanbul deyince aklıma </b><br />
<b>Ağzına kadar soğan yüklü bir taka gelir </b><br />
<b>Sülyen kırmızısı üstüne zehir gibi yeşil </b><br />
<b>Samsun'dan Sürmene'den Sinop'tan </b><br />
<b>Yaz demez kış demez mutlaka gelir </b><br />
<b>Kirli yelkeninde yeni bir yama </b><br />
<b>Demirinin pası gelir dilime </b><br />
<b>Nabzımda duyarım motorunun hızını </b><br />
<b>Canımın içine sokasım gelir </b><br />
<b>İri kalçaları pullu denizkızını </b><br />
<b><br /></b>
<b>İstanbul deyince aklıma </b><br />
<b>Takalar gelir </b><br />
<b>Alçakgönüllü kalender </b><br />
<b>Ya Peleng-i Deryadır adları ya Şimşir-i Zafer </b><br />
<b>İstanbul deyince aklıma </b><br />
<b>Koca Sinan gelir </b><br />
<b>On parmağı on ulu çınar gibi </b><br />
<b>Her yandan yükselir </b><br />
<b>Sonra gecekondular gelir ardısıra </b><br />
<b>İsli paslı yetim </b><br />
<b>Eyy benim dev memesinde cüceler emziren </b><br />
<b>acayip memleketim</b><br />
<div>
<br /></div>
Unknownnoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-3002447965049831626.post-51757059022142977532014-02-24T15:56:00.001-08:002014-02-24T16:01:08.604-08:00Nihayet Şiir’in Mimar’ı SİNAN, KARADENİZ ’de Ortaya Çıktı<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhaEQ-8SSTr8RZ8qFw1_CpNzWle1u9QfTSckYD7385qVdYyDNOSA9EkLSbwXXiZOL6CavR10xVSY2owve82CTUHoGjRywAQyWXRAtCrcEzOpnBBhthyZHoA101Y1nxgiLI_KoysnLK6HhA/s1600/YOMB.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhaEQ-8SSTr8RZ8qFw1_CpNzWle1u9QfTSckYD7385qVdYyDNOSA9EkLSbwXXiZOL6CavR10xVSY2owve82CTUHoGjRywAQyWXRAtCrcEzOpnBBhthyZHoA101Y1nxgiLI_KoysnLK6HhA/s1600/YOMB.jpg" height="400" width="270" /></a></div>
<div style="text-align: justify;">
<b>Sinan Karadeniz. 78 doğumlu. Fatsa’da gizlenmiş ve bu gizliliğinden kendine bir yol açmış şiirleri gibi yüzü de güzel bir insan. İki sevdiğine, eşi Nurdan Hanım ve evladı Ömer’e ithaf ederek, “Benimle şiiri paylaşan…” girizgâhıyla onlara teşekkürlerini sunarak kitabına ve tarihe not düşüyor. Yomblues… İlk şiir kitabı. </b><br />
<b><br /></b>
<b>Uzun zamandır Türkiye’de şiir yazılmıyor diye feveran edenler ve hafakanlar geçirenler için sıkı bir işaret fişeği. Kitap 23 şiirden mürekkep. Her birinin de kendine has bir şahsiyeti mevcut. Kitap Yasakmeyve Komşu Yayınlarından neşrediliyor. Yasakmeyve, Sinan Karadeniz’in şiirini yayımlamakla harika bir tercihte bulunmuş. Ama gerek dizgi ve gerek görsel tasarım olarak da yayınevine teşekkür etmeden geçmekte olmaz hani. </b><br />
<b><br /></b></div>
<div style="text-align: justify;">
<b><br /></b></div>
<div style="text-align: justify;">
<b>Şair eserine “Tehlike” kelimesiyle korkusuzca dalıp hakiki şairler ordusuna yeteneğiyle ve sadakatiyle dâhil oluyor. </b><br />
<b><br /></b>
<b>Şiirin dünyaya dâhil olduğunu bildiğimizden şairi şiire götürenin tehlike olduğunu ve bu tehlikenin esasında aynı zamanda şiirin kendisinin de bundan gayri olmadığını bildiğimizden, şairin de esasında tehlikeli bir şey olduğunu bildiğimizden… Bu böyle uzar gider. Bunu biliriz. Bilmediğimiz şey ise şairin gözümüzün önüne harf ordusunu kendi üslubunca bir sırada dizip bizim ondan kendimize göre ne anlam çıkardığımızın kendimizin bile nasıl bilebildiğini ve fakat bunu kendimize dâhil bir türlü ( kaç türlü olabilir? ) açıklayamamamızdır.</b><br />
<b><br /></b></div>
<div style="text-align: justify;">
<b><br /></b></div>
<div style="text-align: justify;">
<b><br /></b>
<b><br /></b>
<b>“Tazecik notaların sıcak yalnızlığına” dokunmak ve “…ıssız bir dağ şelalesinin dilinden” hikâyeler dinlemek istiyorsanız bu kitap tam size göre. </b><br />
<b><br /></b></div>
<div style="text-align: justify;">
<b>“Güzelleşiyorsun her randevuda” diyebileceğiniz kimseler var mı bu âlemde? </b><br />
<b><br /></b></div>
<div style="text-align: justify;">
<b>“Şefin gözleri önünde” “Koparırım bütün tellerini hayatın” diyebilecek cesaretiniz? “Bir kadının topuğundan, akarsuları olta…” ladınız mı peki hiç? </b><br />
<b><br /></b></div>
<div style="text-align: justify;">
<b>Şehrimin bir yakasında elektrikler kesik / Ufkundaysa şimşekler çakıyor” Evet evet sizde bu anı yaşadınız mı?</b></div>
<div style="text-align: justify;">
<b>Gidişlerinizin kayıptan sayılmadığını derinden hissettiniz mi? </b><br />
<b><br /></b></div>
<div style="text-align: justify;">
<b>Kendinizi bu yeryüzünde başka bir şey de buldunuz mu? Mesela “Kesilmiş bir ağacın gövdesi” olduğunuz oldu mu? </b><br />
<b><br /></b></div>
<div style="text-align: justify;">
<b>Sizin hiç sevdikleriniz öldü mü ve ardından onlara şiir anıtı diktiğiniz? </b><br />
<b><br /></b></div>
<div style="text-align: justify;">
<b>Ötekileştirildiniz mi peki, aslında ötekileştirenlerin sizde kendilerini gördüklerini bildikleri için sizi ötekileştirdiklerinizi en derinden bilip hissettiniz mi? </b><br />
<b><br /></b></div>
<div style="text-align: justify;">
<b>Anlattığınız gerçekleri masal diye dinleyip sizinle alay eden bir kahve eşrafı ile bir arada bulundunuz mu peki? </b><br />
<b><br /></b></div>
<div style="text-align: justify;">
<b>Geceleriniz kafaya geçirilmiş bir naylon misali boğdu mu sizi her gece? </b><br />
<b><br /></b></div>
<div style="text-align: justify;">
<b>Çoktan öldüğünüz halde cesediniz şehirdeki diğer ölülerle beraber dolaşıyor mu halen? Kenti değiştirmek için kalemi kâğıdı elinize alıp bir dostluk öyküsü yazma korkusuzluğunda bulundunuz mu peki? </b><br />
<b><br /></b></div>
<div style="text-align: justify;">
<b>Umudun, namusun adaletin yetmediği yetmediği yetmediği size de oldu mu hiç? </b><br />
<b><br /></b></div>
<div style="text-align: justify;">
<b>Sizin gibi düşünenlerin gözünüzün önünde düşüncelerinden dolayı sürüklendiğini ve ederi bu deyip fazla para almaktan hayâ eden insanlar tanıdınız mı çevrenizde? </b><br />
<b><br /></b></div>
<div style="text-align: justify;">
<b><br /></b></div>
<div style="text-align: justify;">
<b>Bu sorulardan en az birine evet diyorsanız bu şiirler size iyi gelecek. Orada bir insan bulacaksınız. Ben buradayım, sizler neredesiniz? Diyen güzel bir insan.</b></div>
<div style="text-align: justify;">
<b><br /></b>
<b><br /></b></div>
<div style="text-align: justify;">
<b>Bu kadar yeter. Son söz şairden:</b></div>
<div style="text-align: justify;">
<b><br /></b></div>
<div style="text-align: justify;">
<b>“Buyur, hadi gözlerimden bakalım” </b></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
Unknownnoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-3002447965049831626.post-65802712830622179772014-01-21T12:08:00.004-08:002014-01-21T12:10:11.620-08:00DAHA-HAKAN GÜNDAY<span style="text-align: justify;">“Sen doğmadan iki sene önce... Bir tekne vardı, hiç unutmam, adı Swing Köpo... Rahim diye bir itin teknesi... Neyse, yükledik malı... En az 40 kelle var. Biri de hasta. Nasıl öksürüyor, bir görsen! Bitmiş herif! Kim bilir kaç yaşında, belki yetmiş, belki seksen...”</span><br />
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Babam bir katil olmasaydı, ben de olmayacaktım...</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
“Neyine gerek lan senin, dedim hatta... Kaçmak, göçmek? Gideceğin yere gitsen ne olur? Ölmeye mi çekiyorsun bu kadar eziyeti? Neyse... Sonra Rahim dedi, sen de gel, dönüşte iki laf ederiz. Benim de işim yok o zamanlar, daha kamyonu almamışım...”</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Babam bir katil olmasaydı, annem beni doğururken ölmeyecekti...</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
“Arada, kaçağa gidenlere bir el atıyorum... Hem işi öğreniyorum hem de üç beş yolumu buluyorum... İyi lan, dedim. Bindik, açıldık işte... Sakız’a varmaya az kala bir fırtına çıktı! Zaten Swing Köpo’nun kendini götürecek hali yok! Daha ne olduğunu anlamadan, göçtük suya...”</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhaEtWfJVc3oBGv9WvZ9lANcZRzp6i1l8ylok81ArmqbdHK1rvu4wcaxVIJ_NnnIlNZOuXw7VZUtqp6d70UfiJ4gUQ-FKan8ZpKL24WyZ-izIlSL-DBKe1pMKo_OnRxyAewkSrh6jGh52w/s1600/DAHA.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em; text-align: justify;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhaEtWfJVc3oBGv9WvZ9lANcZRzp6i1l8ylok81ArmqbdHK1rvu4wcaxVIJ_NnnIlNZOuXw7VZUtqp6d70UfiJ4gUQ-FKan8ZpKL24WyZ-izIlSL-DBKe1pMKo_OnRxyAewkSrh6jGh52w/s1600/DAHA.jpg" height="640" width="400" /></a></div>
Babam bir katil olmasaydı, asla dokuz yaşıma basmayacak ve onunla o sofraya oturmayacaktım...</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
“Bir baktım, herkes bir tarafta, bağıran bağırana... Adam gelmiş çölden, ne bilsin yüzmeyi! Böyle bir görünüyorlar, sonra yok! Taş gibi batıyor hepsi! Boğulup gidiyorlar... Bir ara Rahim’i gördüm, alnı kan içinde... Vurmuş kafayı teknede bir yere... Dalgaları bir gör, duvar gibi! Üstüne üstüne geliyor insanın! Sonra bir baktım, Rahim de yok...”</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Babam bir katil olmasaydı, ne o bana bu hikâyeyi anlatacaktı, ne de ben onu dinleyecektim...</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
“Yüzeceğim de, ne tarafa gideyim, diyorum... Gecenin bir körü! Bayağı bir uğraştım... Ama yok, kafayı suyun üstünde tutmak bile mesele... Bir dalıp bir çıkıyorum... Dedim, oğlum Ahad, hayat buraya kadar! Gittin, gidiyorsun... Sonra birden, böyle, iki dalga arasında, beyaz bir şey gördüm... Üstünde de bir karaltı var...”</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Babam bir katil olmasaydı, onun bir katil olduğunu hiç öğrenmeyecektim...</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
“Bir baktım, o hasta herif... Hani o bitik herif vardı ya... Bulmuş bir cansimidi, tutunmuş gidiyor... Nasıl yüzdüm, bilmiyorum... Ama sonunda vardım adamın yanına... Tuttum simidi, çektim elinden... Baktı bana... Uzandı böyle... İttim ben de... Boğazından tutup... Sonra da bir dalga geldi götürdü zaten...”</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Ama babam bir katildi ve hepsi oldu...</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
O gece babam öyle ağır ağır anlattı ki hikâyesini, dudaklarının arasından kesik kesik çıkan o sessizlikler gibi karıştı aramıza kelimeleri. Hatta bu yüzden hafızama çivilenmeyip de vidalandılar. Döne döne saplandılar aklıma. Ya da aklımdan geriye ne kaldıysa ona... Şimdi düşünüyorum da, babam bir katil olmasaydı eğer, babam da olamayacaktı belki. Çünkü bana sadece bir katil babalık edebilirdi. Onu da zaman gösterdi...</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Bir daha hiç bahsetmedi cinayetinden. Gerek de yoktu zaten. Kaç kez itiraf edilir ki aynı günah aynı insana? Bir kez duysan, yeter. Sofradan yavaşça kalkıp yatağa gitmek ve uzansan bile gözlerinin dimdik ayakta kalması için...</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Neden şimdi, diye düşündüğümü hatırlıyorum o gece. Neden şimdi anlattı? Kendine mi yoksa bana mı anlattı? Belki de dokuz yaşındaki oğluna verip verebileceği tek hayat dersi buydu. Elindeki tek hayati bilgi. Tek gerçek hayat dersi: Hayatta kal! O dersten çıkardığım dersi de hatırlıyorum: Ama hayatta nasıl kaldığını kimseye anlatma... Kimse anlatmasın nereden geldiğini, diye ağladığımı hatırlıyorum. Kimse anlatmasın aldığı nefesleri kimlerden çaldığını. Dokuz yaşındaydım. Bilemezdim... Nasıl hayatta kalındığını anlatmak için hayatta kalındığını... Sonra bir ara, babamın o yaşlı adamı boğazından tutup ittiği anı hayal ettiğimi hatırlıyorum. Babamdaki âdemelmasından o adamda da vardır, diye düşündüğümü... Ve o yumru babamın eline gelmiş midir, diye sessizce kendime sorduğumu... Babamın avucunda bir iz bırakmış mıdır o yaşlı adamın âdemelması? Yanağımı okşadığında bana da bulaşır mı? Sonra da uyuduğumu hatırlıyorum. Sonra da uyandığımı... Sonra da, bana hazırladığı o kahvaltıyı ve o tokadı ve o emri.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Bir dilim ekmek...</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
“Ne anladın dün anlattıklarımdan?”</div>
<div style="text-align: justify;">
“Ya sen ölecekmişsin ya da o adam...”</div>
<div style="text-align: justify;">
İki dilim peynir...</div>
<div style="text-align: justify;">
“Aferin... Söyle bakalım... Sen olsan ne yapardın?”</div>
<div style="text-align: justify;">
“Belki o cansimidi ikinize de yeterdi...”</div>
<div style="text-align: justify;">
Bir tokat...</div>
<div style="text-align: justify;">
“Ye hadi, bakma suratıma öyle! Sil o gözlerini de...”</div>
<div style="text-align: justify;">
“Peki baba.”</div>
<div style="text-align: justify;">
Bir yumurta...</div>
<div style="text-align: justify;">
“Ben olmasam sen de yoktun, anlıyor musun?”</div>
<div style="text-align: justify;">
“Evet baba.”</div>
<div style="text-align: justify;">
Üç zeytin...</div>
<div style="text-align: justify;">
“İyi... Bunu hiç unutma! Şimdi söyle, sen olsan ne yapardın?”</div>
<div style="text-align: justify;">
“Ben de senin gibi yapardım baba.”</div>
<div style="text-align: justify;">
Biraz tereyağı...</div>
<div style="text-align: justify;">
“Ben bu hayatta ne yaptıysam, hepsi senin için.”</div>
<div style="text-align: justify;">
“Sağ ol baba.”</div>
<div style="text-align: justify;">
Bir emir...</div>
<div style="text-align: justify;">
“Madem artık bu işin nasıl bir hayat kavgası olduğunu öğrendin, bugün sen de benimle geleceksin!”</div>
<div style="text-align: justify;">
“Olur baba.”</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Meğer babam bir çırak arıyormuş kendine. Eti de, kemiği de, iliği de ona ait bir çırak. Kazancını bir yabancıyla paylaşmamak için, suç ortağı olmak istiyormuş oğluyla.<br />
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhJ0jnVag9jmK7urRyFkm_qG-L3YlJE-Pfg3aMuTWD2r2VpvXEW-gGmZCbC6g_2So4oU6sCbCwJjuZbQKSMl6pP001ubgBQmj7z3NeQ5HRo3S1gV3jdC0wKpPkVFDNvkXBF30ug-kf1XKU/s1600/HAKO.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhJ0jnVag9jmK7urRyFkm_qG-L3YlJE-Pfg3aMuTWD2r2VpvXEW-gGmZCbC6g_2So4oU6sCbCwJjuZbQKSMl6pP001ubgBQmj7z3NeQ5HRo3S1gV3jdC0wKpPkVFDNvkXBF30ug-kf1XKU/s1600/HAKO.jpg" height="426" width="640" /></a></div>
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<br />
“Geleceksin!” dedi, gittim. Ben o yaz, karnemi alır almaz, bir insan kaçakçısı oldum. Dokuz yaşında... Pek farkı yoktu aslında. Bir insan kaçakçısının oğlu olmaktan...</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Şimdi düşünüyorum da, belki de sarhoştu o hikâyeyi anlattığında. Sonra da anlata anlata ayılınca, anlamıştı artık çok geç olduğunu... Belki de kötülüğü ağır basan bir vicdan topalıydı babam, hepsi bu. Belki de kendi babası yüzünden böyle olmuştu. O da kendi babası yüzünden... O da kendi babası yüzünden... O da kendi babası yüzünden... Sonuçta hepimiz hayatta kalanların çocukları değil miydik? Savaşlar, depremler, kuraklıklar, katliamlar, salgınlar, işgaller, kavgalar ve felaketlerden sağ çıkanların çocukları... Dolandırıcıların, hırsızların, katillerin, yalancıların, muhbirlerin, hainlerin, batan bir gemiden ilk kaçanların ve de başkalarının ellerindeki cansimitlerini söküp alanların çocukları... Sağ kalmayı bilmiş olanların... Sağ kalmak için her şeyi, ama her şeyi göze almış olanların... Bugün hayattaysak eğer, soyağacımızdan birileri “Ya o ya ben!” dediği için değil miydi? Belki de kötülüğün ağır basması bile değildi bu. Doğal olandı... Sadece bize çirkin geliyordu, o kadar... Ama doğada çirkinlik diye bir şey yoktu... Güzellik de... Gökkuşağı sadece gökkuşağıydı ve hiçbir doğa bilimleri kitabında altından geçilebileceğine ilişkin bir bilgi yoktu.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Sonuçta, beni de bu hayata iki ceset taşıdı: Biri yaşama, diğeri yaşatma isteği... Birini babam, diğerini annem istedi... Ve yaşadım ben de... Başka çarem var mıydı? Mutlaka... Ama kim bilir, belki de hayat fiziği böyle işliyor ve bir yerlerde şöyle yazıyordur:</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Hayat Fiziğine Giriş:</div>
<div style="text-align: justify;">
Her doğum, en az iki ölüm eder. Biri yaşamak, diğeri yaşatmak isteğine bağlı iki ölüm.</div>
<div style="text-align: justify;">
Ancak hayata gelenin, hayatta kalması için, o ölümler sayesinde nefes aldığından habersiz olarak yaşaması gerekir.</div>
<div style="text-align: justify;">
Aksi takdirde, söz konusu kişi bir savaştan ibaret olur ve her gün içinden ölü çıkar.</div>
<div style="text-align: justify;">
Evet, belki benim adım Gazâ...</div>
<div style="text-align: justify;">
Ama hiçbir zaman intihar etmeyi düşünmedim.</div>
<div style="text-align: justify;">
Sadece bir ara... Hissettim.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
*</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
"Doğu ile Batı arasındaki fark, Türkiye'dir. Hangisinden hangisini çıkarınca geriye Türkiye kalır, bilmiyorum ama aralarındaki mesafe Türkiye kadar, ondan eminim. Ve biz orada yaşıyorduk. Her gün politikacıların televizyonlara çıkıp jeopolitik öneminden söz ettği bir ülkede. Önceleri çözemezdim ne anlama geldiğini. Meğer jeopolitik önem, içi kapkaranlık ve farları fal taşı gibi otobüslerin, sırf yol üstünde diye, gecenin ortasında mola verdiği kırık dökük bir binanın ada ve parsel numaralarıyla yapılan çıkar hesapları demekmiş. 1.565 km uzunluğunda koca bir Boğaz Köprüsü anlamına geliyormuş. Ülkede yaşayanların boğazlarının içinden geçen dev bir köprü. Çıplak ayağı Doğu'da, ayakkabılı olanı Batı'da ve üzerinden yasadışı ne varsa geçip giden, yaşlı bir köprü. Kursağımızdan geçiyordu hepsi. Özellikle de, kaçak denilen insanlar...Boğazımıza takılmasınlar diye. Yutkunup gönderiyorduk hepsini. Nereye gideceklerse oraya...Sınırdan sınıra ticaret...Duvardan duvara..."</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
*</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Hatta belki de depo halkı demokrasiyi, gerçek hayattakilerden çok daha fazla hak ediyordu. Ne de olsa depo gerçek bir kafesti ve o insanlar, etraflarını sarmış duvarların, sırtlarını yaslayacak kadar farkındaydı. Ama gerçek hayattakilerin hiçbir şeyden haberi yoktu. Özellikle de bir kafeste yaşadıklarından! Haritalara baktıklarında sadece kırmızı çizgiler görüyorlardı. Kırmızı sınır çizgileri. Hatta, bir kafes olduğunu fark edemedikleri kafeslerinin sınırlarına o kadar aşıklardı ki bu kırmızı çizgileri korumak için ölür, dirilir, sonra yeniden ölebilirlerdi. Vatandaşlık bağıyla kendilerini boyunlarından demirlerine astıkları o kafesi korumak bir onur meselesiydi. Belki de haklılardı. Ne de olsa insanoğlunun onur meselesi haline getirebileceği pek bir şeyi de kalmamıştı. </div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
*</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Daha Hakan Günday... Daha...</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Filiz Aygündüz</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
2000 yılının edebiyat dünyasındaki en büyük sürprizlerinden biri de “Kinyas ve Kayra” adlı romanıyla hayatımıza giren Hakan Günday’dı hiç şüphesiz. Kitap yayımlandığında henüz 24 yaşındaydı. Yazarının yaşının çok üstünde, usta işi kıvamına yakın yepyeni bir soluktu “Kinyas ve Kayra”. Daha önce okuduğumuz hiçbir romana benzemiyordu. Yer altı edebiyatı yakıştırması yapanlar oldu ama değildi. İleride “ Hakan Günday edebiyatı” diyeceğimiz nevi şahsına münhasır türün ilk örneğiydi aslında. İki yıl sonra “Zargana” çıktı kitap vitrinlerine. Onu bir yıl sonra “Piç” izledi. “Malafa” 2005’te, “Azil” 2007’de, “Ziyan” 2009’da geldi. Giderek gelişen, zenginleşen, sadık ve hayli kalabalık bir okur topluluğu oluşturan bu edebiyat, 2011 yılında “Az” ile bir büyük çıkış daha yaptı. O gün bugündür yeni romanını bekliyoruz. Müjde bir süre önce geldi ve geri sayım da başladı. Önümüzdeki hafta çarşamba günü dağıtımı başlayacak Günday’ın yeni romanı “Daha”nın.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
417 sayfalık yolculuk</div>
<div style="text-align: justify;">
Benim bayram tatilim oldu “Daha”. Her sayfasında yeni bir sürprizle karşılaştığım 417 sayfalık bir yolculuk. İnsan zihninin en tekinsiz kuytularından Afganistan’a uzanan... Bu defa hayatın kendisinin ‘mücbir sebep’ olduğuna inanan Gazâ’nın öyküsünü anlatıyor Günday. 10 yaşından başlayıp 24’üne kadar dinliyoruz “Bir daha dönüp bakmayacağım geçmişe. Anlata anlata yiyip bitireceğim onu. Sonra da bir kürdanla dişlerimden kazıyıp tabanlarımla çiğneyeceğim. ‘Şimdi’den ibaret kalmanın tek yolu bu...” diyen Gazâ’nın hikayesini. Türkçenin Hakan Günday edebiyatındaki güzelliğine defalarca hayran kalarak...</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Umut ya da amaca gerek yok</div>
<div style="text-align: justify;">
Gazâ, kaçak göçmen taşımacılığı yapan babasıyla birlikte yaşıyor. Kaçakların bildiği tek Türkçe kelime olan “Daha”dan geliyor romanın adı. Daha hava, daha su, daha yiyecek... Her şeyin ‘daha’sı. Gazâ, üç kıtadan gelen göçmenlerin arasında başlayan çocukluğunda insanın kullanım kılavuzunu yazacak kadar bilgi sahibi oluyor. Kaçaklarla yaptığı mikro düzeydeki demokrasi denemesi sırasında insanın davranış modellerini gözlemliyor, liderin toplumdaki yerini sorguluyor, tanrı konumuna gelişini, halkın tepkisini, kahraman-halk çatışmasını. Galiba en çok da ‘ölüm’ü. 13 yaşındayken kaçakları Yunanistan’a geçiren teknenin kaptanlarından Harmin’den öğrendiği ‘hayatın anlamı’ teorisi kılavuzluğunu yapıyor: “Bir umut ya da amaca gerek yok, hayatta kalmak için. Öleceğini bilmek yeter. Hayatın anlamı işte bu: Ölüm korkusu... Dolayısıyla, eğer gerçek bir hayat yaşamak istiyorsan, gerçekten de bir amacın olsun istiyorsan, önce ölüm korkusunu atacaksın üzerinden... Ölüm korkusu denilen, hayatın, o yanında bedavadan verdikleri anlamı var ya, işte onu fırlatıp atacaksın! Ancak o zaman, gidip de hayatın gerçek anlamını bulursun.”</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Daha kelime, daha roman</div>
<div style="text-align: justify;">
Romanda baba-oğul çatışmasını Türk edebiyatında eşine az rastlanır bir ustalıkla kaleme alıyor Günday. Aynı oğlun annesiyle ilişkisini de... Romanın ilerleyen sayfalarında yaranın yeşil bile değil, kırmızı reçetelerle pansuman edildiği bir hayat, günlük hayatın parçası haline gelen vahşet, yalnızlık, ‘iyileşme’ isteğinin gücü, bu gücün deneteceği akıl almaz metotlar, gardiyanı olduğun bir hapishaneden kaçmanın zorluğu, nefret ve linç psikolojisi kavramları üzerinden kat kat soyuyor insan zihninin en ücra kabuklarını. Şaşırtıyor, sendeletiyor, ‘anlama’ fırsatı veriyor, can yakıyor, can katıyor...</div>
<div style="text-align: justify;">
Romanını henüz bitirmiş bir yazara denecek laf değil biliyorum ama daha 40 bile olmadı kendisi... Daha Hakan Günday... Daha harf, daha kelime, daha roman.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
Unknownnoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-3002447965049831626.post-46963931803577154272014-01-12T15:55:00.000-08:002014-01-12T15:57:25.321-08:00ONLAR İÇİN MİNİBÜS ŞARKISI-CEMAL SÜREYA<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhWty64gf2uv5kDkJxIQ0bDT97T7Zv_WRNE-22I3rJliB4tUqbG-YxC41fNluWnShuygJJ3sZCzSwBQhPffO4yKxfCP9m-GCWxkHRmHHlODpbL5CehXtd9XPZMxDxMKOhsFZFFsPdurbAU/s1600/HALK.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><b><img border="0" height="433" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhWty64gf2uv5kDkJxIQ0bDT97T7Zv_WRNE-22I3rJliB4tUqbG-YxC41fNluWnShuygJJ3sZCzSwBQhPffO4yKxfCP9m-GCWxkHRmHHlODpbL5CehXtd9XPZMxDxMKOhsFZFFsPdurbAU/s640/HALK.jpg" width="640" /></b></a></div>
<b><br /></b>
<b>Eşyanın konumunu biçimini rengini almışlardır</b><br />
<b>Koltuğa oturdular mı koltuğun boyuna eklenir boyları</b><br />
<b>Pat pat pat diye gülerler bir motosiklet neşesiyle</b><br />
<b>Ama zariftirler de bir bisiklet kazasında ölmeyi akıl edecek kadar,</b><br />
<b>Patatesin ağaçtan mı koparıldığını tartışacak kadar naiftirler de,</b><br />
<b>Hakçası bilmedikleri yoktur, bütün balık adlarını bilirler bir kere,</b><br />
<b>Lunapark beğenisiyle düzenlenmiştir yatak odaları,</b><br />
<b>Kadındırlar nişanlıları kendilerine ada falan armağan ederler</b><br />
<b>Dardırlar da, söz aramızda, çekecek kullanarak işlemde bulunmak</b><br />
<b>gerekir,</b><br />
<b>Bayramlarda trafik noktalarına gül lokumu kutuları bırakırlar,</b><br />
<b>Ulusçudurlar bunun kanıtı olarak viskiyi kâseyle içerler</b><br />
<b>Ama batılıdırlar da lahmacuna havyar sürecek kadar,</b><br />
<b>Hekimdirler güneş gözlüğüyle kürtaj yaparlar başarırlar da</b><br />
<b>Şapkaları güzel bir niyet gibidir, öfkeleri dört mevsim reklamı,</b><br />
<b>Lirik değillerdir olmayı da istemezler zaten isteseler de olamazlar</b><br />
<b>Ama hamarattırlar uyku hapları ve bir sürü zımbırtıyla ölümü</b><br />
<b>magazinleştirecek kadar;</b><br />
<b>Padişahtırlar ferman çıkarmışlardır: hareme patlıcan ve hıyar ancak kıyılarak sokulabilir;</b><br />
<b>Sikke kesmişlerdir badem yaprağından ince kırağı tanesinden yeğni; Tecimendirler yüzyıllar</b><br />
<b>boyunca karılarına hükümdarların</b><br />
<b>sataşmasını ağırca bir vergi olarak kabullenmişlerdir.</b><br />
<b>Düşünürdürler de ölülerin aile albümlerinden toplumbilim</b><br />
<b>kuralları çıkaracak kadar,</b><br />
<b>Dalgalı görürler her şeyi çiçek sayrılığını omuriliklerinde</b><br />
<b>geçirmişlerdir;</b><br />
<b>Efedirler, Nazilli'de Uzunçarşı onlarındır törenlere madalyalarla</b><br />
<b>katılırlar</b><br />
<b>Ama yük kamyonları Denizli'den geçerken plaka değiştirir</b><br />
<b>Ve sakıngandırlar sokakta konuşurken sırtlarını duvara verecek</b><br />
<b>kadar;</b><br />
<b>Düğünlerinin provası yapılır sünnetlerinin de ölümlerinin de</b><br />
<b>Kefenleri de kundakları gibi özenle hazırlanır ve aynı renktedir:</b><br />
<b>Kızlar için pembe-beyaz oğlanlar için beyaz-mavi</b><br />
<b>Dünya müzesinin en renkli portreleridirler</b><br />
<b>Tarihin sabıka kaydında fotoğrafları</b><br />
<b>Önden güleç ve edilgin yandan keskin ve firavun;</b><br />
<b>Dilenciler ve genelev kadınları üstüne sayısız özdeyiş yatar</b><br />
<b>kursaklarında,</b><br />
<b>İçlerindeki sevgi insanları atlayarak hayvanlara yönelmiştir</b><br />
<b>Özellikle kedilere ve köpeklere karşı iyice duygusaldırlar</b><br />
<b>iki gözleri iki çeşme,</b><br />
<b>Öldürmemektir felsefeleri bir karıncayı bile, ama yaşatmayı</b><br />
<b>bilmezler,</b><br />
<b>Bönlükten korkarlar, gezgin köftecilerden adamakıllı korkarlar</b><br />
<b>Fotoğrafın arabından ödleri kopar</b><br />
<b>Öğretmenlerden de korkarlar nedense</b><br />
<b>Ama elbet yerine göre gözüpektirler de</b><br />
<b>Sigaralarını yüksek fırından yakacak kadar;</b><br />
<b>Çincede demagoji olanağı var mıdır?</b><br />
<b>Arpaçay ne ilçedir?</b><br />
<b>Atçalı Kel Memet mi Manisalı Kör Bayram mı?</b><br />
<b>Yarın mı öbürgün mü?</b><br />
<b>Sorulardan korkarlar;</b><br />
<b>Yine de yanıtları hazırdır her şeye:</b><br />
<b>...dığı gibi, ...mekle birlikte, ...na karşın;</b><br />
<b>Olasılığa tanrı gibi taparlar da olağandan ödleri kopar,</b><br />
<b>Doğuran atı güzel bulur</b><br />
<b>Eski Anadolu-Bağdat demiryolu ortaklığının kitaplığında</b><br />
<b>Ve bir takım belletenlerde adları geçer,</b><br />
<b>Noterler tutar güncelerini,</b><br />
<b>Yönetmendirler kurul başkanıdırlar</b><br />
<b>Japon feneri ya da uçurtma tadı taşıyan senetlerden</b><br />
<b>Zamanaşımı süresi dolmadan tüyüp gider imzaları,</b><br />
<b>Kimi sözler onlar için kullanılır: saygın, ünlü, şahane</b><br />
<b>Kimi sözler onlar için de kullanılır</b><br />
<b>Kimi sözler onlar için kullanılamaz</b><br />
<b>Kimi sözlerin kullanılmaması doğrudur</b><br />
<b>Kimi sözler hiç kullanılamaz</b><br />
<b>Haşhaşla çalıştırırlar güzellik enstitülerini</b><br />
<b>İşbilirlik konusunda yücegönüllüdürler Svidrigaylov'luk taslarlar</b><br />
<b>Gerçekte su katılmadık birer Lujin'dirler</b><br />
<b>Taşarondurlar,</b><br />
<b>Yine de</b><br />
<b>Göçmen kuşların durumu söz konusu olunca</b><br />
<b>Bir yerlerinden birkaç Ahmet Cemil birden çıkarabilirler;</b><br />
<b>Dibe çökerler devinim evrelerinde</b><br />
<b>Durgun dönemlerdeyse kurbağa pislikleri gibi</b><br />
<b>Yan yana omuz omuza bitişe bitişe</b><br />
<b>Suyun yüzüne yükselirler</b><br />
<b>Giderek renkleri koyulaşır</b><br />
<b>Avukattırlar</b><br />
<b>Günoğludurlar</b><br />
<b>Nilüferleri kararta kararta</b><br />
<b>Kalırlar orda.</b><br />
<div>
<br /></div>
Unknownnoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-3002447965049831626.post-22840439685736813642014-01-12T15:43:00.003-08:002014-01-12T15:44:34.874-08:00VAN GOGH (GİRİŞ)-ANTONİN ARTAUD<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi4551LXf90BgUO5TxE8bvYnbkGlBx01RV9hRqlrq-mLauKdx8vWasTeEMbH_qc5Py-cae-YpaCHZLOSNhNjMObKM3L4MHBp8Y3uFjt323gjS7uFuVpl2l3RLt2tW11XL8MpCFUJ7NMr6A/s1600/VAN0.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em; text-align: justify;"><img border="0" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi4551LXf90BgUO5TxE8bvYnbkGlBx01RV9hRqlrq-mLauKdx8vWasTeEMbH_qc5Py-cae-YpaCHZLOSNhNjMObKM3L4MHBp8Y3uFjt323gjS7uFuVpl2l3RLt2tW11XL8MpCFUJ7NMr6A/s400/VAN0.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="text-align: justify;">Van Goghun akıl sağlığından söz edilebilir, o ki, hayatı boyunca sadece bir elini pişirmiş ve bundan başka da bir kez sol kulağını kesmekten öteye gitmemiştir,</span>her gün, yeşil salçada pişirilmiş vajina ya da ana rahminden çıktığında toplanmış kırbaçlanıp azdırılan yeni doğmuş bebek organı yenilen bir dünyada.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Ve bu bir imge değildir ama bütün yeryüzü boyunca sık sık ve güncel olarak tekrarlanan ve desteklenen bir olgudur.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Böylelikle, bu açıklama ne kadar çılgınca görünürse görünsün, şimdiki hayat eski adilik, anarşi, düzensizlik, sayıklama, bozukluk, kronik delilik, burjuva durgunluk, ruhsal çarpıklık (çünkü insan değil de dünya bir anormal olmuştur), istenmiş namussuzluk ve çarpıcı yalancı sofuluk, soylu her şeyin pis aşağılanması, bütünüyle, ilkel bir haksızlığın gerçekleşmesi üstüne kurulu bir düzenin talebi, sonunda örgütlü cinayet atmosferi içinde kendini korumaktadır.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Her şey kötüye gitmektedir çünkü hasta bilincin şu saatte hastalığından çıkmamakta büyük yararı vardır.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Ve böylece, çürümüş toplum, kahinlik yeteneklerinden rahatsız olduğu kimi üstün açıkgörürlüklerin araştırmalarından kendini sakınmak için psikiyatriyi keşfetmiştir.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Gérard de Nerval deli değildi ama öyle olmakla suçlandı, yapmaya hazırlandığı kimi önemli açıklamaları değersiz kılmak için,</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
ve suçlanmaktan başka, bir de kafasına vuruldu, bir gece kafasına fiziksel olarak vuruldu, açıklayacağı korkunç olayların belleğini kaybetmesi için, ve onlar, bu darbenin etkisiyle, onda doğaüstü düzleme geçtiler, çünkü onun bilincine karşı gizlice birleşmiş bütün toplum, o anda onların gerçekliğini unutturacak kadar güçlü oldu.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Hayır, van Gogh deli değildi, ama resimleri suda yanan ateşlerdi, atom bombalarıydı, ki görüş açıları, o çağda ortalığı kasıp kavuran diğer resimlerin yanında, ikinci imparatorluk burjuvazisinin ve III. Napoléonunkilerin olduğu kadar Thiersin, Gambettanın, Felix Faureun polislerinin kurtçuk konformizmini ağır biçimde rahatsız edebilecek nitelikteydi.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Çünkü van Goghun resmi, törelerin belirli bir konformizmine değil, kurumlarınkine saldırır. Ve dış doğa bile, mevsimleriyle, gel gitleriyle ve gün tün eşitliği fırtınalarıyla, van Goghun yeryüzünden geçişinden sonra, aynı evrensel çekimi koruyamaz.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Dahası, toplumsal düzlemde, kurumlar parçalanmaktadırlar ve tıp da işe yaramaz ve havayla bozulmuş ceset şekline bürünür, o ki van Goghun deli olduğunu açıklamıştır.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Çalışan van Goghun açıkgörürlüğü karşısında, psikiyatri artık sadece kendilerinin de takıntıları olan ve kendileri de eziyet gören goriller sığınağıdır, onlar ki insan korkusunun ve boğulmasının en feci durumlarını dindirmek için sadece gülünç bir terminolojiye sahiptirler,</div>
<div style="text-align: justify;">
bozuk beyinlerinin layık ürünü olan.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Gerçekten, bit tek psikiyatr bile yoktur ki tanınmış bir sapkın olmasın.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Ve psikiyatrların kökleşmiş sapkınlığı kuralının hiçbir istisnayı kabul edebileceğini sanmıyorum.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Ben bir tanesini tanıyorum, isyan etmişti birkaç yıl önce, içinde bulunduğu yüce reziller ve patentli düzenbazlar grubunun bütününü toplu halde böyle suçladığımı görmek düşüncesine.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Ben, bay Artaud, dedi bana, bir sapkın değilim, ve hadi bakalım size meydan okuyorum, suçlamanızı yöneltmek için dayandığınız unsurlardan bir tekini bana gösterin, görelim.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Unsur olarak sizi göstermem yeter, doktor L.*,</div>
<div style="text-align: justify;">
pis suratınızda izini taşımaktasınız, iğrenç adi yaratık.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
O, cinsel avını dilinin altına sokup onu sonra badem olarak döndürenin belirli bir şekilde incir yapmak için çapa suratıdır.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Bunun adı, dünyalığını korumak ve kendi maydanozunu seçmektir.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Eğer cinsel birleşmede, bildiğiniz belirli bir şekilde, gırtlak deliğinden gurk gurk etmeye, ve aynı anda boğazdan, yemek borusundan, sidik yolundan ve anustan guruldamaya erişemediyseniz,</div>
<div style="text-align: justify;">
tatmin olmuş sayamazsınız kendinizi.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Ve iç organik sıçrayışınızda almış olduğunuz bir kıvrım vardır, cisimleşmiş tanığı mide bulandırıcı bir fuhuşun,onu ki beslemektesiniz, yıldan yıla, gitgide daha fazla, çünkü toplumsal olarak kanunun hükmüne girmez, ama başka bir kanunun hükmüne girer ki orda bütün incitilmiş bilinç acı çekmektedir, çünkü siz böyle davranarak onun soluk almasını engellemektesiniz.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Çalışan bilincin sayıkladığına karar veriyorsunuz, onu diğer yandan iğrenç cinselliğinizle boğazlamaktayken.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Ve işte zavallı van Goghun iffetli olduğu düzlem budur,</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
bir meleğin ya da bakirenin olamayacağı kadar iffetli, çünkü asıl onlardır kışkırtan ve başlangıçta besleyen, büyük makinasını günahın.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Belki de zaten, doktor L., haksız meleklerin soyundansınız, ama lütfen rahat bırakın insanları, Van Gogh'un her çeşit günahtan arınmış vücudu, delilikten de arınmıştı, ki onu zaten bir tek günah getirir.</div>
<div style="text-align: justify;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiL8aiyo_MlrIwksbcjnrgoH2vH_C8RmeeRlIlr7NCSku7lYtNWM3vmj7GYl67iKvPwhEj9pdln4jRXeePrTQeu6Uj2OCh0owJEILn4ZRp5IgKQwt6h3RCpKfjsOoPjHxn08X2NQqlHTrY/s1600/VAN1.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiL8aiyo_MlrIwksbcjnrgoH2vH_C8RmeeRlIlr7NCSku7lYtNWM3vmj7GYl67iKvPwhEj9pdln4jRXeePrTQeu6Uj2OCh0owJEILn4ZRp5IgKQwt6h3RCpKfjsOoPjHxn08X2NQqlHTrY/s320/VAN1.jpg" width="283" /></a></div>
<div style="text-align: justify;">
Ve ben katolik günaha inanmıyorum,</div>
<div style="text-align: justify;">
ama erotik suça inanıyorum, ondan ki yeryüzünün bütün dahileri,</div>
<div style="text-align: justify;">
tımarhanelerin sahici delileri sakınmışlardır,</div>
<div style="text-align: justify;">
ya da o zaman sahici deli değildiler.</div>
<div style="text-align: justify;">
Ve nedir sahici bir deli?</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
İnsan onurunun yüce bir fikrine karşı davranmaktansa, toplumsal olarak anlaşıldığı anlamda deli olmayı tercih etmiş insandır.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Böylece, toplum, kurtulmak ya da kendini korumak istediği herkesi tımarhanelerinde boğazlatmıştır, bazı ulu pislikler konusunda kendisiyle suç ortaklığı yapmayı reddetmiş kişiler olarak.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Çünkü bir deli, toplumun dinlemek istememiş olduğu ve dayanılmaz gerçekler söylemesini engellemek istemiş olduğu bir insandır da.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Ama, bu durumda, içeri kapatma onun tek silahı değildir, ve insanların hemfikir toplaşması, kırmak istediği iradelerin hakkından gelmek için başka yollara sahiptir.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Kır büyücülerinin küçük büyülemelerinin dışında, bütün uyarılmış bilincin dönem dönem katıldığı toplu büyüleme hareketleri vardır.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Böylece, daha yumurtası kabuğunda bir savaş, bir devrim, bir toplumsal kargaşa durumunda, birlik oluş bilinç sorgulanır ve kendini sorgular, yargısını da duyurur.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Onun kimi yankı uyandıran bireysel durumlarla ilgili olarak da doğurtulduğu ve kendinden çıkartıldığı olabilir.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Böylece, Baudelaire, Edgar Poe, Gérard de Nerval, Nietzsche, Kierkegaard, Hölderlin, Coleridge ile ilgili, üstünde herkesin anlaştığı büyülemeler olmuştur,</div>
<div style="text-align: justify;">
ve van Goghla ilgili de olmuştur.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Bu gündüz de meydana gelebilir, ama genellikle, tercihen, gece meydana gelir.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Böylece, acayip güçler kaldırılıp getirilmektedir yıldızlı gökyüzüne, kişilerin çoğunun kötü tininin zehirli saldırganlığının, bütün insan solukalışı üstünden, oluşturduğu şu bir çeşit karanlık kubbeye.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Böylece, yeryüzünde çırpınmış ender açıkgörür iyi niyetler, gündüzün ve gecenin bazı saatlerinde, kendilerini sahici ve uyanık bazı kabus durumlarının dibinde görürler, çevreleri, yakında törelerde açıkça belirdiği görülecek bir çeşit yurttaşlık büyüsünün müthiş emmesiyle, müthiş dokunaçlı baskısıyla sarılmış.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Bir yandan cinselliği, diğer yandan da, zaten, kilise ayinini, ya da başka ruhsal ayinleri, temel ya da dayanak noktası olarak elinde bulunduran bu oybirlikli pisliğin karşısında, motif üstünde bir manzara resmetmek için on iki mum bağlı şapkayla geceleri dolaşmakta sayıklama yoktur;çünkü nasıl yapacaktı zavallı van Gogh, kendini aydınlatmak için? geçen gün dostumuz, oyuncu Roger Blinin, haklı olarak belirttiği gibi.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Pişmiş el ise, sadece ve sadece kahramanlıktır,</div>
<div style="text-align: justify;">
kesilmiş kulak, dolaysız mantık,</div>
<div style="text-align: justify;">
ve, tekrarlıyorum, kötü niyetini amacına ulaştırmak için</div>
<div style="text-align: justify;">
gece gündüz, ve gitgide daha çok, yenilmez olanı yiyen bir dünyaya </div>
<div style="text-align: justify;">
bu noktada</div>
<div style="text-align: justify;">
çenesini kapamak düşer.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<b><i>*çevirenin notu:Doktor L., doktor Jacques Latremoliére olabilir (Rodez akıl hastanesinin doktorlarından).</i></b></div>
Unknownnoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-3002447965049831626.post-65888645583430341892014-01-10T03:27:00.000-08:002014-01-10T03:27:05.040-08:00DÜLGER BALIĞININ ÖLÜMÜ-SAİT FAİK ABASIYANIK<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgV8TBt0ki81xGHaJZkYB6vBPaYAkIyiDpuvbJQ8ehSt2g2EjLSxb8q1ey5iW79N557u6Eh9-U_LMwCiJ6Sc8W2ZqmeHZtKF2Q-YAiA-Sw4qD67numqLJq69evN82L2PEyCiNaC8JoX5W0/s1600/SA%C4%B0T.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgV8TBt0ki81xGHaJZkYB6vBPaYAkIyiDpuvbJQ8ehSt2g2EjLSxb8q1ey5iW79N557u6Eh9-U_LMwCiJ6Sc8W2ZqmeHZtKF2Q-YAiA-Sw4qD67numqLJq69evN82L2PEyCiNaC8JoX5W0/s1600/SA%C4%B0T.jpg" height="640" width="403" /></a></div>
<div style="text-align: justify;">
Hepsinin gözleri güzeldir. Hepsinin canlıyken pulları kadın elbiselerine, kadın kulaklarına, kadın göğüslerine takılmağa değer. Nedir o elmaslar, yakutlar, akikler, zümrütler, şunlar bunlar?... </div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Mümkün olsaydı da balolara canlı balık sırtlarının yanar döner renkleriyle gidebilselerdi bayanlar; balıkçılar milyon, balıklar şan ü şeref kazanırdı. Ne yazık ki soluverir ölür ölmez, öyle ki, büzülmüş böceklere döner balık sırtının pırıltıları. Benim, size ölümünü hikâye edeceğim balığın öyle parıltılı, yanar döner pulları yoktur. Pulu da yoktur ya zavallının. Hafifçe, belirsiz bir yeşil renkle esmerdir. Balıkların en çirkinidir. Kocaman, dişsiz, ak ve şeffaf naylondan bir ağzı vardır: Sudan çıkar çıkmaz bir karış açılır. Açılır da bir daha kapanmaz.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Vücudu kirlice, esmer renkte demiş miydim?</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Rum balıkçıların hrisopsaros -Hristos balığı- dedikleri bu balık, vaktiyle korkunç bir deniz canavarı imiş. İsa doğmadan evvel, Akdeniz'de dehşet salmış. Bir Finikeli denize düşmeye görsün! Devirdiği Kartacalı çektirmesinin, Beni İsrail balıkçı kayığının sayısı sayılamamış. Keser, biçer; doğrar, mahmuzlar; takar, yırtar; kopararır atar; çeker, parçalarmış. Akdeniz'in en gözü pek; insandan, hayvandan, fırtınadan, yıldırımdan, belâdan, işkenceden yılmaz korsanı, dülger balığının adından bembeyaz kesilirmiş.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
İsa, günlerden bir gün, deniz kenarında gezinirken sandallarını büyük bir korkuyla bırakıp kaçan balıkçılar görmüş. "Ne oluyorsunuz?" diye sorunca balıkçılara; "Aman" demişler balıkçılar, "elâman! Elâman bu canavardan! Sandalımızı kırdı, arkadaşlarımızı parçaladı. Hepsinden kötüsü, balık tutamaz olduk, açlıktan kırılırız."</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
İsa, yalınayak, başı kabak, dülger balıklarının yüzlercesinin kaynaştığı denize doğru yürümüş. En kocamanını, uzun parmaklı elleriyle tutup sudan çıkarmış. İki elinin başparmağı arasında sımsıkı tutmuş, eğilmiş, kulağına bir şeyler söylemiş...</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
O gün bu gündür dülger balığı, denizlerin görünüşü pek dehşetli, fakat huyu pek uysal, pek zavallı bir yaratığıdır. Birçok yerlerinde çiviye, kesere, eğriye, kerpetene, destereye, eğeye benzer çıkıntıları, kemikle kılçık arası dikenleri vardır. Dülger balığı adı ona bunlardan ötürü takılmış olmalı.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Bütün bu alat ü edavatın dört yanını, şeffaf naylondan diyebileceğimiz işlemeli bir zar çevirmiştir. Kuyruğa doğru bu incecik zar azıcık kalınlaşır, rengi koyulaşır, bir balık kuyruğunun biçimini alır.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Oltaya tutuldu muydu dünyasına, sulara küsüverir. Nasıl bir korku içine düşer kimbilir? Onun için dünya bomboştur artık. Oltadan kurtulsa da fayda yoktur. Suyun yüzüne yamyassı serilir. Kocaman gözleriyle insana mahzun mahzun bakar durur. Sandala aldığınız zaman dakikalarca onun sesini işitirsiniz. Ya, sesini! Bir o, bir de kırlangıç balığı sandalda ölünceye kadar ikide bir feryada benzer, soluğa benzer acı bir ses çıkarır. İnce zardan ağzını bir kere ağlara vurmasın, küstüğünün resmidir dülger balığının.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Bir gün, balıkçı kahvesinin önündeki; yarısı kırmızı, yarısı beyaz çiçek açan akasyanın dalına asılmış bir dülger balığı gördüm. Rengi denizden çıktığı zamandı. Yalnız aletlerinin etrafını çeviren incecik, ipekten bile yumuşak zarları titreyip duruyordu. Böyle bir oynama hiç görmemiştim. Evet, bu bir oyundu. Bir görünmez iç rüzgârının oyunuydu. Vücutta, görünüşte hiçbir titreme yoktu. Yalnız bu zarlar zevkli bir ürperişle tatlı tatlı titriyorlardı. İlk bakışta insana zevkli, eğlenceli bir şeymiş gibi gelen bu titreme, hakikatte bir ölüm dansıydı. Sanki dülger balığının ruhu, rüzgâr rüzgâr, bu incecik zarlardan çıkıp gidiyordu; bir dirhem kalmamışcasına.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Hani bazı yaz günleri hiç rüzgâr yokken, deniz üstünde bir meneviş peydahlanır. İşte böyle bir cazip titremeydi bu. İnsanın içini zevkle, saadetle dolduruyordu. Ancak, balığın ölmek üzere olduğu düşünülürse, bu titremenin anlamı hafifçe acıya yorulabilirdi. Ama insan, yine de bu anlama almamağa çalışıyordu. Belki de bu, harikulâde tatlı bir ölümdür. Belki de balık, hâlâ suda, derinliklerde bulunduğunu sanıyordur. Karnı tok, sırtı pektir. Akşam olmuştur. Denizin dibinin kumları gıdıklayıcıdır. Altta, dişi yumurtaları, üstte erkek tohumları sallanıyor, sallanıyor, sallanıyordu. Vücudunu bir şehvet anı sarmıştır Birdenbire dehşetli bir şey gördüm: Balık tuhaf bir şekilde, ağır ağır ağarmağa, rengini atmağa, hem de beyaz kesilmeğe giden bir hal almağa başlamıştı. Acaba bana mı öyle geliyor? Sahiden rengini mi atıyor? Demeğe, dikkatli bakmağa lüzum kalmadan, yanılmadığımı anladım.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Kenarları süsleyen zarların oyunu çabuklaşmağa, balik da, git gide, saniyeden saniyeye pek belli bir halde beyazlaşmağa başladı. İçimde dülger balığının yüreğini dolduran korkuyu duydum. Bu, hepimizin bildiği bir korku idi: Ölüm korkusu.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Artık her seyi anlamıştı. Denizlerin dibi âlemi bitmişti.. Ne akıntılara yassı vücudunu bırakmak, ne karanlık sulara, koyu yeşil yosunlara gömülmek Ne sabahları birdenbire, yukarılardan derinlere inen, serin aydınlıkta uyanıvermek, günün mavi ve yeşil oyunları içinde kuyruk oynatmak, habbeler çıkarmak, yüze doğru fırlamak Ne yosunlara, canlı yosunlara yatmak, ne akıntılarla âletlerini yakamozlara takarak yıkanmak, yıkanmak vardı. Her şey bitmişti:</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Dülger balığının ölüm hali uzun sürüyor. Sanki balık su hava dediğimiz gaz suya alışmağa çalışmaktadır. Hani biraz dişini sıksa, alışması mümkündür gibime geldi.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Bu iki saat süren ölüm halini, dört saate, dört saati sekiz saate, sekiz saati yirmi dörde çıkardık mıydı; dülger balığını aramızda bir işle uğraşırken görüvereceğiz sanıyorum.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Onu atmosferimize, suyumuza alıştırdığımız gün, bayramlar edeceğiz. Elimize görünüsü dehşetli, korkunç, çirkin ama, aslında küser huylu, pek sakin, pek korkak, pek hassas, iyi yürekli, tatlı ve korkak bakışlı bir yaratık geçirdiğimizden böbürlenerek onu üzmek için elimizden geleni yapacağız. Şaşıracak, önce katlanacak. Onu şair, küskün, anlaşılmayan biri yapacağız. Bir gün hassaslığını, ertesi gün sevgisini, üçüncü gün korkaklığını, sükûnunu kötüleyecek, canından bezdireceğiz. İçinde ne kadar güzel şey varsa hepsini, birer birer söküp atacak. Acı acı sırıtarak İsanın tuttuğu belinin ortasındaki parmak izi yerlerini, mahmuzları, kerpeteni, eğesi, testeresi ve baltasıyla kazıyacak. İlk çağlardaki canavar halini bulacak.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Bir kere suyumuza alışmağa görsün. Onu canavar haline getirmek için hiç bir firsatı kaçırmayacağız. </div>
Unknownnoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-3002447965049831626.post-39507000017282840182014-01-10T03:18:00.000-08:002014-01-10T03:18:00.975-08:00 KUŞ SÜRÜLERİNDEN BİR DUVAR-EDİP CANSEVER<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg_H2lE3-yb1-GuviZAYIv8DLoB2k33TJITH5GCmjoIj3EhMDhzgVi8NEdm2FGHBOvDcb0FAm2AnMOl8DK3iYncDQkbfFUJM3XvNjfl6I2yIr9YWQvtU56mRruFbKzAoUqbkh6hEfb6V0s/s1600/CAN.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg_H2lE3-yb1-GuviZAYIv8DLoB2k33TJITH5GCmjoIj3EhMDhzgVi8NEdm2FGHBOvDcb0FAm2AnMOl8DK3iYncDQkbfFUJM3XvNjfl6I2yIr9YWQvtU56mRruFbKzAoUqbkh6hEfb6V0s/s1600/CAN.jpg" height="337" width="640" /></a></div>
<b><br /></b>
<b>Eskişehirli bir tüccar tanırdım, bıyıkları</b><br />
<b>Gereksiz konuşan bir adamın sakarlığında</b><br />
<b>Enfiye çekerdi, bahçesindeki gülleri anlatırdı</b><br />
<b>Çocuksu yüzler bırakırdı bir takım ambarlarda</b><br />
<b><br /></b>
<b>Sonbahar böyle geçerdi, o tüccarın sıkıntısı gibi</b><br />
<b>Deniz kıyılarında, hayvan leşleri arasında</b><br />
<b>Kış sanki iyi geçecek, bakıp duracaksın</b><br />
<b>Yılbaşında eski bir sevgilinin gönderdiği bir karta</b><br />
<b><br /></b>
<b>Niye mektup yazmıyorum eskisi gibi</b><br />
<b>Kahverengi bir şeyler oluyordu mektuplarda</b><br />
<b>Yaşlı bir korsanın öğle uykusu doluyordu</b><br />
<b>İçime ve uykusuzluğuma</b><br />
<b><br /></b>
<b>Kaypak bir haritam var şimdi, önüme seriyorum</b><br />
<b>Birbirine karışıyor Avrupa ve Asya</b><br />
<b>Bütün kara yollarında ölüme yakın bir şey var</b><br />
<b>O kadar yaklaşığım ki şu ölüm duygusuna</b><br />
<b><br /></b>
<b>Okyanuslardan hiçbir şey anlamıyorum</b><br />
<b>Küçük denizlerde yaşadım da ondan mı acaba</b><br />
<b>Değilse neden bir türlü ısınamıyorum</b><br />
<b>Yoksa büyük acıların kaptanları mı dolaşır okyanuslarda</b><br />
<b><br /></b>
<b>Ey büyük kaptan, Bodrumlu sarmaşıkçı</b><br />
<b>Ey gün günden yüreğimi kanatan ada</b><br />
<b>Bir yer istiyorum üstünde, doğduğum bir yer olsun</b><br />
<b>Ve uzun yollarda hiç konuşmayan şöförlerin yanında</b><br />
<b><br /></b>
<b>Ey orman yollarındaki su sarnıçları</b><br />
<b>Duyuyorum içinizdeki eski ses yüklü plaklarda</b><br />
<b>Ölümün bitmiş yasını, sevincin yok olmuş fırtınasını</b><br />
<b>Sözlerini çok değişik aşkların da</b><br />
<b><br /></b>
<b>Eskişehirli bir tüccar vardı. Var mıydı</b><br />
<b>Duygular, zamanlar da bir çeşit insan mıydı yoksa</b><br />
<b>Kuş sürülerinden bir duvar</b><br />
<b>Hangi kuşu çeksem ölüyor avucumda.</b>Unknownnoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-3002447965049831626.post-52629699310711735312014-01-05T20:31:00.000-08:002014-01-05T20:33:34.819-08:00KAPANDI KİRVE KAPILARI-HAGOP MİNTZURİ<div style="text-align: justify;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgh2UV4wuGmlKOwv8UoDSkOxI8nn3peaNTcLTbi6T2C89Om05mSmTK-HFtGYoDYC0gm6WLSTCpA7hou1IIwvP2u7kWICURUJB8gYs8qO5Z33T509Z0x-Q_eS3w6-Lz9rTbuIRzA13kuEWo/s1600/kkk.jpeg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgh2UV4wuGmlKOwv8UoDSkOxI8nn3peaNTcLTbi6T2C89Om05mSmTK-HFtGYoDYC0gm6WLSTCpA7hou1IIwvP2u7kWICURUJB8gYs8qO5Z33T509Z0x-Q_eS3w6-Lz9rTbuIRzA13kuEWo/s1600/kkk.jpeg" height="400" width="262" /></a>Yerelden evrensele giden bir edebiyat damarında, el emeği göz nuru ile işlediği öyküleriyle, Mıntzuri, köy gibi makro ölçekte bir düzlemden yola çıkıp, tüm insanlığa ait makro düzeydeki tasaların anlatıcısı olmayı bu kitapta da başarıyor. Ermeni edebiyatının son iki yüzylyında büyük önem taşıyan köy edebiyatı geleneğinin, Anadolu daki temsilcileri Palulu Melkon Gürciyan, Muşlu Keğam Der Garabedyan, Harputlu Hovhannes Harutyunyan, Siverekli Rupen Zartaryan dan sonraki son halkalardan biri olan Mıntzuri özenli Türkçe çevirilerle ölümünden 23 yıl sonra yeniden doğuyor. Türkçe okurun ilk olarak Tarih Vakfı yayınları arasında çıkan İstanbul Anıları adlı eseriyle tanıdığı Mıntzuri, Armıdan Fırat ın Öte Yanı ve Atina Tuzun Var Mı? adlı derlemelerden sonra yine Erzincan ve yöresini, artık tarih olmuş şölenleri ve capcanlı renkleriyle, köyü Armıdan ı, yörenin insanları, Ermenileri, Türkleri, Rumları, Lazları, Kızılbaşları anlatıyor Kapandı Kirve Kapıları'nda.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
*</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Yukarı Armıdan'dan Der Boğos'u getirdiler. Üzerindeki Kürt entarisi, belindeki kuşağı ve kısa saltasıyla Ermeni papazından çok bir Kızılbaş dedesini, Kürt seyidini andırıyordu. Hesso'yu oturttular, başına İncil okudu, haçıyla suyu kutsayıp şefaat diledi. Sılo, Ğına, Gaar, sıra mağaralarda ne kadar çocuk, kadın, erkek varsa, Sılo'nun hasta veya ayağı kırık olduğu için mağarada kalan birkaç keçisi dahi, hepsi ayağa kalktılar, sanki kendileri hastaymış gibi huşuyla dinlediler. Haçla kutsanan suyu Hesso'ya içirdiler, İncil'i, haçı öptürdüler, kendileri de öptüler.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Zınzınut'ta Mercan Bacı vardı. Karabudak kıyılarında, ta Hami'deki kızıl tuz ocaklarına kadar beş altı köyü vardı ki, ona bir aziz gibi taparlardı. Ruhun beden değiştirdiğine inanırlardı. Ölüm onlar için bir son değildi. Mercan Bacı ölümün bir aşama, değişimin başlangıcı olduğu fikrini yayardı. Belindeki kuşaktan üç çift tel gönderdi, hastanın boynuna bağladılar.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Dersim'in Ovacık'ından içeride, Behre Beli geçidinin devamında, Kuzucan yönünde uzanan Munzur dağlarında, Kutu Deresi'ne bakan bir tepenin üstünde Dujik Baba'nın mezarı vardır. Kutsal bir kilimle kaplıdır mezar. Eğer sonbahar rüzgarı mezarın üzerindeki kilimi hareket ettirir de üç kere havalandırır indirirse, bu iyiye alamet sayılır, soygun ve talan tehlikesinin olmadığına hükmedilir. Mezardan toprak aldılar, kilimin tellerinden getirip hastanın dudaklarına, vücuduna sürdüler.</div>
Unknownnoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-3002447965049831626.post-28939688515263670622013-12-31T12:52:00.004-08:002013-12-31T12:58:20.811-08:00KENDİNE AİT BİR ODA-VİRGİNİA WOOLF<br />
<span style="text-align: justify;">SELİM İLERİ</span><br />
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<i>Radikal Kitap </i></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
'Kendine Ait Bir Oda'yı yıllar önce başka bir çeviriden okumuş, pek tadına varamamıştım</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
‘Kendine Ait Bir Oda’ beş-altı yıl sonra 90 yaşında olacak. Virginia Woolf bu eserinin çekirdeğini, 1928 yılında Cambridge Üniversitesi’nde bir konuşma olarak</div>
<div style="text-align: justify;">
var etmiş. ‘Kendine Ait Bir Oda’ yayımlandığı günden beri ilgi devşirmeye devam ediyor. </div>
<div style="text-align: justify;">
‘Kendine Ait Bir Oda’yı bu kez İlknur Özdemir çevirmiş dilimize; Türkçe açısından kusursuz bir çeviri, hayranlık duyarak okuyorum. </div>
<div style="text-align: justify;">
Öyle anlaşılıyor ki, Kırmızı Kedi Yayınevi Virginia Woolf külliyatına yol almakta. İlknur Özdemir, ‘Mrs Dalloway’i de Kırmızı Kedi için çevirmişti. Biraz</div>
<div style="text-align: justify;">
ürkmüştüm. Çünkü bu eşsiz romanı Tomris Uyar’ın çevirisinden okumuştum. Sonra, Özdemir’in çevirisini okumaya başlayınca, daha ilk cümlede önemli bir ayrım</div>
<div style="text-align: justify;">
çıktı karşıma. Bütün romanın anlatımını değiştirebilecek bir ayrım. Bence tartışılmaya değer. </div>
<div style="text-align: justify;">
‘Kendine Ait Bir Oda’yı yıllar önce başka bir çeviriden okumuş, pek tadına varamamış, bulanık sularda gezinmiştim. Şimdiyse eser pırıl pırıl görünüyor, dupduru,</div>
<div style="text-align: justify;">
alabildiğine açık seçik. Bir kez daha ‘çevirinin önemi’ karşımıza çıkıyor. </div>
<div style="text-align: justify;">
Ama bambaşka bir sorun da karşıma çıktı. Kadının edebiyatla, yazıyla çiziyle özgürce uğraşmasını dileyen Virginia Woolf, bir ara şöyle diyor: </div>
<div style="text-align: justify;">
“Sizlere ancak önemsiz sayılacak bir hususta fikir verebilirdim – bir kadın eğer kurmaca yazacaksa, parası ve kendine ait bir odası olmalıdır.” </div>
<div style="text-align: justify;">
1928’e varan süreçte, kadın kurmaca yazarlarının çileli yaşamlarını, sarp yollarını söylüyor bir bakıma. Bense yakın dönem edebiyatımızın, Türk edebiyatının</div>
<div style="text-align: justify;">
çilekeşlerini düşündüm. Kadınların yanı sıra erkekler. Hatta erkek yazarlar sayıca daha kalabalık. Üstelik yıllar 1928 falan değil, 70’lere, 80’lere uzanıyor.</div>
<div style="text-align: justify;">
Bugüne uzanıyor. </div>
<div style="text-align: justify;">
‘Handan’ 1912 tarihlidir. O çağda bir kadın yazarın kaleminden çıktığına inanılamayacak kadar cesur bir roman. Ufak tefek skandallar kopmuş ama, Halide Edib</div>
<div style="text-align: justify;">
Hanım yolunda yürüyüp gitmiş. Pek parası yokmuş, ne var ki kendine ait bir odası olduğunu anılarından, ‘Mor Salkımlı Ev’den öğreniyoruz. </div>
<div style="text-align: justify;">
Çeyrek yüzyıl sonra Kemal Tahir, Orhan Kemal, A. Kadir, adsız sansız ötekiler, hiçbirinin parası yok, kendilerine ait odaları yok, cezaevindeler.<br />
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgbMC8SMg9ixrYcboIIMxtCH_Fm-zAbkEA54HcNv_ayLHGo9JHmQSzMFIJk5OabVC2vwOaz5vv3q9qjFgP7R4AUZDr6pD_4F1cZumqq1YqF0-0mVzUPPC1hs7GHi1TlvlOntU6FMdVTL6s/s1600/KABO.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgbMC8SMg9ixrYcboIIMxtCH_Fm-zAbkEA54HcNv_ayLHGo9JHmQSzMFIJk5OabVC2vwOaz5vv3q9qjFgP7R4AUZDr6pD_4F1cZumqq1YqF0-0mVzUPPC1hs7GHi1TlvlOntU6FMdVTL6s/s400/KABO.jpg" width="270" /></a>Tanıdığım şairler, hikâyeciler, bir ikisi dışında romancılar bir ömür boyu edebiyatla geçim sağlayamadılar. Behçet Necatigil öğretmendi. Edip Cansever babadan</div>
<div style="text-align: justify;">
kalma antikacılığı sürdürüyordu. Vedat Günyol, Rauf Mutluay öğretmenim oldular. Kemal Tair ‘Devlet Ana’ya kadar takma adla romanları, hatta Mayk</div>
<div style="text-align: justify;">
Hammer’ler yazdı. Dağlarca’nın kitabevi vardı. Oktay Rifat Devlet Demiryolları’nda avukattı. Örnekleri istediğinizce çoğaltabilirim. </div>
<div style="text-align: justify;">
Demek, coğrafyadan coğrafyaya, kültürden kültüre koşullar adamakıllı değişiyor. </div>
<div style="text-align: justify;">
Virginia Woolf yazmak dediğimiz edimin ıcığını cıcığını deşiyor. Başarıya giden yolda, yazarın, hiç değilse geçinecek kadar para kazanmasını zorunlu görüyor.</div>
<div style="text-align: justify;">
Sonra tabii kendine ait bir oda. Brontë Kardeşler’in serüvenini deşerken bu soydan kaygıları büsbütün gözler önüne seriliyor: </div>
<div style="text-align: justify;">
“(...) hem de bu kadınlar, o saygıdeğer evde bütün ailenin oturduğu odada, ‘Uğultulu Tepeler’ ya da ‘Jane Eyre’i yazmak için her seferinde birkaç tabakadan fazla</div>
<div style="text-align: justify;">
kâğıt alamayacak kadar yoksuldular.” </div>
<div style="text-align: justify;">
77. sayfadan alıntı. Bu kez de yazmak nasıl engelleneez bir dürtüdür diye düşündüm, durdurulamaz, frenlenemez. </div>
<div style="text-align: justify;">
Emily Brontë ‘Uğultulu Tepeler’in ne kadar çok sevildiğini hiçbir zaman göremedi. Belki bu sevgiyi düşlemedi bile. Ama yazdı. </div>
<div style="text-align: justify;">
Virginia Woolf’a gelince, çıldırıya varan bunalımlara rağmen yazdı. Daha güvençli, özgüvenli olduğu halde, yazdıklarından hep endişe duydu. Yirminci yüzyılın</div>
<div style="text-align: justify;">
en büyük romancılarından biri bugün. Büyüklüğün pahasını canına kıyışla ödedi. </div>
<div style="text-align: justify;">
İlknur Özdemir’in çevirisinden ‘Kendine Ait Bir Oda’yı mutlaka okuyun. ‘Gerçek’ yazarlığın hangi sancılardan geçtiğine tanık olacaksınız. </div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
"Bütün bu yüzyıllar boyunca kadınlar, erkeği olduğundan iki kat büyük gösteren bir ayna görevi gördüler, büyülü bir aynaydı bu ve müthiş bir yansıtma gücü vardı. Böyle bir güç olmasaydı dünya hâlâ bataklık ve balta girmemiş ormanlardan ibaret olurdu. Savaşlarda zafer kazanıldığı duyulmazdı... Çar ve Kayzer ne taç giyerler, ne de tahttan inerlerdi. Uygar toplumlarda hangi işe yararlarsa yarasınlar, bütün şiddet ya da kahramanlık eylemlerinde aynalar gereklidir. İşte bu yüzden Napoléon da Mussolini de kadınların erkeklerden aşağı olduğunda bu kadar ısrarcıdırlar, eğer onlar aşağıda olmasalardı kendileri büyüyemezlerdi."</div>
<div style="text-align: justify;">
Kendine Ait Bir Oda, Virginia Woolf'un 1928 yılında kapılarını kadınlara yeni yeni açmakta olan Cambridge Üniversitesi'ndeki kız öğrencilere hitaben yaptığı bir konuşması üzerine şekillenmiştir. İngiltere'de kadınların seçme ve seçilme hakkını elde etmelerinden bir yıl sonra yayımlanan kitap o tarihten günümüze feminizm tartışmalarının locus classicus'u olageldi. Jane Austen ve Charlotte Brontë'den, kadınların niçin bir Savaş ve Barış yazamadıklarına; Shakespeare'in hayali kız kardeşinden bugün de tartışılmaya devam eden kadının yoksulluğu ve namusu başlıklarına, hatta yaratıcılığın doğasına kadar uzanan geniş bir yelpazede kalemini özgürce oynatan Woolf, kadınlara edebiyat alanında bir çıkış yolu gösteriyor.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
"Bir kadın eğer kurmaca yazacaksa, parası ve kendine ait bir odası olmalıdır," diyen Virginia Woolf'un sesi, aradan geçen sekseni aşkın yıla rağmen gücünü ve etkinliğini koruyor.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
*</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
“Yazmak istediklerinizi yazdığınız sürece önemli olan tek şey budur; bunun yüzyıllarca mı yoksa yalnızca saatlerce mi önemli kalacağını kimse söyleyemez. Ama kafanızda yarattığınız dünyanın tek bir telini, elinde gümüş bir kupa tutan bir başöğretmenin ya da bir ölçü defteri tutan profesörün sözüne uymak için gözden çıkarmak en aşağılık ihanettir ve eskiden insanların başına gelebilecek en büyük felaketler arasında sayılan bekaretin ve servetin gözden çıkarılması bunun yanında yalnızca bir pire ısırığı gibi kalır.” </div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
"Yoksa öfke, gücün o bildik refakatçi cinlerinden miydi?"</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
"Sekiz çocuk doğurmuş bir kadın dünyanın gözünde yüz bin pound kazanmış bir avukattan daha mı değersizdi?"<br />
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<br />
"Evlilik, özellikle şövalye niteliklerine sahip yüksek sınıflarda, kişisel bir beğeni olayı değil, ailesel bir açgözlülük meselesiydi."</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
"Düşsel planda kadın son derece önemlidir; gerçek yaşamda ise tümüyle önemsiz. şiiri bir baştan öbür başa kaplar; tarihte ise hiç görülmez. kurmaca yazında kralların ve fatihlerin yaşamlarına hükmeder; gerçek yaşamda ailesinin parmağına bir yüzük geçirdiği herhangi bir oğlanın kölesidir. kurmaca yazında en esin dolu sözler, en derin düşünceler onun dudaklarından dökülür; günlük yaşamda hemen hemen hiç okuyup yazamaz ve kocasının malıdır. tarih kadından hemen hemen hiç söz etmez."</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
"Kadının eleştirisi karşısında duydukları tedirginliği ve bir kadının herhangi bir eleştiriyi, bir kitabın kötü, bir resmin yetersiz olduğunu ya da başka bir şeyi, aynı eleştiriyi getiren bir erkekten çok daha fazla acı vermeksizin söylemesinin olanaksızlığını da açıklar. çünkü kadınlar gerçeği söylemeye başlarsa erkeğin aynadaki görüntüsü küçülmeye başlar; yaşam karşısındaki uyumsuzluğu yok olur. aynadaki görüntü son derece önemlidir, çünkü canlılığı pekiştirir. bunu elinden aldığımızda erkek, kokaini elinden alınan bir uyuşturucu bağımlısı gibi ölüp gidebilir."</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
"İmzasız birçok yapıtın ardında bir kadının gizlendiğini varsayacak kadar ileri gidebilirim.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
"Her şey, dahiyane bir yapıtın bir bütün olarak ve hiç örselenmeden yazarın usundan çıkabilme olasılığına karşıdır. genelde maddi koşullar buna karşıdır...üstüne üstlük tüm bu güçlükleri belirginleştirip katlanılmasını daha da güçleştiren, dünyanın o meşum vurdumduymazlığı vardır. maddi güçlükleri aşmak olanaksızdı; ama daha kötüsü, maddi olmayanlardı. keats ve flaubert ile öbür erkeklerin güçlükle katlandıkları dünyanın aldırmazlığı, kadınların durumunda aldırmazlık değil, düşmanlıktı. dünya erkeğe dediği gibi kadına da istersen yaz, beni hiç ilgilendirmiyor, demiyordu. dünya kaba bir kahkahayla, yazmak mı diyordu. yazmak senin neyine? her zaman karşısında başkaldırılacak, üstesinden gelinecek, bunu yapamazsın, onu beceremezsin diyen o iddia vardı."</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
"Kendileri için söylenenlere en çok aldıranlar, tam tersine deha sahibi kadınlar ve erkeklerdir... yazın, başkalarının düşüncelerine mantığın ötesinde aldırmış kimselerin enkazlarıyla kaplıdır."</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
"Başyapıtlar, tek ve her şeyden ayrı olarak doğmazlar; yılların ortak düşüncesinin ürünüdürler."</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
"Her durumda roman, insanın iç gözünde belli bir biçimin izlerini bırakan bir yapıdır."</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
"Kabaca dile getirilecek olursa, 'önemli' olan futbol ve spordur; modaya taşınmak, giysiler satın almak 'önemsiz'dir. ve bu değer ölçütleri kaçınılmaz biçimde yaşamdan yazına aktarılırlar. eleştirmen, 'bu önemli bir kitap' diye düşünür çünkü savaşı ele almaktadır. 'bu önemsiz bir kitap' diye düşünür, çünkü oturma odasındaki kadınların duygularını ele alıyor. değer ölçütlerinin farklılığı, daha incelmiş biçimlerde her yerde varlığını sürdürür."</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
"Kitaplıklarınızı istediğiniz kadar kapatıp kilitleyin; ama benim aklımın özgürlüğüne vurabileceğiniz hiçbir kilit, hiçbir kapı, hiçbir sürgü yoktur..."</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
"Bir kitap art arda dizilen cümlelerden değil, bir benzetme yapmak gerekirse, kemerlere, kubbelere dönüştürülmüş cümlelerden meydana gelir."</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
"Kadınlar erkekler gibi yazıp erkeklere benzerlerse, çok yazık olur; çünkü dünyanın büyüklüğü ve çeşitliliği göz önüne alındığında, iki cins bile yetersiz kalırken, yalnızca bir tanesi ile nasıl idare ederiz? eğitim, benzerlikler yerine farklılıkları ortaya çıkarıp güçlendirmemeli midir?"</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
"İki cinsin birbirine kışkırtılması; üstünlük iddialarının ve zayıflığın bir tarafın üstüne yıkılması, insanlığın taraflara bölünmüş olduğu ve bir tarafın öbürünü yenmesi gerektiği gibi konular, kürsüye çıkıp başöğretmenin elinden süslü püslü bir kupa almanın çok önemli olduğu ortaokul aşamasına aittir.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
"Eğitim, benzerlikler yerine ayrılıkları ortaya çıkarıp güçlendirmemeli midir?"</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
"Akşam insanın yanında önemli bir görüş ve güvenilir bir gerçekle eve dönmemesi umut kırıcıydı."</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
"İnsanlar olgunlaştıkça "taraflara" inanmayı bırakırlar."</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjhoIIDXyK-_saARU9IRQ4XNYmPQKekq1AnRNV6D8SU5UdfXe0JGgH0rQKWmbZpOoF7bND3AcafKAVtArVc9ESzLQebqvY2MV1pjoDW8pCVprbBCedYuYqaYC6NPqG3ar6jUCMmcyMe4dU/s1600/Virginia_Woolfs_working_table_Sussex_1967.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="392" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjhoIIDXyK-_saARU9IRQ4XNYmPQKekq1AnRNV6D8SU5UdfXe0JGgH0rQKWmbZpOoF7bND3AcafKAVtArVc9ESzLQebqvY2MV1pjoDW8pCVprbBCedYuYqaYC6NPqG3ar6jUCMmcyMe4dU/s400/Virginia_Woolfs_working_table_Sussex_1967.jpg" width="400" /></a>"Aynı kitaba bu "bu müthiş bir kitap" hem de "bu değersiz bir kitap" denmektedir. Hayır, değerlendirme yapmak, zamanın hoş geçmesini sağlamakla birlikte, tüm uğraşların en gereksizidir ve değerlendirme yapanların dediklerine boyun eğmek tutumların en onursuzudur. Yazmak istediklerini yazdığın sürece önemli olan tek şey budur, bunun yüzyıllarca mı yoksa yalnızca saatlerce mi önemli kalacağını kimse söyleyemez."</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
"Tutulacak en iyi yol... akıldakilerin hepsini havayla temas ettirmekti..."</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
"Sağımda ve solumda bir tür altın sarısı ve koyu kırmızı çalı, ateşin ısısıyla yanarmışçasına rengarenk ışıyordu. Kıyının biraz ilerisinde söğütler, saçlarını omuzlarına dökmüş, sürekli bir yas içinde ağlaşıyorlardı. Nehir gökyüzünde, köprüden o an için seçtiğini yansıtıyordu ve bir üniversiteli sandalını yansımaların içinden kürek çekerek geçirdikten sonra, sulardaki yansımalar sanki oradan hiç geçilmemiş gibi yeniden bütünleniyorlardı. İnsan orada, düşüncelere dalmış, saatlerce oturup kalabilirdi. Hak ettiğinden daha onulu bir sözcükle adlandırdığım aklım, oltasını nehre sallandırmıştı. Dakikalar birbiri ardından gelip geçtikçe, o da yansımaların ve yeşilliklerin arasında, kendini sulara bırakmış, bir batıyor, bir çıkıyor, bir o yana bir bu yana sallanıyordu, ta ki sonunda ucuna bir düşünce takılana dek. Ve sonra ip, sakınımlı biçimde yukarı çekilip yakalananlar özenle yere seriliyor. Yazık, çimenlerin üzerine yatırılınca düşüncem ne denli önemsiz, ne denli basit görünüyor, usta bir balıkçının semirip günün birinde pişirilip yenmeye değer olabilmesi için suya geri bıraktığı türden bir balık."</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
*</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Kadınlar yüzyıllardır, erkek görüntüsünü gerçek boyutlarının iki katında gösterebilen enfes bir güce sahip büyülü birer ayna görevini yerine getirmişlerdi.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Uygar toplumlarda kullanımları nasıl olursa olsun, aynalar, tüm şiddete dayalı ve kahramanca eylemler için gereklidir. Napolyon ve Mussolini, her ikisi de bu nedenle kadınların zayıflığı üzerinde önemle dururlar, çünkü kadınlar daha aşağı düzeyde olmasalardı büyüteç işlevini yerine getiremezlerdi.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Kadın gerçeği söylemeye başlarsa erkeğin aynadaki görüntüsü küçülmeye başlar; yaşam karşısındaki uyumluluğu yok olur. Erkek sabah kahvaltısında ve akşam yemeğinde kendini gerçek boyutlarının en az iki katında göremezse, kararlar vermeyi, yerlileri uygarlaştırmayı, yasalar koymayı, kitaplar yazmayı nasıl sürdürecektir?</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Her bir onluğu bozdurduğumda pasın ve çürümüşlüğün birazı silinip çıkıyor; korku ve burukluk yok oluyor. Bozuklukları çantama koyarken o günlerin burukluğunu anımsayıp, belirli bir gelirin insanda yarattığı huy değişikliği gerçekten olağanüstü, diye düşündüm.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
1470 yıllarında yani Chaucer’in yaşadığı çağın hemen sonrasında: Evli kadınların kocalarınca dövülmesi erkeklerin yasal hakkıydı ve bu hak, yüksek sınıflarda olduğu gibi aşağı sınıflarda da utanç duyulmadan uygulanırdı! Aynı biçimde, anne babasının seçtiği beyefendiyle evlenmeye karşı çıkan kız çocuk, kamuoyunda hiçbir tepki uyandırmadan odaya kilitlenip dövülebiliyor, yerden yere savrulabiliyordu. Evlilik, özellikle ‘şövalye’ (nezaket ve cömertlilik) niteliklerine sahip yüksek sınıflarda, kişisel bir beğeni olayı değil, ailesel açgözlülük meselesiydi… Evlenecek taraflara çokluk beşik kertmesi yapılır, evlilikse </div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Kadınlar yüzyıllardır, erkek görüntüsünü gerçek boyutlarının iki katında gösterebilen gerçekleştirilirdi!</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Bundan sonraki değinme iki yüzyıl sonrasına aitti, Stuartlar zamanında: Yüksek ve orta sınıf kadınlarının kocalarını kendilerinin seçmesi hala kuraldışı olmayı sürdürüyordu ve koca bir kere seçildi mi, efendi ve sahip oluyordu, en azından yasa ve gelenekler izin verdiğince.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Kurmaca yazın yazarları arasında… Anna Karenina, Emma Bovary, Madame de Guermontes akla bir çığ gibi üşüşen bir sürü ad ve bunlardan hiçbiri ‘kişilik ve kişilik yapısından’ yoksun kadınları anımsatmıyor. Gerçekten de kadınlar, yalnızca erkeklerin yarattığı kurmaca yazında varolsalardı, kişi onları son derece önemli, çok çeşitli, kahraman ve kötü, görkemli ve aşağılık, olağanüstü güzel ve iğrenç, bir erkek denli yüce, kimilerinin düşündüğü gibi daha da üstün bir insan sanabilirdi.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Ama ne yazık ki, kendileri için söylenenlere en çok aldıranlar, tam tersine, deha sahibi kadınlar ve erkeklerdir.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Sağlam kütlesi ve kubbeleriyle İstanbul’daki Ayasofya belirir karşımızda.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Örgü ve yergi, her ikisi de bir anlam taşımazlar. … bir değerlendirme yapmak, … tüm uğraşların en gereksizidir ve yapanların dediklerine boyun eğmek tutumların en onursuzudur. Yazmak istediklerinizi yazdığınız sürece önemli olan tek şey budur, bunun yüzyıllarca mı yoksa yalnızca saatlerce mi kalacağını kimse söyleyemez. Ama kafanızda yarattığınız dünyanın tel bir telini, elimde gümüş bir kupa tutan başöğretmenin ya da bir ölçü cetveli tutan profesörün sözüne uymak için gözden çıkarmak en aşağılık ihanettir.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
Unknownnoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-3002447965049831626.post-66083800349973264432013-12-31T05:54:00.002-08:002013-12-31T05:55:03.685-08:00ÇENGELLİİĞNE-MIGIRDİÇ MARGOSYAN<div style="text-align: justify;">
Aras Yayıncılık, Kasım 2009'da kitapçı raflarındaki yerini alan Zurna'dan sonra, Mıgırdiç Margosyan'ın çeşitli gazetelerde, o her zamanki sıcak, mizahi üslubuyla yazdığı yazılardan oluşan iki kitabı daha okurlarla buluşturdu: Margosyan'ın Yeni Yüzyıl ve Yeni Gündem yazılarını bir araya getiren Kürdan ve Evrensel'de yayımlanan makalelerinden yapılmış bir seçki olan Çengelliiğne.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
1995'ten 2000'e uzanan bir dönemde Türkiye ve dünyada yaşanan olayları kapsayan bu denemelerinde Margosyan, siyasi, toplumsal ve kültürel gelişmelerin derinliklerinde yatan, çoğu zaman görülmeyen ya da görülmek istenmeyen olguları seriyor gözlerimizin önüne. Bunu yaparken, didaktik bir öğreticilikten her zaman uzak durmayı başaran usta yazar.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br />
*</div>
<div style="text-align: justify;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj3oNUfS2vC8QaYOcOQETrF4Drkn7gVkuUP3GUmd3mJIK_axHSHdHfYgXrnzJ4ToUuOJNgKUvGB2rt7cyQYdCxmtsXG9UFnwThBSB0S-gk7Dkp5fCtnmqeHWfNDbQ5hSt8Y2w29NZbZfkw/s1600/%C3%87%C4%B0.jpeg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj3oNUfS2vC8QaYOcOQETrF4Drkn7gVkuUP3GUmd3mJIK_axHSHdHfYgXrnzJ4ToUuOJNgKUvGB2rt7cyQYdCxmtsXG9UFnwThBSB0S-gk7Dkp5fCtnmqeHWfNDbQ5hSt8Y2w29NZbZfkw/s400/%C3%87%C4%B0.jpeg" width="276" /></a>Mıgırdiç Margosyan, 23 Aralık 1938'de Diyarbakır'da, Hançepek Mahallesi'nde (Gâvur Mahallesi) doğdu. Eğitimini Süleyman Nazif İlkokulu, Ziya Gökalp Ortaokulu, daha sonra İstanbul'daki Bezciyan Ortaokulu ve Getronagan Lisesi'nde sürdürdü. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümü'nü bitirdi.</div>
<div style="text-align: justify;">
</div>
<div style="text-align: justify;">
1966-1972 yılları arasında Üsküdar Selamsız'daki Surp Haç Tıbrevank Ermeni Lisesi'nde müdürlüğün yanı sıra felsefe, psikoloji, Ermeni dili ve edebiyatı öğretmenliği yaptı. Daha sonra öğretmenliği bırakarak ticarete atıldı. Edebi çalışmalarını aralıksız sürdürdü. Marmara gazetesinde yayımlanan Ermenice öykülerinin bir bölümü Mer Ayt Goğmerı [Bizim Oralar] adıyla kitap haline getirildi (1984) bu kitabıyla 1988'de, Ermenice yazan yazarlara verilen Eliz Kavukçuyan Edebiyat Ödülü'nü (Paris-Fransa) aldı. Gâvur Mahallesi (1992), Söyle Margos Nerelisen? (1995) ve Biletimiz İstanbul'a Kesildi (1998) adlı Türkçe kitaplarını, 1999'da ikinci Ermenice kitabı Dikrisi Aperen [Dicle Kıyılarından] izledi. Gâvur Mahallesi Avesta Yayınları tarafından Li Ha Me, Li Wan Deran [Bizim O Yöreler] adıyla Kürtçe olarak yayımlandı (1999). Türkçe kaleme aldığı Kürdan (2010) adlı deneme yazarın yayınevimizden çıkan son kitabı.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Evrensel gazetesinde yazdığı makalelerin bir bölümü Belge Yayınları tarafından Çengelliiğne adıyla yayımlandı (1999). Aynı gazetede "Kirveme Mektuplar" adlı köşesinde yazmayı sürdüren Margosyan'ın bu makalelerinin bir bölümü Lis Basın-Yayın tarafından Kirveme Mektuplar adıyla kitaplaştırıldı (Diyarbakır, 2006).</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
*</div>
<div style="text-align: justify;">
<b>Gavuru gitti mahallesi kaldı</b></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Margosyan, babası tarafından ana dilini öğrenmesi için Diyarbakır’dan İstanbul’a zorla yollanmasa, ismini belki de gogıl bile tanımayacaktı bugün</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Ermeni Edebiyatının büyük ismi Mıgırdiç Margosyan, 15 yaşında babası tarafından ana dilini öğrenmesi için Diyarbakır’dan İstanbul’a zorla yollanmasa, ismini belki de gogıl bile tanımayacaktı bugün. Dayısı Demirci Haço’nun yanında yetişmiş iyi bir demirci ustası muhtemelen İnternet aleminde bile yer bulamayacaktı zaar. Bunu, “eğitim şart” demiş olmak için aktarmadım elbette. Sokağında Kürtçe konuşulan, okulunda Türkçe okutulan bir memlekette Ermenidir kendisi. Atasının topraklarında, anasının dizinin dibinde, kendi dili ile eğitim görme olanağı bulamadığı için İstanbul’a gitmek zorunda kalır. Zorunda kalır diyorum çünkü bu gidiş sürgünden farksızdır. İstanbullu Ermeni çocuklar bile; ‘Anadolu’dan Kürtler gelmiş” diye karşılar Margosyan ve diğer Anadolu’dan getirtilen Ermeni çocukları. Diyarbakır’da ‘gavur’ sayılan Margosyan, İstanbul’da da ‘Kürt’ olarak karşılanmıştır.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<b><i>Evrensel’in en kıdemli yazarlarından birisiniz…</i></b></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Gazetenin ilk çıktığı gün yazı yazdıydım, çarşamba günüydü. Köşe yazısı yazma açısından Evrensel ilk göz ağrımdı ve doğrusu daha önce aklımdan köşe yazmak hiç geçmemişti. Türkçe gazetelerde yazmaya da ilk defa Evrensel’de başladım. ‘Çengelli İğne’ diye bir köşem vardı. Sonra bir müddet böyle devam ettikten sonra -ne kadar doğru bilmiyorum ama- “senin yazıların çok seviliyor bu köşeyi pazar gününe alalım” dendi. Benim için fark etmez “Pazar gavurlar azar” diye matrak da bir laf ettim. Epeyce yazdıktan sonra 1-2 sene kadar ara verdik. Yine “Hocam seninle bir görüşelim” dediler. Dedim: “Gavurdan dost, ayıdan post olmaz.” (Gülüyor) Bu kez “Kirveme Mektuplar” dedim, öyle devam ediyoruz.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<b><i>Ahmet Arif’in şiirindeki ‘Kirvem, hallarımı aynı böyle yaz’ demesi gibi bir esprisi mi var köşenizin adının?</i></b></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Anadolu’da kirvelik konusu çok önemlidir. Erkek çocuklar sünnet olurken onu kucaklayan kişidir kirve. Sırrınızı kirveye anlatırsınız, problemlerimizi kirve çözer, kardeşin ötesinde bir şeydir. Amca çocukları bile evlenebilir ama kirvenin çocuğuyla nikah düşmez. Uzak mesafedir, saygındır ama aynı zamanda yakındır da. Kürtlerde de vardır. Ermenilerde de var bu kirvelik ama Müslümanlardaki sünnet olayında olduğu gibi değil. Gelin ve damat evlenecekleri zaman kilisede ayin esnasında onların başında bir haç tutulur, o haçı tutan kirvedir. Sokaktan geçen biri o haçı tutamaz yani.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<i><b>Yazı başlıklarınız mutlaka ‘bilmem ne meselesi’ olur. Bunun sebebi nedir?</b></i></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Evrensel’de ilk günden ‘mesele’ olarak yazdım. Biraz kendiliğinden oluştu. Birinci yazı mesele, iki öyle, üç öyle… O artık sıradan bir şey gibi geldi. Sonradan dikkatimi çekti, bizim ülkemizde mesele hiç bitmiyor. Herkes gelir, bir şeyler söyler, yapar, eder ama o mesele kalır. Şu veya bu şekilde yozlaşır, üç, beş sene sonra aynı meselenin değişik bir hali karşına çıkar.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<b><i>Mesele bitmez yani...</i></b></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Maalesef. Aynı meseleleri çözememenin verdiği kısır döngülü bir zihniyet meselesi de var. Halletmeniz gereken nedir? Kürt sorunu. Bu bir meseledir. Kaç senedir var? Otuz senedir var. Daha gerilere giderseniz taa ittihat döneminden Ermeni meselesi var. Çözülmemiş, bugüne kadar gelmiş, değiştirilmiş, şu veya bu şekilde üstü örtülmüş ama bitmeyen bir haldedir. Kötü olan, bir meseleyi çözememiş olmanın verdiği sıkıntıyı tekrar tekrar yaşamak.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<b><i>GET OĞLUM GET, ANA DİLİMİZİ ÖĞREN</i></b></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<b><i>Babanız siz 15 yaşında iken ana dilinizi öğrenmeniz için ananızın yanından çok uzaklara İstanbul’a yollamış sizi. Neden?</i></b></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Diyarbakır’da ana dilimi konuşamamak, yazamamak yalnız benim değil, benimle yaşıt Ermeni çocuklarının hepsinin gerçeğiydi. Çünkü Diyarbakır’da Ermeni okulu yoktu. Babam 1915 olaylarında 4 yaşındayken kafleye çıktığında…</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<b><i>Kafle?</i></b></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Diyarbakır’da hiçbir zaman soykırım denmez. Kıyım denebilir; belki, tehcir, göç denebilir ama hepsini içeren bir şey vardır, o da kafle. Kafile halinde yola çıkanların bir kısmı meçhule gitmiştir. Bu lafı çocukluğumdan beri duyduğum için soykırımdan öte çok değişik bir anlamı var benim için.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<i><b>Babanız kafleden kurtuluyor yani…</b></i></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Kafle darmadağın oluyor. Babam orada kalıyor, kafile yürüyor gidiyor. Siverek yakınlarında köylülerden birinin yanında büyüyor 15-16 yaşına kadar, Müslüman olarak. Sünnet ediliyor, ismi Ali oluyor, çobanlık yapıyor falan filan.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<b><i>Peki Ermeni olduğunun bilincinde mi?</i></b></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Hayır ama tabii bazı şeyleri anımsıyor. Annesiyle Ermenice konuşmuş, Zazaca konuşmuş. Seneler sonra annesini bulduğunda annesi tabiri caizse keçileri kaçırmış; iki tane çocuğunu kaybetmiş falan… Tabii bu travmayı yaşayınca benim Ermenice öğrenmemi çok arzu ediyordu babam. 1953 yılında İstanbul’da bir ruhban okulu açıldı veya açılacak. Bir rahip geldi ve dedi ki: “Buradaki Ermeni çocuklarından ilkokulu bitirenleri alıp İstanbul’da yatılı bir okula götüreceğiz.” Doğu ve Güneydoğu Anadolu’nun o bölgelerinden okullara öğrenci kaydettiler. İşte ben o ilk öğrencilerin içerisindeydim. Okul yeni kurulduğu için 6. sınıftan başlayacaktı okutmaya. Babam: “Get oğlum get, üç sene kaybet, 6. sınıftan başla ama yeter ki ana dilimizi öğren” dedi.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjEexw56WdyMWvV8po9SWSO4vB9Ek3DYyvsYIWdEgaXh9KGZWLNJFWrBJp55V33abMclPpln4qLq2fErazDUr2VYy9mpUeN66c1nAvbtt3tRtgStHxzlrRIcYTjLhQOF5I-9a6R0DcYbUQ/s1600/29841.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="340" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjEexw56WdyMWvV8po9SWSO4vB9Ek3DYyvsYIWdEgaXh9KGZWLNJFWrBJp55V33abMclPpln4qLq2fErazDUr2VYy9mpUeN66c1nAvbtt3tRtgStHxzlrRIcYTjLhQOF5I-9a6R0DcYbUQ/s640/29841.jpg" width="640" /></a></div>
<div style="text-align: justify;">
<b><br /></b></div>
<div style="text-align: justify;">
<b>DİYARBAKIR’DA ERMENİYDİM, İSTANBUL’DA KÜRT OLDUM!</b></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<i><b>Buraya gelince de sizi Kürt sanmışlar!</b></i></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
İlk geldiğimiz yıl okulun badana boyası daha bitmediği için bizi bir müddet Şişli’deki Karagözyan Yetimhanesinde konuk ettiler. Anadolu’dan gelmişiz “Geliyem, gidiyem” diyoruz; Kayserili “Nörüyon” falan diyor. Bizi Kürt zannettiler. Diyarbakır’da Ermeniydim, İstanbul’a gelince bir anda Kürt oldum!</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<i><b>Diyarbakır’dasınız, ana diliniz Ermenice ama onu bilmiyorsunuz çünkü okuma şansınız yok, her taraf Kürt dolu, haliyle Kürtçe biliyorsunuz ama okulda da Türkçe eğitim görüyorsunuz… Bayağı karışıkmış haliniz…</b></i></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Bizim evimizde dört dil konuşulurdu Diyarbakır’da. Nenem, dedem daha çok Ermenice konuşurdu fakat bizim şu an konuştuğumuz temiz Ermenice değil, Diyarbakır yöresine mahsus bir Ermenice. Zaza köyünden geldikleri için ana dilleri kadar Zazaca biliyorlardı. Keza Diyarbakır’da yaşadıkları için Kürtçeyi iyi biliyorlardı. Bir de çat pat da olsa Türkçe konuşuyorlardı. Biz çocuklar biraz Kürtçe anlıyorduk, Zazacayı ise hiç bilmiyorduk. Dayımın yanında demirci çıraklığı yapıyordum o zaman. Müşterilerin çoğu Kürt olduğu için Kürtçe öğrenmiştim. İstanbul’a gelince zaman içerisinde unuttum. Şimdi Diyarbakır’a gittiğimde yavaş yavaş başladım tekrar çözmeye.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<b><i>Sizin edebiyatınızın çok dilli olması, böyle bir ortam içerisinde büyümemiş olsanız mümkün olabilir miydi?</i></b></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Geçenlerde bir Mazxana (Büyük Ev) diye bir sergi yapıldı. Oraya fotoğraf altları yazdık gönderdik. Şimdi bizim Diyarbakır’da büyük bir ev vardı ona Mazxana derlerdi. Mazxana Ermenice ‘Metz Xana’dır. Metz ‘büyük’, Xana da bildiğin ‘ev’ demek. Kürtlerde ‘Mezin Xana’ der. Ben öyle zannediyorum ki o ‘Metz Xana’ Kürtçeye ‘Mezin Xana’ olarak geçmiş veya Kürtçe’deki mezin sözcüğü Ermeniceye metz olarak geçmiş. Ben yerel söylemleri edebiyata aktarmaya çalıştım. Çünkü aksi olan yapmacık gelecekti. Mesela babamı kendi şivesiyle konuşturmadığım takdirde sırıtır. “Ula oğlum sen hiç adam olmazsan” derdi. Kürt sokakta su satıyor: “Soğuk su, kızmemesi gibi, ceviz içi gibi, soğuk su...” reklamını böyle yapıyor. Eee şimdi böyleyken siz kendi kafanıza göre bir şey kullanırsanız güzel değildir. </div>
<div style="text-align: justify;">
<b><br /></b></div>
<div style="text-align: justify;">
<b>HELAL OLSUN LA GAVURUNOGLİ!</b></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<i><b>Sizin mahallenize “gavur” diyenlerin diliyle anlatıyorsunuz hikayelerinizi. Bu da ironik bir durum değil mi?</b></i></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Türkiye’nin en büyük meselelerinden biri şu an Kürt meselesidir dedik. İyi de bu insanlar Madagaskar’dan gelmediler ki! Zaten bu topraklarda yaşıyorlardı Kürtler de, Ermeniler de. Buranın yerleşik kadim halkları. Yaşamları o kadar iç içe geçmiş ki; ben de acısıyla, tatlısıyla birbirleriyle olan iletişimlerini güncel yaşamımda neyse öyle koydum. Mesela Kure Mama… Halktan bir kadın, diploması yok, asistanları da kendi gibi birtakım kadınlar. Bir kadın hamile kalacak, öyle hastane bilmem ne falan yok! Kure Mama var. Kure Mama hangi kadının başına çağrılırsa çağrılsın, artık o kadın Ermeni mi, Kürt mü, Laz mı, Çingene mi onun için bir önemi yok! O bir insanın yardımına koşuyor, o doğacak çocuk Kure Mama’nın el becerisiyle doğacaktır.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<b><i>Ben Batıda doğup büyüdüm… Bazı yerleşik söylemlerin sorunlu olduğunu ileri yaşlarda anlayabiliyorsun… “Ne vuruyorsun gavur gibi!” derdik. “Gavur ölüsü” gibi ağır denirdi...</i></b></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
“Gavur ölüsü gibi ağır”. Niye ağır? Çünkü o kadar günahkar ki gavurlar, ölüleri ağır olur. Mesela zaman zaman gavur tabirini iyi anlamda kullanırlar ki o da bir dışlamadır. Babam iyi bir dişçi, mesleğini iyi yapıyor. O diş çektiği zaman “Helal olsun la gavurunogli! Ele bi dişimi çekti ki desen zaar sivrisinek dişimi ısırdı.” Burada bir olumlu durum var ama bir yandan da gavurluğu sıkıştırıyor araya. Bırakın Anadolu’daki gariban insanı Profesör olmuştur ama daha hâlâ “gavurlarla alışveriş yapma!” der, daima bir ön yargısı vardır.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<b><i>Bu söylemler kanıksandığında işimiz daha da zorlaşmıyor mu?</i></b></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Kültür dediğiniz şey insanların kulağına huniyle doldurulmuyor. Zaman içerisinde, gündelik yaşantınızda, babadan, dededen gel gele bir yere varıyor. Diyarbakır’da 7 yaşındaki bir velet bana gavur dediği zaman onun ne olduğunu bilmiyor ki. Belki bir on yıl kadar önce Evrensel Kültür Merkezinin İzmir’deki bir toplantısına katılmıştım. Yaklaşık 100-150 kişilik bir grup, çoğunluğu üniversite öğrencileri falan. Gençlerden biri gayet safiyane ve içtenlikle: “Ermeniler nasıl insanlardır?” diye sordu! “İki eli, ayağı olur, sizin gibi, benim gibi, iki yüzlü olurlar, sizin gibi, benim gibi...” dedim. Bu soru sorulduğu zaman cevabını bilmiyordum ama sonra buldum! Türk Standartları Enstitüsü bir kitap yayınlamıştı. İşte o kitapta “Ermeniler nasıl insanlardır?” sorusunun cevabı var.</div>
<div style="text-align: justify;">
<i><b><br /></b></i></div>
<div style="text-align: justify;">
<i><b>Nasıl insanlarmış?</b></i></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
“Türkiye’de sizi aldatan birine mi rastladınız, bilin ki bu muhakkak Ermenidir. Ama bir Türk’e mi iş yaptıracaksınız? Mukaveleye gerek yok sözü kafidir.” Bunu devletin resmi bir makamı yapıyor ve bu kitap okullara öneriliyor. Duyunca insanın tüyleri diken diken oluyor. Siz bu ülkede yaşayan bir Ermeni’yi kaymakam yapmıyorsunuz, bırak kaymakamı çöpçü bile yapmıyorsunuz, askeri okula almıyorsunuz… Anayasal olarak bunların bir engeli yok ama almıyorsunuz.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<b><i>Asker asla yok öyle mi?</i></b></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Asla, alabileceğiniz en üst rütbe asteğmenliktir o kadar. Kamu kuruluşunda çalışamazsınız. Enteresan olan, seçilebilirsen milletvekili olabiliyorsun ama kaymakam olamazsın! Çünkü kaymakam, vali, devleti temsil ediyor. Devlet ile millet arasındaki ayrılığı bundan daha bariz başka bir şey gösteremez.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<b>KÜRT OLMAZSA MESELESİ DE OLMAZ</b></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<b><i>1915 öncesi Ermeni nüfusu ne kadar Diyarbakır’da?</i></b></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Afaki bir şey söylemeyeyim ama 1915 olaylarından evvel Diyarbakır’da nüfusun yaklaşık yüzde 30’u Ermeni.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<b><i>Çok büyük bir rakam!</i></b></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Evet. Ha keza okullar da öyle. Hemen bütün Diyarbakır’da ve Anadolu’nun birçok yerinde Ermeni okullar var. Çok önemli liselerimiz olmuştur; Erzurum’da, Kayseri’de, Diyarbakır’da…</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<b><i>Hâlâ çözümsüzlüğünde ısrar edilen ana dilde eğitim yüz sene önce varmış yani… Kürt okulu yok ama değil mi?</i></b></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Yok tabii, Kürt’ün kendisi de otuz sene evveline kadar yoktu. Otuz sene evveline kadar kart kurtla geçti ömrümüz. Sonra jeton düştü: “ A Kürt var ya pardon!” dedik. Ondan sonra da şimdi başımıza bir mesele çıktı; Kürt meselesi. Tabii Kürt olmazsa meselesi de olmaz. Ama varken onu inkar ederseniz bak o zaman meseleye dönüşüyor işte.</div>
<div style="text-align: justify;">
<b><br /></b></div>
<div style="text-align: justify;">
<b>GÜCÜ YETEN YETENEYDİ</b></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<i><b>Oturdukları mahalleye Gavur Mahallesi denmesi Ermeniler açısından incitici bir şey değil mi?</b></i></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Orası niye gavur mahallesi? Çünkü Ermenilerin yoğun olarak yaşadığı yer. Bir nevi gettolaşmış orada. Kilise ve kilisenin etrafındaki Ermeniler. Keza bugün Diyarbakır’da Kore Mahallesi denen bir yer var ki orada eskiden Museviler yaşardı, onlara da Moşe derlerdi. Süryanilerin yaşadığı mahalleler vardı. Hançepek’te on Ermeni evinin yanında bir Müslüman’ın evi falan vardı. Gavur Mahallesi’nde yaşayanların kendisi belki o gavurluğu özümsemiştir, o anlamda bir sorunları yok. Ama zaman içerisinde şu veya bu şekilde sürtüşmeler olabiliyor. Mesela çocukluğumda hatırlarım… Top oynarken, gelir Müslüman çocuklar ve “Gidin la gidin gavuroğlu gavurlar, biz oynucaz!” Orada biri oynayacaksa ilk hak onundur, siz ikinci sınıfsınız.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<b><i>Birlikte oynamaz mıydınız?</i></b></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Arada bir olurdu tabii. Ermeni çocukların kendi takımı vardı “Ay Şen” diye. O zaman Diyarbakır’da “Ay Spor” vardı biz de oradan uydurduk işte. Sempati duyuyorduk, renkleri Fenerbahçe renkleriydi. Müslümanlarınki de “Yıldız Şen”idi. O da “Yıldız Spor”dan uydurma, onun renkleri de Galatasaray renkleriydi. Ay Şen ile Yıldız Şen bir araya gelip maç yapardık hesapta. O maç muhakkak kavga ile biterdi. Hakem de Yahudi olurdu ve sonra kızar hep beraber Yahudi hakemi döverdik.(Gülüyor) Gücü yeten yeteneydi yani. Bunu söylerken bir espri olarak algılamayın, maalesef bir gerçek bu. Gavur Mahallesi’nden geçen Süryani çocuklara Ermeni çocuklar kavun, karpuz kabuğu atabilirlerdi çünkü Museviler sayı olarak Ermenilerden daha azdı. Ermeni ve Süryani çocuklar birleşip Musevi çocukları taş yağmuruna tutar çünkü onlar daha da az! Öte yanda Müslüman’ın borusu daha çok ötüyor çünkü o daha çok! Bugün de öyle değil mi? Çoğunluk genelde azınlığı hallediyor. Oysa hakiki demokrasilerde azınlığın borusunun daha çok ötmesi lazım. O boruyu susturursanız o demokrasi olmaktan çıkar.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<b>HÂLÂ BİR TAT, BİR KOKU, BİR SES BANA BİR SÜRÜ ŞEYİ ÇAĞRIŞTIRIR</b></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<b><i>15 yaşına kadar Diyarbakır’da kaldığınız düşünülürse bu kadar kısa sürede nasıl bu kadar Diyarbakır hikayesi biriktirebildiniz?</i></b></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Bu soru bana sık sık sorulur. Gerçekten de ben 15 yaşıma kadar Diyarbakır’da herhalde farkında olmadan çok iyi bir gözlemci olmuşum. İstanbul’a geldikten sonra lisede okurken, ufaktan başlamıştım Ermenice hikayeler yazmaya. Edebiyat hocam: “Sen Anadolu hikayeleri, doğduğun yerleri anlat” dedi bana. O bana mihenk noktası gibi oldu. Ben de Anadolu’yu, memleketimi, Diyarbakır’ı, Gavur Mahallesi’ni anlatmaya kalkınca baktım ki, aklımda o zamana kadar düşünmediğim birçok şey çağrışıyor. Bugün de hâlâ bir tat, bir koku, bir ses bana bir sürü şeyi çağrıştırır.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<b>NE İŞİM VARDI BENİM İSTANBUL’DA</b></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<i><b>Bir hayal kuracak olsanız nasıl bir Gavur Mahallesi istersiniz?</b></i></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
İnsanların etnik kimliklerini öne çıkaran bir dünya düzeni kurmak istemezdim. Esas olan insandır benim için. Gavur Mahallesi dediğimiz yerde zaten gavur gitmiş, mahallesi kalmış. Böyle “ah keşke” diye hayallere dalıp orada böyle bir yaşamı ne kadar hayata geçirebilirsiniz bilmiyorum. Ama keşke hayal kurmak zorunda kalmasaydım; dedem, babam, ailem bunları yaşamasa; İstanbul’a gelmesem, ana dilimi orada öğrensem; öğretmen olmasam, demirci olsaydım… Kendime göre bir hayatım olsaydı. Ne işim vardı benim İstanbul’da? Hadi ben bu topraklardayım ne işi var insanların Amerika’da, Fransa’da? Geride ailesini bırakmış, annesini kaybetmiş, tehcir yollarında bilmem ne olmuş. Amerika’da yaşayan dayım Demirci Haço’nun ne işi vardı orada? Kalktı çocuklarının peşinden gitti. Hiçbir zaman mutlu olmadı çünkü burada yediği domatesi orada yetiştirmeye çalıştı kendi bahçesinde. Amerikalı izin verir mi bahçede domates yetiştirmeye… </div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<b><i>Devrim Büyükacaroğlu - Evrensel</i></b></div>
Unknownnoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-3002447965049831626.post-50404170707637165332013-12-28T14:08:00.000-08:002013-12-28T14:08:11.219-08:00KRAVAT-ENİS BATUR<div class="" style="clear: both; text-align: left;">
<span style="text-align: justify;">Kravatın düğümü Enis Batur'a göre müthiş bir metafor, çünkü "Bütün insan ilişkileri, düğüm yapma, düğüm çözme ve kördüğüm olma üzerine kurulu." FOTOĞRAF: AYDIN COŞKUN</span></div>
<div style="text-align: justify;">
Enis Batur, onu tanıyanları hiç şaşırtmadı ve yine üç kitap birden çıkardı: 'Bekçi', 'Abdal Düşü' ve 'Kravat'. Sonuncusunu roman sananlar fena halde yanıldı. Çünkü bu kitap, edebiyatın türler üstü alana yöneldiğine inanan bir yazarın kaleminden çıkma bir 'anti-roman'</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgj8J4bPLwJNzJTjqsaXk4DYrbZ0chxtbxSh-Xf3XE0-YuBf5Jciz7tWM6xAdl8ULQLx47YyAcXlF_OFaFTqpLlgbwEJKsrjrmma1kEBPPQPfCXSJbIgbSIzaTiy5e9Hjkjb_0Z1tHNs2E/s1600/kravat.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgj8J4bPLwJNzJTjqsaXk4DYrbZ0chxtbxSh-Xf3XE0-YuBf5Jciz7tWM6xAdl8ULQLx47YyAcXlF_OFaFTqpLlgbwEJKsrjrmma1kEBPPQPfCXSJbIgbSIzaTiy5e9Hjkjb_0Z1tHNs2E/s400/kravat.jpg" width="266" /></a>*</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<b>'Kurmaca bütünüyle saçma bir iş' </b></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<i>CEM ERCİYES </i></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Sizin için Kravat her şeyden önce nedir?</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Kravat mı, kitap Kravat mı? </div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Kitap Kravat? </div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Kitap Kravat, aslında benim matematiksever yanım. Yani bir problem koymayı sonra da o problemin olası çözüm yolları arasında gezinmeyi seviyorum ben. Ama buradaki problem, baştan öyle bir koyulsun ki çözülmesi mümkün olmasın esasına dayandı. Matematikseverler için sık rastlanan bir olgu. Çözülemeyecek bir problemle karşı karşıya kalmak başka birşeydir, çözülemeyecek bir problemi inşa etmek başka birşey. Hele ki konu matematik değil edebiyatsa, o zaman bu sorunu baştan iyi planlamak gerekiyor. Nasıl bir problem olmalı ki bu, çözümü esirgenebilsin ve buna rağmen problem olarak bir biçimde ayakta kalsın. Bana göre iddiaysa, iddia burada. </div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Bu kitabın 'Elma' ve 'Acı Bilgi'den ne farkı var? Niye onlar birer roman denemesiydi de bu bir roman? </div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Buna da roman denemesi diyebilirdik. Ama demedik, çünkü bu ötekilerden farklı olarak kurmaca esasına dayalı. 'Elma'da ve 'Acı Bilgi'de bütün kurmaca ögeler gerçekten hareket ediyorlardı, ya benden ya Halil Paşa'dan. Burada öyle değil, doğrudan doğruya bir kurmacanın içine giriyoruz. Neden sonra yazar ortaya çıkıyor ve bir biçimde bunun bir kurmaca olduğunu söyleyerek oyunu bozuyor. </div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Enis Batur, roman kahramanı olarak Kravat'a giriyor ve çözüme yaklaşmış meseleyi bir düğüme çeviriyor. Sonra roman kahramanı olmaktan da çıkıyor, yazar olarak tüm kimliğini kitaba taşıyor; tipik bir Enis Batur kitabı halini alıyor. Enis Batur kendini kitaba girmekten alıkoyamadığı için mi böyle, yoksa her şey tasarlanmış mıydı? </div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Tabii ki tasarlanmıştı. Senin soruna bakarak yanıtlayayım, 'tipik bir Enis Batur kitabı' diye birşey varsa bir yazar neden atipik bir kitap yazsın? Yapmadığım şeyler yapmam, kurmaca olay örgüsüne girmem işin oyuncul yanı. Beni bütün bu kurmaca-gerçeklik ilişkisinde ilgilendiren 'neyin ne zaman doğru olduğu ya da doğru olmadığı' sorunu. 'Acı Bilgi'de de 'Elma'da böyleydi, anlatı kalıbına girmeyen kitaplarımın birçoğunda böyle bir sorun var.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Canınız standart bir roman yazmak istemiş olabilir mi? </div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Başta biraz öyle bir yanı vardı, bir değişiklik olsun 'mu'? Bunlar hep belirsizlikler ve şüpheler içinde geliştiği için bütün bütüne kurmaca bir kitap yazmak ne demek olur acaba, nereye kadar mümkündür böyle birşey; bunları merak ettim. Belli bir aşamasına geldiğimde bunun bütünüyle mümkün olduğunu gördüm; bu işin bütünüyle saçma olduğuna dair bende yerleşen bu kanaatin sağlamasını yapmış oldum. </div>
<div style="text-align: justify;">
Ben yazarım, okurlar var ve ben onlara bir numara yapıyorum. Niçin yapıyorum? Bunu anlayamıyorum. Ha, mesleğim numaralar yapmak olabilir. Ben yazarlığı meslek olarak, hele ki numaralar yapma mesleği olarak görmüyorum. Ben size hikâyeler anlatacağım ve bunları uyduracağım, çünkü siz uyduruk hikâyelerden hoşlanıyorsunuz gibi bir ilişki benim için mantıklı değil.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Sanat baştan itibaren hikâye anlatmak üzerine kurulmuştur. Sizse bunun tuhaf bir ilişki olduğunu söylüyorsunuz? </div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Bana tuhaf geliyor. Bir yerde bir hayat var, onu yaşıyoruz, sonra arada bir yerde durduruyoruz onu elimize kitap alıp başka hayatlar okuyoruz ve bu hayatların bir kısmı da uyduruk zaten. Peki niye okuyoruz, yaşamak varken. Ben de çok okudum kurmaca, ama bu ikilem de beni çocukluğumdan beri meşgul eder... </div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
'Acı Bilgi'de şöyle diyorsunuz: Anlatmanın, hikâye kurmanın değil şüphesiz, bir yazın türü olarak romanın geçici olduğuna inanıyorum: Sanat yanı geniş çapta öldürülen sinema gibi, yazınsal yanı geniş çapta öldürülen Roman'ın da 'eğlence' entertainment sektörü'nün oyalayıcı bir uzantısı olduğu; tüketim kültürü felsefesi (ekonomik felsefesi) tarafından azdırıldığı, bozuşturulduğu kanısı taşıyorum. </div>
<div style="text-align: justify;">
Şiir gibi romanlar kategorisine aldığım, edebiyatın en has bölgesine ait olduğunu kabul ettiğim romancılar olduğunu da söylüyorum ama o kitapta. Örneğin Nabakov, örneğin Proust, Foulkner bunların romanlarının vakit geçirmek için yazılmış olduğunu düşünüyor değilim. Ama bunlar çok küçük bir oran tutuyor. Aynı sinemada olduğu gibi; bin filmden belki ikisi başka bir boyutta yaratı problemi içeriyor. Diğer kısmı insanları oyalamak, vakitlerini iyi ve başka biçimde geçirtmek için çevriliyor. </div>
<div style="text-align: justify;">
Burada ticarileşmeyle bir hesaplaşma da var. </div>
<div style="text-align: justify;">
20. yüzyıl bütün bunların biraz daha profesyonel anlamda tüketici ürünü haline gelmesine yol açan bir dönem oldu. Değişmesine yol açabilecek, umut verecek gelişmeler var aslında. Sanatın tüm dallarında, ifadenin bizi bir türlü kavrayamadığımız anlama yaklaştırabileceği daha zorlu bölgeler üzerinde kafa patlatmak, izleyici olarak da üretici olarak da bana daha manalı geliyor. </div>
<div style="text-align: justify;">
Bugün okur değimiz kitlenin önemli bir kısmıyla bir meseleniz olduğu açık. </div>
<div style="text-align: justify;">
Evet, hoşlanmıyorum onlardan. </div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Ama siz büyük bir yayınevinin, Yapı Kredi Yayınları'nın yöneticisisiniz, bunu nasıl rasyonelize ediyorsunuz? </div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Orada bütünüyle diyemiyorum ama, yüzde seksen ölçeğinde doğru olduğunu düşündüğüm işleri yapmayı tercih ediyorum. Ama bütünüyle ticari yapılanmadan soyutlanabileceğini ileri sürmüyorum tabii. Gene de benim yazarlığımla geçimimi sağladığım işim birbirini çok bağlamaz. </div>
<div style="text-align: justify;">
Kurmacanın yerini ne alacak? </div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Artık bu kanon yapısının yani romanlar, şiirler, öyküler, denemeler, anılar, eleştirilerin yavaş yavaş yürürlükten kalktığı görüşündeyim. 20. yüzyıldaki gelişmeler bu tür bağnazlıkları yavaş yavaş devre dışı bırakacak boyut getirdi işin içine. Görebildiğim kadarıyla dünyanın pek çok yanında benzer güdülerin birbirinden habersiz yazarları hemen hemen aynı sonuca ulaşıyor. Mesela Pascal Quignard'ın son çıkan kitaplarının etrafında kopan gürültüleri okuduğum zaman gülümsedim. Çünkü benimle ilgili yazılanların aynısıydı. </div>
<div style="text-align: justify;">
Dünyada da kimi adamlar bir takım kitaplar yazıyorlar ve onları eski ölçütlerde tanımlamak çok kolay değil. Ama onların da okurları var. Bence mesele çıkmaması gerekir. Geçerken, bir ara dönemde mesele çıkacak. Bu ne biçim şiir diyecekler, bu ne biçim roman diyecekler, bu ne biçim öykü, böyle roman olur mu diyecekler; deniyor da. Ama yaratıcı kesitte üreten insanlar artık bu eleştirileri çok fazla ciddiye almayacaklar diye düşünüyorum. Yazmak istedikleri gibi yazıyorlar ve ortaya çıkan şeyin tanımı hakkında da her zaman fikir sahibi olmak zorunda değiliz noktasına geldiler.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Kitaplarınız sert eleştirilere de hedef oluyor. Doğu Batı dergisinin son sayısındaki yazı için ne dersiniz? </div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Ben birşey deme hakkına sahip değilim. Kitabımı yazarım, sonunda hakkında beğenen, beğenmeyen bir takım yazılar çıkacaktır. Tabii bu kadar masum olmayabiliyorlar bazen... </div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Bu Kravat'ı neden taktım? </div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Ben de diğer Radikal Kitap okurları gibi Enis Batur'un Kravat adlı romanından alınan bölümü okuduğumda şaşırdım. 'Trendy' bir karakter, gündelik bir dil ve bildik macera... Yoksa Enis Batur klişe bir roman mı yazmıştı? Tabii ki hayır. Bunu anlamak için romanı elimize alıp yüz sayfa kadar okumamız gerekti, ama Enis Batur yapacağını yapmış, her tür okuru hınzırca ağına düşürmüştü. </div>
<div style="text-align: justify;">
Kravat, bir reklam ajansında başlıyor. Ajansın gediklisi Ercü bize etrafındaki işe yaramaz insanları ve yeni başlayan eleman AH'yi anlatıyor. Şirket için önemli bir tekstil firmasının kravat kampanyasını fırlama olduğu için AH'ye veriyorlar. O da bu işi o kadar ciddiye alıyor, o kadar ciddiye alıyor ki kravatla ilgili her şeyin yer aldığı bilgi alemine dalıp düğüm oluyor. Sonunda AH ortadan kayboluyor, Ercü de arkadaşının sadece bir 'iyi fikir' bulamadığı için ortadan yok olduğuna inanmadığından işin peşine düşüyor. </div>
<div style="text-align: justify;">
Kravat, 'Elma' ve 'Acı Bilgi'nin ardından bir üçlemenin son halkasını oluşturuyor. Üç kitap da 'kurguyla' hesaplaşmanın ürünleri. Elma'da Halil Şerif Paşa'nın Courbe'nin, 'Acı Bilgi'de Pessoa'nın, Butor'un, Karasu'nun, Sade'ın ve aslında Enis Batur'un dünyasında gezindiysek, bu kitapta da öyle oluyor. </div>
<div style="text-align: justify;">
Enis Batur, yaşamın içindeki düğümle, kurgudaki düğümü karşılaştırıyor bu kitabında. Uydurulan gerçeklikle yaşanılan arasındaki ilişkiyi düşünmeye zorluyor okuru. Düğüm, insanın sadece merakını tatmin etmek için ortaya attığı, peşinde koştuğu bazen içinden çıkamayıp iyice bunaldığı ya da çözüp büyük bir haz elde ettiği meselelerin bir özeti. Düşünce serüveni yaşamın doğal serüveninden farklı değil. Küçük insiyatifler büyük düğümlere neden olabiliyor. Bazen düğümün çözümü ya da kördüğüm olup kalması bizim gücümüzü aşıyor. </div>
<div style="text-align: justify;">
Yaşamı kravata benzetiyor: "Bütün insan ilişkileri, düğüm yapma, düğüm çözme ve kördüğüm olma üzerine kurulu. Kadın erkek, dost, baba oğul, anne kız ilişkileri, bütün bunların hepsinde temelde bu çetrefilleşme, kilitleme, sonra gevşeme, bazen çözebilme, bazen hiç çözememe. Kendini kördüğüm haline sokanlar var. İntihar edenler, nevrozlarında boğulanlar... Hepsinde düğüm motifinin değişkenlerini görüyoruz. Bunu alıp gündelik hayatta ki kullanımlarından birine monte ettim." </div>
<div style="text-align: justify;">
Enis Batur yaza yaza düşünmeye, ipin bir ucunu kendisiyle soydaş okurun eline verip birlikte düğümler atmaya ve onları çözmeye çağıran bir yazar. Bugüne kadar yazdığı hemen hemen tüm kitapları bunun bir uzantısı. Bu kez de tavrını değiştirmiş değil. Zaten aksini düşünüp de Kravat'ı eline alanlara bir ara şöyle açıktan seslenmeyi ve hâlâ saf saf roman okuduğunu sananları kendine getirmeyi ihmal etmiyor: </div>
<div style="text-align: justify;">
"Siz okur: Yazıyı, metni, kitabı ne sanmıştınız. </div>
<div style="text-align: justify;">
Bir reklam ajansında, kravat kampanyası üzerinde çalışan bir metin yazarının çatı çalışması notlarıyla bir başka metin yazarının anımsayabildiklerinin yanyana gelmesinin açıklamaya henüz yetmediği, ola ki yetmeyeceği hafif gizemli bir sonuçdurumun, bir adamın ortadan kaybolmuş olmasının öyküsü mü? </div>
<div style="text-align: justify;">
Böyle olmadığını bilenler olduğunu bilmesem, Kravat'ı takmazdım." </div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
'Bu kış uykusuz, tetikte, en küçük sesin, hareketin önünde duyarlı, geçti. Taş taşa sürttü durmadan içimde, oysa soğuk cümleler kurdum. Yeni, eldeğmemiş bir masaldı dilimde dolaşan, ona yeltendim, erişemedim. Sabah geldiğinde, arkadaki bahçeye çıktı yaşlı, kör adam, çıkar çıkmaz gökyüzüne döndü yüzünü.' (Kitaptan) </div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<i>ABDAL DÜŞÜ </i></div>
<div style="text-align: justify;">
<i>Düzyazı şiirler, 1998-2002 Enis Batur Altıkırkbeş Yayın, 2003, 69 sayfa 4 milyon 250 bin lira. </i></div>
<div style="text-align: justify;">
<i><br /></i></div>
<div style="text-align: justify;">
<i>KRAVAT </i></div>
<div style="text-align: justify;">
<i>Enis Batur, Sel Yayıncılık, 2003, 197 sayfa, 10 milyon 500 bin lira.</i></div>
Unknownnoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-3002447965049831626.post-82267074295000377182013-12-28T09:57:00.000-08:002013-12-28T09:57:00.877-08:00TOPLA PILINI PIRTINI BİR YERE GİTMEMEK İÇİN-FERNANDO PESSOA<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhGS7U_l-HiKxEposnryYqX1hBDHYdWtSTHb934teG8alFnIGWvLZl2kIDc9Fasec0o0xxUxn2-DXYYbD6RJEMkHy-YsnZfb1iysgFjfSUpfyiPJ7EEDSFqJwQL4DUlTgI_xD3wyRMCpDc/s1600/PESSOA.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhGS7U_l-HiKxEposnryYqX1hBDHYdWtSTHb934teG8alFnIGWvLZl2kIDc9Fasec0o0xxUxn2-DXYYbD6RJEMkHy-YsnZfb1iysgFjfSUpfyiPJ7EEDSFqJwQL4DUlTgI_xD3wyRMCpDc/s1600/PESSOA.jpg" /></a></div>
<b><br /></b>
<b><br /></b>
<b>Topla PIlını Pırtını Bir Yere Gitmemek İçin</b><br />
<b><br /></b>
<b>Yelken aç her şeyin her yerde rastlanan olumsuzluğuna</b><br />
<b>Görkemli bayraklarla donanmış o düşsel,</b><br />
<b>Çocukluğunun o renk renk minyatür gemileriyle.</b><br />
<b>Topla pılını pırtını ‘Büyük Yolculuk’ için!</b><br />
<b>Fırçaların ve makaslarınla ulaşılamayan,</b><br />
<b>O çok renkli uzaklığı da unutma.</b><br />
<b>Topla pılını pırtını bir daha dönmemek üzere!</b><br />
<b>Sen kimsin toplumda boşu boşuna var olduğun bu yerde,</b><br />
<b>Ne kadar yararlıysan o kadar işe yaramaz,</b><br />
<b>Ne kadar gerçeksen o kadar sahte..</b><br />
<b>Sen kimsin burda, kimsin burda, kimsin burda?</b><br />
<b>Yelken aç, bir şey almadan yanına, değişik kimliğinle.</b><br />
<b>Bu insanlarla dolu dünyanın ne ilgisi var seninle?</b><br />
<b><br /></b>
<b><br /></b>
<b><i>Çeviri: Cevat Çapan</i></b>Unknownnoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-3002447965049831626.post-84638045820367333142013-12-26T18:10:00.003-08:002013-12-26T18:10:54.207-08:00PERA-İLHAN BERK<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjuEVyeMgKuG2tAd7sqtR7A7M3rbADMBgm6k4RS6wHx4JLYL2eVqrj2MxYSO4QTDyqEqNNFd61U7tVxsZx3pnDmaWdSu3FbbG8e-x4jNL0rjCZMwe5nafCYQA25SHfuFBedAN1dx5mQm-M/s1600/%C4%B0LHAN+BERK.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjuEVyeMgKuG2tAd7sqtR7A7M3rbADMBgm6k4RS6wHx4JLYL2eVqrj2MxYSO4QTDyqEqNNFd61U7tVxsZx3pnDmaWdSu3FbbG8e-x4jNL0rjCZMwe5nafCYQA25SHfuFBedAN1dx5mQm-M/s400/%C4%B0LHAN+BERK.jpg" width="276" /></a></div>
<div style="text-align: justify;">
<b>CADDELER İÇİNDE BİR CADDE </b></div>
<div style="text-align: justify;">
<b>SIRASERVİLER ÜZERİNEDİR </b></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
İstanbul şehir rehberlerinde Sıraserviler de bütün caddeler gibi bir cadde. Bütün caddeler gibi de bir yerde başlayıp bir yerde bitiyor. Eski bir Peralı: Bağlar, mezarlıklar, serviler. (Osmanlı servileri severdi, ölüleri servilerle özdeşleştirmiştir.) Bir uzun yol yolcusu. Bir yalnız. Bir Yorgun. Cadde-i Kebir'in (Büyük Cad.) bir koşutu olarak doğmuştur. Bunun için, kendini Taksim'e vererek yaşar. Onun dışında bir yaşamı yoktur. Tarih de kancasını (Cumhuriyet adlı tarih) daha ötelere atmaz. Küçük sokaklar, çıkmazlar caddesidir. Dünyanın en güzel çıkmazlarını da o kapmıştır sanki: Baltacı, Mücadele, Lapacı, Maç çıkmazları bunlardan yalnız dördüdür. Bu böyledir ama Sıra-serviler sabahtan akşama kadar dur durak bilmediğinden bundan habersizdir. Düşe ayıracak vakti yoktur. (Bir cadde de düş görür, bu onun da hakkıdır.) Çalışmayı, yalnız onu bilir o. Ona dünyanın en çalışkan caddesi de diyebiliriz. Elbet en yoğunu da. Hem nasıl yoğun olmasın ki, bütün gün İstanbul'u bir yerden bir yere taşımıyor mudur? Bunun için de bu güzel çıkmaz sokak adlarını çok görmemeli ona. Böyle kendine gelebiliyordur. Her gün böyle deliler gibi çalıştığına göre, kullarından birinin haytalığına da neden göz yummasın ki? Dahası, belki de hoşlanıyordur da bundan. Neden olmasın? Yine belki bu yüzden Lapacı Çıkmazı'nı gözden uzak bir yere atmıştır. Böylece de karışanı görüşeni olmasın istemiştir. Hem bunu yalnız onun için değil, kimi küçük sokaklar, en başta da, Hocazade, Çukurçeşme, Tel, Anadolu (Pera'da Anadolu sözcüğünün ne işi var?) sokakları için de düşünmüştür. Belki de özel bir sevgidir bu.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Hem onları egzoz, yağ, kömür kokularından korumak için nice nice labirentler kurmamış mıdır? Kimilerinin de sokak levhalarını söküvermiştir. Bazıları için de inler kurmuştur. Yeryüzüyle, bu acımasız yeryüzüyle, bütün bütün ilişkileri kesilsin diye... Sonunda da bütün caddeler gibi o da başını alıp gitmiştir. Tek soluk alınacak yerin de Cihangir olduğunu bildiği için, orda adını sanını silip yoklara karışmıştır. Ama Lapacı Çıkmazı'na hepsinden ayrı bir yöntem uygulamasını da unutmamıştır: Adını bütün İstanbul şehir haritalarından çıkarmıştır. Böylece de bu yeryüzünde yokmuş gibi, onu yalnız kendisine saklamıştır. Ama bunu bir sokak kurdu olan benden gizleyememiştir elbet.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<b><i>Lapacı Çıkmazı Sokağı </i></b></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Lapacı Çıkmazı'na Turnacıbaşı'ndan kolayca çıkılır ama (çıkılır, çünkü bir Ağrı Dağı tırmanışıdır bu) o zaman da Sıraserviler'in o labirent ruhuna inemeyiz. Taksim'i solumuza alıp yürürsek, ilk Meşelik Sokağı'nın ağzına geliriz. Birden de (neden birden bu belli değil) Billur Sokak'la karşılaşırız (bu sokak, kulunuzun, bir zamanlar elinden çokça tuttuğu bir sokaktır). Billur Sokağı üç adım sonra Hocazade Sokağı'na tosladığında adını hemen değiştirip, Maç Sokağı adını alır ki bu da bize Pera inlerine ayak bastığımızı (Pera bir inler cumhuriyetidir) muştulayacaktır.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Maç Sokağı (işte o büyülü sokak adlarından biri daha) belki de futbol topunu düşünde bile görmemiştir. Dahası, maç sözcüğünü de bilmez. Hele hele maça gitmek diye bir şeyi de aklından hiç mi hiç geçirmemiştir. Geçirmemiştir, çünkü o kolunu bile yerinden oynatamayacak çıkmaz sokaklardandır. Lapacı Çıkmazı, hem Billur Sokağı'nın (o çileli ve asık yüzlü sokağın), hem Mücadele Çıkmazı'nın (dünyada bu sokağa bundan daha güzel bir ad konamaz, öylesine yıpranmış, öylesine dökülmüştür ki...) hem de Hocazade Sokağı'nın (ki elleri ayakları birbirine karışan sokaklardandır) ve de Çukurçeşme'nin (bu sokağı biliyorsunuz: Büyükparmakkapı Sokağı'nı elinde tutan ve bizi can havliyle İstiklal Caddesi'ne atan sokaktır) bütün ağırlığını yüklendiğinden biraz kör, biraz da kötürümdür. Sonra Lapacı Çıkmazı doğası gereği böyledir: Üç yakasını çeviren sokaklar, evler, insanlar, taşıtlar ona bunu uygun görmemiş midir? O da bunu kabul etmiştir. Lapacı Çıkmazı dediğimiz işte böyle bir kıyıya atılmış sokaklardandır. Sırtını da Balta Çıkmazı'na (ki baltaya benzer) dayamıştır. Hem Lapacı Çıkmazı'nın eti kemiği nedir ki? Eni bir, boyu üç karıştır. Böyle bir sokağın haytalığından, Lapacılığından ne çıkar. Ne yapsın yani? Dünyayı değiştirmek ona mı kaldı. Bırakalım, Lapacılığın tadını çıkarsın.</div>
Unknownnoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-3002447965049831626.post-67637049496023238462013-12-25T17:56:00.000-08:002013-12-26T18:10:37.108-08:00 EVEREST MY LORD-SEVİM BURAK<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgvwiv8h4Cy03hNK8j0rPuQCDsDK5x_QoaeXUcS9wWasgUCD9ixAxsOerVjiqC3KZ37BRy-wiDv_IlSgeYqfhduZk_LKnX0lEh4Ur-aZUik44fpBq1A-6Av9O_M3ZPgTinhsErlBSYnkrc/s1600/Asevim-burak.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" height="640" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgvwiv8h4Cy03hNK8j0rPuQCDsDK5x_QoaeXUcS9wWasgUCD9ixAxsOerVjiqC3KZ37BRy-wiDv_IlSgeYqfhduZk_LKnX0lEh4Ur-aZUik44fpBq1A-6Av9O_M3ZPgTinhsErlBSYnkrc/s640/Asevim-burak.jpg" width="442" /></a></div>
<b><br /></b>
<b><br /></b>
<b><br /></b>
<b>Tükenmiş miydi</b><br />
<b>Tükenmiştiler</b><br />
<b>Tükenmişim</b><br />
<b>Tükenirsen</b><br />
<b>Tükeneceğiz</b><br />
<b>Tükeniyor</b><br />
<b>Tükeniyordu</b><br />
<b>Tükeniyormuşuz</b><br />
<b>Tükendiler</b><br />
<b>Tükendim</b><br />
<b>Tükenmezsem</b><br />
<b>Tükenme</b><br />
<b>Tükenmeden</b><br />
<b>Tükeniyoruz</b><br />
<b>Tükenmezsen</b><br />
<b>Tükenmemişsin</b><br />
<b>Tükenmemeliydim</b><br />
<b>Tükenmiş miydiniz</b><br />
<b>Tükeniyor muyuz</b><br />
<b>Tükenirken</b><br />
<b>Tükenilir</b><br />
<b>Tükenmiş miydik</b><br />
<b>Tükenmiş miyiz</b><br />
<b>Tüken</b><br />
<b>Tükenirken</b><br />
<b>Tükenmiştiler</b><br />
<b>Tükenirsen</b><br />
<b>Tükeneceğiz</b><br />
<b>Tükenmemişsin</b><br />
<b>Tükeniyordu</b><br />
<b>Tükeniyor muyum?</b><br />
<b>Tükeneceğim</b><br />
<b>Tükenecek miydik?</b><br />
<b>Tükenmezsen</b><br />
<b>Tükenecek miyiz?</b><br />
<b>Tükenmeyecekse</b><br />
<b>Tükenmiş miydiniz?</b><br />
<b>Tükenmemeliydik</b>Unknownnoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-3002447965049831626.post-88844454228800080672013-12-25T17:38:00.002-08:002013-12-25T17:38:15.280-08:00 FAHRİYE ABLA-AHMET MUHİP DIRANAS<div style="text-align: justify;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh3XC63-Rqc_yd7rtK2rsAasZ538pfe1cYS2aiuO1YbsIudr9eLJEruSXWp_y74okt1YRmudyr52XIRYHsHEwApl10YOWzAiwBSW3_-3OIYRtNB9kdmqOodDtTc_ZrypcNbDhSWvdgHleM/s1600/tumblr_mr8l0017uy1rjzzzro1_r1_400.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh3XC63-Rqc_yd7rtK2rsAasZ538pfe1cYS2aiuO1YbsIudr9eLJEruSXWp_y74okt1YRmudyr52XIRYHsHEwApl10YOWzAiwBSW3_-3OIYRtNB9kdmqOodDtTc_ZrypcNbDhSWvdgHleM/s400/tumblr_mr8l0017uy1rjzzzro1_r1_400.jpg" width="270" /></a></div>
<div>
<b>Hava keskin bir kömür kokusuyla dolar </b></div>
<div>
<b>Kapanırdı daha gün batmadan kapılar </b></div>
<div>
<b>Bu afyon ruhu gibi baygın mahalleden </b></div>
<div>
<b>Hayalimde tek çizgi bir sen kalmışsın sen! </b></div>
<div>
<b>Hülyasındaki geniş aydınlığa gülen </b></div>
<div>
<b>Gözlerin , dişlerin ve akpak gerdanınla </b></div>
<div>
<b>Ne güzel komşumuzdun sen Fahriye Abla </b></div>
<div>
<b><br /></b></div>
<div>
<b>Eviniz kutu gibi küçücük bir evdi </b></div>
<div>
<b>Sarmaşıklarla balkonu örtük bir evdi </b></div>
<div>
<b>Güneşin batmasına yakın saatlerde </b></div>
<div>
<b>Yıkanırdı gölgesi kuytu bir derede </b></div>
<div>
<b>Yaz kış yeşil bir saksı ıtır pencerede </b></div>
<div>
<b>Bahçede akasyalar açardı baharla </b></div>
<div>
<b>Ne şirin komşumuzdun Fahriye Abla </b></div>
<div>
<b><br /></b></div>
<div>
<b>Önce upuzun sonra kesik saçın vardı </b></div>
<div>
<b>Tenin buğdaysı, boyun bir başak kadardı </b></div>
<div>
<b>İçini gıcıklardı bütün erkeklerin </b></div>
<div>
<b>Altın bileziklerle dolu bileklerin </b></div>
<div>
<b>Açılırdı rüzgarda kısa eteklerin </b></div>
<div>
<b>Açık saçık şarkılar söylerdin en fazla </b></div>
<div>
<b>Ne çapkın komşumuzdun sen Fahriye Abla </b></div>
<div>
<b><br /></b></div>
<div>
<b>Gönül verdin derlerdi o delikanlıya </b></div>
<div>
<b>En sonunda varmışsın bir Erzincanlıya </b></div>
<div>
<b>Bilmem şimdi hala bu ilk kocanda mısın </b></div>
<div>
<b>Hala dağları karlı Erzincan'da mısın </b></div>
<div>
<b>Bırak geçmiş günleri gönlüm hatırlasın </b></div>
<div>
<b>Hatırada kalan şeyler değişmez zamanda </b></div>
<div>
<b>Ne vefalı komşumuzdun sen Fahriye Abla </b></div>
</div>
Unknownnoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-3002447965049831626.post-49049296292745859222013-12-23T15:39:00.002-08:002013-12-23T15:40:20.451-08:00SUÇ VE CEZA-CEM AKAŞ<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<span style="text-align: justify;">...</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgznGTu5HxX87jc4zeCdpwv1Hg3pUks_5T0mc8ZzN8eLPadjpKiSe7n4oH83iKwC7JzwF-cyf8HCXZ0XT1u6poLkvo5XmWfM_KyOxH0pLkko3kHZcg89QEwIq8rUaFtQRf5PESS_7zgb3I/s1600/succeza2.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em; text-align: justify;"><img border="0" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgznGTu5HxX87jc4zeCdpwv1Hg3pUks_5T0mc8ZzN8eLPadjpKiSe7n4oH83iKwC7JzwF-cyf8HCXZ0XT1u6poLkvo5XmWfM_KyOxH0pLkko3kHZcg89QEwIq8rUaFtQRf5PESS_7zgb3I/s400/succeza2.jpg" width="256" /></a>bir süre dışarı çıkmamaya karar verdim birkaç gün önce stratejik nedenleri var retina tabakalarının belleğinden silinmeliyim yeniden çıktığımda dışarı çıkmış olmam bile çökertmeli onları ayrıca kuvvet komutanlarımla toplantı yapıp taktik belirlemem gerek ben sabırlıyım beklerim beklemem gerekirse çıldırtıcı bir güç olabilir bu hiç bir şey yapmadan yalnızca dayanarak karşısındakinin yorulmasını bekleyerek muhammed alinin yaşlılığında uyguladığı taktik ama benimkisi kondisyonumun ayak oyunu yapmaya yetmemesinden değil gerçi çok da riskli olabiliyor bir keresinde bir hiç için resmen bir hiç için gülmek gerek değil mi nisana kızıp kendimi tuvalete kilitlemiştim çok çok kızgındım nisanın da annesine gitmesi gerekiyordu tamam dedim o gidene kadar çıkmayacağım buradan inadımla alt edeceğim onu suçluluk duygusuyla boğulacak oturdum çıkmam için yapmadığını bırakmadı bağırdı çağırdı tehdit etti içerden şangırtılar geldi sonra bak bunları yırtıyorum diye üzerinde çalıştığım projenin ilk sayfasını attı kapının altından yırtılan kağıt sesleri duymaya başladım blöf yaptığını biliyordum buna cesaret edemezdi çünkü çok daha kötü olurdu o zaman ama yine de sinirlendim. tek kelime etmeden bekledim kapıyı yumrukladı tekmelemeye başladı çık diye bağırıyordu sürekli sonra gitmiş numarası yaptı sokak kapısını çarparak ama gerçekten gidebilmesi için asansörü çağırması gerekiyordu ve asansör çalıştığında tuvaletten duyuluyor yani anladım gitmediğini güldüm küfrettim tamam dedim görelim bakalım sonra evdeki bütün anahtarları toplayıp denedi hiçbiri açmıyordu ama sonra aşağıdaki komşuya gidip ondan anahtar toplamış gene açamadı bir ara pes etmiş gibiydi kapının önünde oturdu sifonu çekmeyi düşündüm o konuşurken ama bunun nisanı çok incitebileceğine karar verip vazgeçtim yumuşak bir sesle konuşuyordu haklısın kızmakta dedi hata ettim özür dilerim bağışla beni ama senin bu yaptığın da ayıp abartıyorsun dışarı çık yüzüme bile bakma hiç konuşma yeter ki çık ben hemen gideceğim biliyorum gitmemi istiyorsun belki beni görmek istemiyorsun bir daha olur giderim ama çık oradan hadi dedi ben hiç konuşmadım çıkmamı niye istediğini çok iyi biliyordum direncimi kırmış olacaktı gedik açmış olacaktı ve kadınlar bunu çok iyi bilirler bir kez gedik açabilirlerse kazanmanın tümüyle kazanmanın çocuk işi olacağını kaya da olsan ufak bir deliğe biriken su gibi donar çatlatır genişler daha çok birikir yeniden donar çatlatır genişler bir de bakmışsın ki kum ilkokulda öğretirler bunu hayat bilgisi o yüzden hayır dedim. bu kez ben kazanacağım sen gideceksin ancak o zaman çıkarım beni ezmene izin vermeyeceğim ses çıkarmadan oturdum bacaklarım ağrıdı yıkandım çeksem mi diye düşündüm yapacak iş olsun vazgeçtim sonra ne bileyim çıkıp kurulandım yeniden oturdum klozetin üstüne hava kararmaya başladı saatler geçti nisan yeniden denedi anahtarları keksin sen komşudan aldığını anlattı anahtarları bak çık çık sinirlenmeye başlamadan söz gideceğim dedi projeni yırtmadım deli misin yırtar mıyım şaka yaptım hadi çık özür dilerim çık çıksana yeniden kapıyı tekmelemeye bağırmaya başladı dengesizsin sen diye düşündüm yalnızca şımarıklık değil bu kafanda bir bozukluk var senin kalıtsal bir şey belki de ailendeki herkes kırıp dökmeye etrafa saldırmaya başlıyor sinirlendiğinde istediği olmadığında oysa en başta bu işi bu kadar uzatmayıp gitseydin herşey çok daha kolay olacaktı ciddiye binmeden halledilecekti ama şimdi saatler geçti sırf kazanabilmek için benim bu aptal ve soğuk tuvalette saatlerce kalmama razı oldun hırs bürümüş senin gözünü düşünemiyorsun git artık çıkmıyorum ben kapıya vuruyordu o kadar çok ki kırılacak gibiydi arkasına dayandım daha az ses çıksın diye kırılmasını önleyeyim diye çok vuruyordu sinirlendim bana vuruyor gibiydi Nisan git artık dedim ilk kez çık öyleyse dedi kapıya dayandığımı farkedince altından su döktü çıldırmış bir çocuk gibiydi tekmeliyordu korkmaya başladım gerçekten korkmaya bir insanın gözünün dönmesi saplanması filmleri düşündüm kapıya dayanırken gerilim sahnelerini ruhunu şeytana veren küçük kızın evde yarattığı dehşet kapı asla açılmamalıydı vurma artık sokak kapısı çaldı o sırada alt kattaki adam çok gürültü herhalde merak etti içerde çocuk kaldı kapıyı kırmaya çalışıyoruz sandı nisan açmadı adam gitti biraz sonra gidince nisan yeniden tekmelemeye başladı kapı kırılacak gibiydi o sırada kapının kırılmasına asla izin veremezmiş gibi geldi haksızlık yapıyordu bana kullanılamayacak bir silah kullanıyordu kazanmak için her yola başvuruyordu allah kahretsin eşşoğlueşşek dedim içimden git diye bağırdım çık diye bağırdı tekmeledi kapıyı açtım kapının karşısındaki duvarın dibine oturmuş tekme atmak için çok rahat bir pozisyon ayağında benim pantalonum üzerinden atladım küskün suratının da üstünden hep senin yüzünden der gibiydi kazanmaya beni sen zorladın mecburdum evet kazandın ama bunu sana ödeteceğim dört buçuk saat içerde kaldım buz gibi mermerlerin üzerinde ve sonuçta hiç hiçbir işe yaramadı kaybettim kazanmama izin vermediğin için senden nefret ediyorum beni ezmeden duramıyorsun değil mi odaya gidip giysilerini çantasını dışarı fırlattım geldi siktir git dedim hınçla müziği açtım sonuna kadar salonda giyindi salonun kapısını kapatıp giyindi sonra sessizce çıkıp gitti titriyordum kızkardeşini düşünerek çekmeye karar verdim ama bu intikamımın acınasılığı boğdu beni ben olmak istemedim o an içki aldım bakkaldan eve geldiğimde aptallığımın beyinsizliğimin sınırlarını merak ettim şişeyi duvara fırlatmayı düşündüm ama yalnızca düşündüm ben nisan değilim dedim kendi kendime galibiyetinin bedelini ağır ödeyecek o suçluydu ve hesaba göre benim küçük bir galibiyet hakkım vardı ama o bunu hiçe saydı zafer kazandı yanında kalmayacak ama ve ona benzemeyeceğim ne olursa olsun koruyacağım kendimi herşeyden ama özellikle ondan.</div>
<br />
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
...</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
çok iyi hissediyorum kendimi bu titrek egzamalı köprü hala burada mı inanılmaz herkes yiyecek satıyor yemeliyiz abonman satıyor şunu bunu herkesin sattığı şey zamanı zamanını bir şekilde satmayana yer yok bu düzende haliçin pis suları çarpıyor bir yanına altta bu öğlen saatinde bile bir sürü insanlar var lokantaları saymıyorum gençlerin uğrak yerleri cafebar gibi şeyler komik isimli yerler kemancı guitar doluşmuşlar herkes konuşuyor herkesin kafasında başka bir müzik ama hoparlörlerden çıkan gürültüye senkronize olmuş bir müzik neden en büyük sorunlar en sefil yerlerde ve en sefil hallerde halledilir edilmeye çalışılır neden hep sarhoşken kaymışken cesaret arkadaşlar yesin gözünüz bak şunlara peki neden varsın abi diyor biri diğerine neden burdasın neden evrenin kıyısında köşesinde kalmış bu attırık gezegendesin bu senin seçimin doğmayı sen seçtin annen senin doğmanı engellemedi o kadar başka bir şey yapmadı neden içiyorsun neden doktorsun doktormuş inanılmaz derecede kırılgan gözüküyor bacaklarına bakmaya korkuyorum sen inanman lazım öyleyse senin için önemli olan ne düşünmek sevişmek neden önemli öğrenmek istiyorum bunları neden ama soruları hep o soruyor iyi taktik oğlum git be vicdan mısın nesin zaman değerli kronosun oğlu kim biliyor musun zeus ya başbakan devletbaşkanı filan o sırada stand by me bitiyor ve carmina burana başlıyor ayağa fırlıyor çiftetelli oynayarak yanında kızkardeşin olmasaydı sana asılırdım çok hoşsun oysa kız kardeşim sandığı kız artık yanımda değil içerde bir yerde kayboldu senin sevgilin var mı bu sırada tam etekli şapkalı küpeli pardösülü şık bir kız giriyor ne işi var burada ama birilerini tanıyor köşeye gidiyor gitar muhabbetine takılıyor katılıyor akorun bozuk olması önemli değil çünkü duyulmuyor zaten köprünün üstünden geçen ağır arabalarla sarsılıyor guitar kimse düştü mü suya daha önce ne kadar oynak sarhoşmuş neyse ki paltosu çıkmış çekerek kurtarmışlar pis bir su biralar dökülüyor bardak kırılıyor ok oyunu çocuğun uzun saçları tahtanın demirlerine takılıyor çıkmıyor irony of situation insanlar gidiyor ama hep birileri geliyor kızın bir sevgilisi var galiba adı özgür öbür yanımda oturan çocuğun adı da özgür bunların hepsi böyle mi mahsus mu yapıyorlar kim kafasını daha uzun sallayacak yarışması ancak uzun saçlıların katılabileceği herhalde kısayla hiç anlamı olmazdı rock raconu beyin omletibaconlı polis baıyor mudur burasını ramazanda açık mıdır kimse bomba koymaz mı cüzzamlıları tecrit mantığı mı kendi kendilerine kıvranıp debelenip gebersinler diye mi ceberrut devletin eli ağır babalığı her gün geliyorlar okuldan akademiden çıkıp her saat dolu mu acaba iki garson çocuk. Hemen farkediliyor bir defa ayıklar sonra giyimleri ve ağızları farklı bardakları topluyorlar ver oğlum bir bira daha. Ama rockçı çocuklar da yardım ediyor hepimiz arkadaşız gemimiz battı ve bu filikada ne kadar zaman birbirimizi yemeden durabileceğimizi hesaplamaya çalışıyoruz fraktellerle gitar çalan sakallı müziğin susmasını fırsat bilip bağıra bağıra bangırdatıp söyleyip çalıyor güzel giyimli kız demirlere oturmuş o da söylüyor genç ve güzel bir sosyolog gibi fevkalade sivil bir toplum gençler konserlerde ritim bile tutabiliyor büyüyünce adam değil mi bon yüzler bön bön şişiyor şişiyor öpüşüyor insanlar bira kokuyor hertaraf üçgünlük bira leşi bu da köprünün sakalı olsa gerek mea culpa yeniden başlıyor ikili bu evreni ben seçtim öykü bu tanrıysan herşeyi bilmek zorundasın burada sigara içmek ne demek bilmen lazım öykü bu öykü bu baba tamam mı büyükbabam da babam da ölümden korkardı genlerine işlemiş korkmasalardı farklı olabilirdi belki şimdi çok düzayak gelebilir sana diyor ve kızkardeşim sanılan güzel gözlü kıza sarılıyor çocuğuna sarılan bir anne gibi sarıl banave gerçekten öyle bir ilişki var gibi aralarında kızın yaşı onunkisinden çok küçük oysa ve bacaklarını kolaylıkla kırabilir oğlum daha sert birşey yok mu soğuk olsun eyvallah saçlarımı okşa dudaklarımı öp sarıl bana annem ol benim düzayak gerçekten kız denilenleri yapıyor hüzünlü ve güzel gözler ama yine de alaycı ve üstün dizine yatmak istiyorum sevişmek istiyorum arkadaşına bakarak ama hiç kalkmıyor artık hatırlamıyorum bilmiyorum gözlerimin altı koyulaştıkça koyulacağım ölümüme diyor çık şuradan. Çık artık yeterince kaldım göreceğimi de gördüm.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
...</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
fil büyüktür ama mide bulandırır ilkokula daha başlamamış mıydım eski tek katlı bahçeli bir ev pencerede yeşil bir sinek uçmaktan yorulduklarında hep pencereye konduklarına karar vermiştim öldürdüm bunu yavaşça hasar vermeden suyunu akıtmadan kibrit kutusuna koydum yeşillerin bok sineği olduğunu bilmiyordum iki toplu iğne incelemeye başladım kanatları kıllı karnı incecik bacakları korkunç gözleri önce gözlerini deştim kanatlarını bile kopartmadan biri geldi ben uğraşırken büyüktü yaptığımı beğendi aferinledi sürdürdüm ben de sonra o dev sivrisineklerle tanıştım. Adlarına anofel dendiğini erkeklerin öyle büyük olduğunu bitkisel şeylerle beslendiğini dişisininse küçük ve kan emici olduğunu sıtma bulaştırabildiğini öğrendim erkekleri çok ilgimi çekiyordu sakar beceriksiz bir havaları vardı sürekli özür diler gibiydiler sanki o yüzden kıyıda köşede duvarlarda sessiz sessiz duruyorlardı uçmaları gerektiğinde de asla üzerime doğru gelmezler bacağıma konmazlardı dişileriyse öyle değil kadın nefretini körükleyen erkekliğin beklenmedik desteği demişti bir kadın daha sonraları elbette vampirelleya kadar gider hatta havvaya herhalde kan emici kötü kadın femme fatale ve geceleri o ince vızıltının hemen kulağımın dibinden gelmesiyle kaç kez çılgına döndüğümü ırzına geçmek için kaç kez kalkıp gözümü kamaştıracak ışığı yakıp o orospuyu görmeye öldürmeye çalıştığımı anımsamıyorum kan gölü av köşkü shelltoxu sıkıp sırf öldüklerini duyabilmek için odadan çıkmam havalandırmam da ölün bakalım ölün ama ben yaşıyorum son gülen kanla şişmiş bir sivri gördüğümde hep bir ikilim yapacağını yapmış geçmiş olsun bu gece bir daha uçamaz bile o kadar doymuş ama çiftleşeceği gelir aklıma o zavallı örümcek kılıklı erkeklerden birisiyle ve daha çok ona acıdığım için öldürürüm o dişiyi sanki bütün bu dünyadan dişiler sorunlu erkekler yalnızca birer oyuncak alet görevli memur bütün erkekler zavallı elimizde ne kadar iktidar olursa olsun dişi peygamber devesi gene de yiyor işte erkeğini allahın pasifiğinde yaşıyor ufacık bir adada yaşıyor şu kuşlar ve erkeği yaptığı yuvayı mavi nesnelerle süslerse çekebiliyor dişisinin ilgisini ancak tavuskuşu kırmızı göğüslü luş bu hep böyle herşey dişiler için kanımızı dölümüzü emiyorlar gücümüzü zevkli olduğunu sandığımız bir mahkumiyet ölürken bile gülümseyerek ölüyoruz onlar için bir de uyku sineği var beni hep büyüledi çeçe sineğiydi adı galiba ilk duyduğumda dalıp gitmiştim bir soktu mu insan bir daha uyanamıyormuş afrikada yaşarmış bir senğin böyle bir gücü olması inanılmaz ve beni çok korkutuyor bazı tablolar gibi ortaçağ ve hemen sonrası yapılmış herşeyin düzenli perspektifte yerleştirilmiş olduğu tablolar ama bir köşesinde orada olmaması gereken bir ayrıntı var biraz daliyi andırır biçimde beni hep çok korkutmuştur parke taşlarıyla döşeli sütunlu yüksek çok yüksek tavanlı açık bir salon önce bir aziz masaya oturmuş, bir şeyler yazıyor bir ayağı aşağıda ve o dev salonun bir yerinde minyatür bir aslan bakıyor bana ya da akaranlık bir sokak rembrant bir ışık insanlar bir köşede kesik bir baş duruyor hafifçe sırıtarak tanımlanamaz bir korku bu tıpkı küçükken oğlumun dörtayak üstünde beni kovaladığında katıla katıla gülerek duyduğum müthiş dehşet gibi bir oyun bu ama çok derin bir katmana sesleniyor beynimin ne olduğunu çıkartamadığım bir tanıdıklık duygusu gibi her seferinde nereden kaynaklandığını hatırlayacakmış</div>
<div style="text-align: justify;">
gibi olup parmaklarımın arasından kaçırdığım bir korku belki de daha önceki yaşamımda bir köpek sürüsü tarafından kovalandım bataklığa doğru kaçacak yerim yoktu bataklıkta boğularak öldüm çünkü en büyük korkularımdan biri ama çeçe sineği styx uyumak ölmek</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<i><b>Kaynak: Suç ve Ceza,Cem Akaş-YKY</b></i></div>
Unknownnoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-3002447965049831626.post-67505079184431728832013-12-23T11:26:00.000-08:002013-12-23T11:26:03.179-08:00BEN BİR GÜRGEN DALIYIM-HASAN ALİ TOPTAŞ<div style="text-align: justify;">
Korku Dağları Bekler</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Ege toprağında gencecik bir gürgendim ben. Beşparmak Dağları’nın ardında, küçük bir düzlükle yaşardım.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Sabahları akşama dek kuşlar uçardı tepemde, biçimden biçime giren, renk renk bulutlar uçardı</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Tabii, her biri birbirinden yeşil, birbirinden iyi, birbirinden güzel komşularım da vardı. Sözgelimi, birkaç ağaç boyu ötemde, benden on üç yaş büyük olan. kambur bir köknar yaşardı Onun bir kuş ucumu uzağında yaşlı bir gürgen vardı Daha ötede çıtırdayıp duran kozalaklarıyla imi kıp kıpkızıl çamlar vardı soma. bulanık ardıçlar. ladinler kestaneler vardı</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Düzlüğün sonunda da. hepimizden büyük olan. ak sakallı bir meşe yaşardı</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Ben kendimi bildim bileli, gövdesini saran çalı hışırtılarının arasında, bir bilge heykeli gibi, olanca haşmetiyle öylece duruyordu bu meşe.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Dallarının birçoğu kuruduğu için. artık kuşlar konmuyordu ona; uça uça yoruldular ela birazcık dinlenmek istediler mi, dağınık</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
bir bulut halinde gelip cıvıltıyla benim dallarıma konuyorlardı. Tepeden tırnağa kuş sesine bulanıyordum onlar gelince, birkaç dakika içinde, neredeyse bir cıvıltı ağacına dönüşüyordum. Öyle ki, gaga</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
şeklinde, tüy şeklinde, heves şeklinde cıvıltılar damlıyordu bir süre sonra omuzlarımdan; yere doğru şıpır şıpır, rengârenk şarkılar dökülüyordu.</div>
<div style="text-align: justify;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjYHglHgG3FS3CZGTgA-jVe1fj-uMMI1AxFn1TQ7QyjdprqUCdH_WNwpNrWWTGM9K5esDe8anHWarS8KreL0siY2Y-ayNf4f4NIsJN9kqqpLNhMokYlFxmb0LLawZb8jYM3ivvBO3CH3ck/s1600/BEN+B%C4%B0R.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjYHglHgG3FS3CZGTgA-jVe1fj-uMMI1AxFn1TQ7QyjdprqUCdH_WNwpNrWWTGM9K5esDe8anHWarS8KreL0siY2Y-ayNf4f4NIsJN9kqqpLNhMokYlFxmb0LLawZb8jYM3ivvBO3CH3ck/s400/BEN+B%C4%B0R.jpg" width="262" /></a></div>
<div style="text-align: justify;">
Derken, dayanamayıp ben de şarkı söylüyordum dallarıma konan bu irili</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
ufaklı kuşlarla birlikte.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Çevremizdeki otlar da şarkı söylüyordu hana. sağda solda gezinen böcekler, uzun kulaklı tavşanlar, tavşanlarla birlikle tilkiler, kurtlar ve taslar da şarkı söylüyordu. Kısacası, ormandaki her şey kendi sesiyle katılıyordu bu şarkıya.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Her şey kendi rengiyle katılıyordu.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Her şey kendi duruşuyla kanlıyordu.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Dahası, uzaklardaki kayalıkların sessizliği bile, mor bir ahenkle, gitgide her yana yayılan bu şarkının içinde yüzmeye başlıyordu. İşte bu yüzden, o sırada yürekleri genişleten kocaman bir şarkı oluyordu dünya, evet, tıpatıp bir şarkı oluyor ve hiç kuşkusuz, eskisine göre daha neşeli dönüyordu.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Dünya böyle daha neşeli ve daha güzel döndükçe, sihirli bir değnekle dokunulmuşçasına, ormandaki her şey değişiyordu sanki Yeşiller daha da yeşile kesiyordu sözgelimi, havada kanat çırpan kuşlar görülmemiş bir hızla uçuşlarından, ağaçlar boylarından, böcekler kıpırtılarından, çiçekler de kokularından yavaş yavaş taşmaya başlıyordu.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Bir çiçek kokusundan nasıl tasar, diyeceksiniz belki taşına; olur mu, taşıyordu işte; görüp kokladığınız çiçeğin ötesinde düşsel bir çiçek daha gördünüz mü, taşıyordu…</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Hep birlikle aşka gelip şarkı söylerken, biz yalnızca bir çiçek değil, binlerce, milyonlarca çiçek görürdük o düzlükle. Bulundukları yerde nazlı nazlı sallanan dağ sümbüllerinin, lalelerde yankılandığını görürdük sözgelimi; işlerini güçlerini bırakıp lalelerin kayakekiklerine, kayak e kiklerin in çiğdemlere, çiğdemlerin de sağda solda çınlayan börtü böcek sesleriyle birlikle, gelinciklere doğru aklığını görürdük.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Bu yüzden, bangi kokunun kimden yayıldığını bilemezdik bir an.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Hatta, ne kadar dikkat edersek edelim, hangi rengin nereden fışkırdığını ve kime ait olduğunu da bilemezdik. Nar kırmızı maviler, kar beyazı morlar, uçuk sarılar, sürgün yeşiller ortalıkta büyük bir gürültüyle cirit atar dururdu anık ve biz bunlara öylece bakardık. Bir yandan da, sarhoş olurduk bulutlar halinde uçuşan bu kokulardan, renklerden sarhoş olur ve bir an için kendimizden geçerdik.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Peki, hep böyle neşeli miydik?</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Değildik tabii…</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Hayatta, sevinç kadar acı da vardı.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Başka bir deyişle, biz de acı çekiyorduk insanlar gibi, zaman zaman biz de üzülüyor, zaman zaman kendimizi tutamayıp biz de ağlıyorduk. İnsanlar gibi, kimi zaman da kaygılanıyor, düşünüyor ve korkuyorduk.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Sözgelimi, ben en çok, düzlüğün sonundaki çalılıkların içinde yaşayan o ak sakallı meşenin anlattıklarından korkuyordum. O, çoğu kez bize gerçek masallar anlatırdı çünkü. Bu yüzden, ak sakallı meşe solundaki yamaca doğru dallarını eğip de iç çekmeye başladığında, birdenbire, yaprak yaprak ürperirdim ben.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Meşe dediğim bu meşe. dallarını eğince hemen konuşmazdı gerçi; uzun süre aşağıya doğru dikkatle bakar, başını inanılmaz bir şey görmüş de kendi kendine hayıflanıyormuş gibi sağa sola sallar, ardından da derin derin iç çekerdi.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
O böyle iç çekince, biz de dayanamayıp merakla, “Heeey. meşe dede, anlat bakalım, ne görüyorsun orada?” diye sorardık hemen.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
O, bizi duymamış gibi, yeniden iç çekerdi</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Mavi göllere benzeyen gözleri de. dolu dolu olurdu</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Sonra, kimi zaman öfkeli, kimi zaman kederli, kimi zaman da</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
kahırlı bir sesle bize aşağıda olup bitenleri tane tane</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
anlatmaya başlardı bu meşe</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Dediğine göre, tellal yüzlü birtakım adamlar geliyordu aşağıdaki yamacın dibine. Kapkara bıyıkları oluyordu bu adamların, rüzgârda uçuşan karmakarışık saçları, şapkaları ve sağa sola dağılmış bulanık bakışları oluyordu. Sonra, bu adamlar, güzelim dağ çiçeklerini çiğneye çiğneye, avare bir ruhla oralarda gezmiyorlardı bir süre. Dağ çiçekleriyle birlikle böcekleri de çiğniyorlardı hatla gezinirken, otları, otların arasında uçuşan kokuları ve renkleri de çiğniyorlardı.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Çiğneyip ezdikleri şeylerin çığlıklarını da hiç duymuyorlardı tabii.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
İşte, ak sakallı meşenin anlattığına göre, çevreyi karış karış gezen bu adamlar, birazcık soluklanabilmek için aşağıdaki çoban çeşmesinin başına doğru yürüyorlardı sonra. Atla gelmişlerse atlarını, eşekle gelmişlerse eşeklerini ardıçların dallarına bağlıyorlardı. Her şey derin bir sessizliğe gömülüyordu o sırada. Göğe doğru yükselen ardıçlar, çamlar, kestaneler, gürgenler ve köknarlar hep birlikte, birdenbire susuyordu…</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
*</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Metinlerini varoluş ve yokoluş üzerine kurarak varoluşçuluğu taşraya taşımasıyla özgünlük kazanan, sade dilinden yükselen müzikle giderek hayatı yazıya, yazıyı ise büyülü bir hayata benzeten bir yazar... Yazma serüvenini “hayatı kelime kelime genişletmek” olarak adlandıran Hasan Ali Toptaş, metinlerini birer senfoniye de dönüştürerek, dışarıyla içerinin, görünenle iç dünyanın, gerçeklikle rüyaların, somutla soyutun çarpışmasından doğan tekinsiz bir atmosfere çağırıyor okurunu. Tam bir yazı ustalığıyla, Türkçenin imkânlarını sonuna kadar zorlayarak, edebiyatın büyülü dünyasına kapılar açarak... “… ben de, neden olmasın belki uçarım diye, hemen kanat çırpmaya başladım. Daha doğrusu, ne kadar yaprağım varsa hızla açıp kapadım. Böyle yapınca, ilkin, yemyeşil bir hışırtıya boğuldum tabii. Öyle ki, ellerindeki baltalarla üzerime yürüyen adamlar bile bu hışırtıyı duyunca bir an için duraksadılar. Derken, onların şaşkın bakışları altında, tıpkı bir kuş gibi yerden havalandım ben ve boşlukta, tıpkı bir kuş gibi uçmaya başladım.”</div>
Unknownnoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-3002447965049831626.post-82686830230750214152013-12-23T11:10:00.001-08:002013-12-23T11:10:17.366-08:00SONSUZLUĞA NOKTA-HASAN ALİ TOPTAŞ<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEheEOb74lpOS4xsfVhuBn_ae87MwmZJj6uZFhQ1oeuUht6pxZo40khX66p9U4pOEAe5XJcz4NIwS6pE89-nOMriq8rIbKRZxBSmv5tIZFfZMVD3_gNl1-b-Ntrd7JTeCrwMDp6GmfwPDbQ/s1600/SN.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEheEOb74lpOS4xsfVhuBn_ae87MwmZJj6uZFhQ1oeuUht6pxZo40khX66p9U4pOEAe5XJcz4NIwS6pE89-nOMriq8rIbKRZxBSmv5tIZFfZMVD3_gNl1-b-Ntrd7JTeCrwMDp6GmfwPDbQ/s400/SN.jpg" width="296" /></a></div>
<div style="text-align: justify;">
İnsana kendi yaşamı bile büyük geliyor kimi zaman; ne yapsa, kimi sevse, kimlerce sevilse, hangi işlerle uğraşsa ve nerelerde gezip dolaşsa, bir türlü dolduramıyor. Her şeye karşın, ele geçirilemeyen derin boşluklar kalıyor önümüzde arkamızda.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Belki insanlar koskoca yaşamları boyunca yalnızca bir süre için farklı olmaya katlanabiliyor, sonra da yavaş yavaş öteki insanların davranışlarına, düşüncelerine ve duygularına bürünerek, durup dinlenmeden kendini tekrarlayan uçsuz bucaksız bir benzerlikler denizinde kaybolup gidiyorlardı. Yaşamları herkesinkine benzediği ya da farklı görünmesine karşın aynı özü taşıdığı için, herkes gibi ölüyorlardı daha sonra da; herkes gibi, bayatlamış birkaç anı kırıntısının uzaklığını koklaya koklaya, geleneksel ziyaretlerle kirletilmiş ya da geleneksel yalnızlıklarla gölgelenmiş buz gibi bir yatakta, farklı yaşadıkları yılların tadını tenlerinde, belleklerinde ve ağızlarından dökülen mecalsiz ah'ların karanlığında arayarak, yavaşça, alışılmış bir ölümle ölüyorlardı.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
İnsanlar isterlerse her şeyi, ama hemen her şeyi bir tür silaha dönüştürebilirlerdi. En çok da sevgiyi elbette, alışılan yaşam biçimlerini, alışılacakları..</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Yolcuların birçoğu yüzünü dışarıya dönmüştü. Bunun bir nedeni, herhangi bir şeyin içinde bulunmanın verdiği güdüyse, bir nedeni de, telgraf direklerinin camdan geçişine bakarak otobüsün hızını saptamaktı belki. Meraktı yani; boş kalmanın boşluğundan doğan ve kapısı sessiz sedasız kendine açılan, kupkuru bir meraktı. Belki de, geçmişle geleceğin hesaplarına dalmıştı yolcular; yaşamlarını, yaşamdan yontulmuş ve yaşamın bilinmezliğine sürtüle sürtüle bilenmiş düşsel makaslarla kesip biçerek, zihinlerinde yeniden biçimlendirmeye çalışıyorlardı. Ya da düşünme konumuna girmişlerdi de, hiçbir şey düşünmeden ve gözlerinin önüne hiçbir şey getiremeden öylece bozkıra bakıyorlardı bozkır gibi..</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Yaptığınız her davranışı o andaki acılarınızla açıklıyor insanlar; ağlasanız da neden ağladığınızı sormuyorlar, bildiklerini sanıyorlar ve bu yüzden, size acıyanların gözlerine baka baka, geçmişteki kimi olaylara da doyasıya ağlayabiliyorsunuz.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Yaşam irili ufaklı mucizelerle doludur. Bakarsın, birgün ayağa kalkmayı başarırsın. Bu, yaşamdan ne beklediğine bağlı.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Hıncahınç bir kalabalıkta, insanın en büyük sorunu kaçmaktır bence. Ama insanların çoğu bilmez bunu; hatta düşünmezler ve en büyük sorunlarından habersiz yaşarlar. Belki de, büyük sorunları büyük yapan, onların fark edilmeyişleridir.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Artık taşlar bile uyumuştu dışarıda.. Kuşlar uyumuştu. İnsanlar sonra, evler, ağaçlar ve teller uyumuştu.. Uyumayan yalnızca bendim, bende huzursuz olandı ya da, bende bekleyip bende özleyendi..</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Oradan ne zaman çıktığımı anımsamıyorum şimdi. Nereye gittiğimi bilmeden yürümeye başlamıştım. İçimde, kocaman bir boşluk.. Yüzyıllardır kayıptım sanki, döne dolaşa her sokakta, her köşede, her kıpırtıda ve her seste kendimi arıyordum, kendimi onların gürültüsüne, rengine ve şekline bulaştırarak. Yürümek gibi en sıradan kıpırtının bile derinliklerine gömülüyordum yürüyen kendimin ayak seslerini duyabilir miyim diye, kaldırım taşlarına bakıyordum kaldırım taşlarına bakan kendimle göz göze gelebilmek için. Ama, bütün çabalarım boşa gidiyordu. Bu arada, kendimi kendimde bulamayışımın hüznü de giderek büyüyordu içimde, peşpeşe devirdiğim biraların sarhoşluğuysa, yürüyüşümü peltek ve boğuk bir konuşmaya dönüştürüyordu.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
İnsanlar çirkinliğin en güzel gülü..</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Ten ne denli sarhoş olursa olsun kimse kimsenin olamıyor ya da kimse kimseye kendini kendinden kurtarıp veremiyor.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Beni yeniden arınmaların gelir geçer mutluluğuna kilitleyen yaşamın içine öfkeyle tükürmek isterdim. Kocaman bir kentin kocaman bir alanına sözgelimi; öğle sıcağında.. Herkes fark edilemeyecek kadar büyük bir çemberin çevresinde yorgun atlar gibi dönüp dururken.. Havada duygulardan, heveslerden, tutkulardan, alışkanlıklardan ve coşkulardan örülmüş renk renk kamçı sesleri.. Ama insanlar kamçılardan habersizler; hatta kamçıları kendilerinin savurduklarından da..</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Belki de düşler, zaman zaman beynimize sızan gözükmez birer varlıktılar; ansızın ürkebilir, başkalarına bulaşabilir ve bir süre sonra, güçlerini yitirdiklerinde, tıpkı insanlar gibi kıvrana kıvrana ölebilirlerdi.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
İnsanlarımızın tanımlama yeteneğine şaşıyorum. Adamlar ellerini kaldırıp rastgele sallıyorlar. Bir de işaret ettikleri yere bakıyorsun ki, dünyanın yarısı orada!</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Hiç ama hiç yapmam dediklerimizi bize yaptıran bir şey var.</div>
Unknownnoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-3002447965049831626.post-18916397624432143362013-12-23T08:36:00.002-08:002013-12-23T08:37:18.444-08:00SAVAŞ-LOUİS-FERDİNAND CELİNE<div style="text-align: justify;">
Sizlere sesleniyorum, insancıklar, yaşamın salakları, dövülen, haraca bağlanan, ezelden beri terleyenler, sizi uyarıyorum; bu dünyanın kodamanları sizi sevmeye başladıklarında, bilin ki sizi savaş salamına çevireceklerdir. Bu kesin bir işarettir. Asla şaşmaz. Bu iş şefkatle başlar.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Alttakiler ancak, iyi dinleyin, kodamanların aşağılamalarında huzur bulabilirler; çünkü onlar halkı sadece çıkar gereği ya da sadistlikleri tuttuğunda düşünürler.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Aslında zavallı halka masal anlatmaya ilk başlayanlar filozoflar oldu. Oysa halk eskiden dinden başka bir şey bilmezdi. Halkı eğitmeye başladıklarını ilan ettiler. Ah ah! Ne de çok gerçek vardı açığa çıkarılması gereken! Hem de ne gerçekler! Yorulmak nedir bilmeyen! Parıl parıl parıldayan! Hepimizin gözlerini kamaştırıyorlardı! "Hah, işte bu!" demeye başladı zavallı halk, işte bu! Tam da bu! Hepimiz bunun uğruna ölelim! Halkın tek istediği budur zaten, ölmek! Öyledir işte. "Yaşasın Diderot!" diye böğürdüler, sonra da "Yaşa Voltaire!" Filozof dediğin böyle olur! Sonra da yaşasın zaferleri pek de iyi örgütleyen Lazare Carnot! Ve yaşasın herkes! İşte, hiç olmazsa zavallı halkı cehalet ve putperestlik içinde gebermeye mahkum etmeyen adam gibi adamlar! Onlar ona özgürlüğün yolunu gösteriyorlar! Onu kurtarıyorlar! Hem de işi uzatmadan!<br />
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgg5dpY-fxRSdeWFn9qzTlI6yZyebzaSV7dBAQr74gGYGQSyLLJ2f48XJqqd5EoFoZubfehQvmvo4DApT_1mKAkFONngnJwP04RscPSINWV2M3q7nldy2dPDbkkOoXSoRNhZMKg__bvbnY/s1600/00.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="265" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgg5dpY-fxRSdeWFn9qzTlI6yZyebzaSV7dBAQr74gGYGQSyLLJ2f48XJqqd5EoFoZubfehQvmvo4DApT_1mKAkFONngnJwP04RscPSINWV2M3q7nldy2dPDbkkOoXSoRNhZMKg__bvbnY/s400/00.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="text-align: justify;">
Önce herkes gazete okumayı öğrensin! Selamet oradadır! Haydi, Tanrı aşkına! Acele edin! Okuma yazma bilmeyen kimse kalmasın! Öylesini istemeyiz! İhtiyacımız olan tek şey asker yurttaşlardır! Oy veren cinsten! Okuyan! Ve savaşan! Ve uygun adım yürüyen! Ve de öpücük yollayan!</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Zavallı halk işte böyle gaza getirilerek kısa sürede yeterli olgunluğa erişti. Eh, oldu olacak kurtulmuş olmanın coşkusu da bir işe yarasın, değil mi? Danton'un çenebazlığı boşuna değildi herhalde. Ne derece sıkı olduğu hala kulaklarımızda çınlayışından belli bir iki nutuk sallayarak zavallı halkı kaşla göz arasında harekete geçiriverdi! İşte ilk kez böyle yola çıktı, kurtulmuşların ilk kendinden geçmiş taburları! Dumouriez [Charles François de Perrier] denen adamın Flandres'ta delik deşik olmaya götürdüğü ilk oyverici ve bayrakaşığı salaklar! Dumouriez'in kendisine gelince, daha önce emsali hiç görülmemiş bu idealist oyuna çok geç katıldığı için, sonuçta tercihini paradan yana yaptı, safları terk etmeyi yeğledi. O bizim son paralı askerimizdi. Bedava asker, işte asıl yenilik buydu. O kadar yeniydi ki, koca Goethe bile, ne kadar Goethe olursa olsun, Valmy'ye geldiğinde bunları görünce ağzı açık kaldı. Eşi benzeri görülmemiş bir vatan kurmacasının savunulması adına Prusya kralı tarafından gönüllü olarak kendini delik deşik ettirmeye gelen bu çulsuz ve tutkulu birlikleri görünce, Goethe daha öğrenmesi gereken çok şey olduğu hissine kapıldı. "Bugünden itibaren" diye haykırdı, dehasının alışkanlıklarına uygun muhteşem bir edayla, "yeni bir çağ başlıyor!" Hadi canım sen de!</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Ardından, bu sistem çok iyi işlediği için, seri halinde kahramanlar üretilmeye başlandı, üstelik, sistem mükemmelleştirildikçe giderek daha da ucuza mal oluyorlardı. Herkes halinden pek memnundu. Bismark, iki Napolyon, Maurice Barres, hatta Süvari Elsa. Kısa sürede, Reform hareketi tarafından çoktan havası söndürülmüş pörsümüş bir bulut niteliğine bürünüp uzun süredir ruhbanların kumparasına indirgenmiş olan semavi dinin yerini bayrakaşığı din aldı.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Eskiden fanatik moda, "Yaşasın İsa! Yakalım şu münafıkları!" diye bağırmaktı; ancak yine de azdı sayısı münafıkların ve yalnızca gönüllülerden oluşuyorlardı. Oysa artık vardığımız noktada, "Kurşuna dizelim lifsiz tekesakallarını! Susuz limonları! Masum okurları! Sağcılara karşı milyonlar omuz omuza!" çığlıkları insanların azman güruhlar halinde kendilerini bu işe adamalarına yol açabiliyor. Yakalayın o kimseyi öldürmek istemeyen, kimseyle hesaplaşmak istemeyen insanları, leş kokulu barışçıları, kazığa oturtun! Eşek cennetine gönderin onları, her biri birbirinden daha kesin on üç değişik biçimde! Onlara adam gibi davranmak neymiş diye öğretmek için önce bağırsaklarını deşip atın bedenlerinden, sonra gözlerini oyun, onları vıcık vıcık pislik yaşamlarının geri kalan yıllarından mahrum bırakın! Topunu, topunu gebertin, kağıttan şablon çıkarır gibi kesip biçin, kanlarını akıtın, asitte yakın; böylece de vatan daha çok sevilsin, daha mutlu, daha sevecen olsun!</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Ve eğer bunların arasından bu yüce şeyleri anlamamakta direnen adiler çıkarsa da derhal gidip kendilerini ötekilerin yanına gömsünler; ama tam da aynı yere değil aslında, mezarın en ücra köşesine, ülksüzü korkaklar şeklinde aşağılık bir ibare taşıyan bir mezar taşı yazısının altına giriversinler; çünkü bu kepazeler, belediye tarafından ihaleye çağrılıp doğru dürüst ölüler için mezarlığın anayolunda dikilmiş özel anıtın gölgesinden faydalanma şerefine nail olma hakkını yitirmişlerdir; onlar aynı zamanda, önümüzdeki pazar günü yine valiye çiş yapmaya gelip öğle yemeğinden sonra da mezar başında nutuk atacak olan Bakan'ın sesinin en ufak yankısını bile işitme ayrıcalığına sahip olma hakkını yitirmişlerdir.</div>
Unknownnoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-3002447965049831626.post-32752651667448105902013-12-22T15:39:00.003-08:002013-12-22T15:41:19.631-08:00KİTAP ENDÜSTRİSİ/ŞEYLEŞME-ALBERTO MANGUEL<div style="text-align: justify;">
Kitap endüstrisi yalnızca bir dogmayı üretmekle kalmaz, aynı zamanda dışında kalanlara çok küçük bir alan bırakır. Kitapçı zincirleri vitrinlerini ve sergileme standlarını en yüksek teklifi verene satarlar, böylece halk, yalnızca yayımcının ücretini ödediği eserleri görebilir. Dolayısıyla, çok satan olduğu duyurulan kitapların oluşturduğu yığınlar bir kitap dükkanındaki alanın çoğunu kaplar. Her birinin üzerinde, aynen yumurtaların üzerindeki gibi bir "son satış" tarihi vardır ki, bu da üretimin sürekliliğini teminat altına alır. Sözümona düşük kültürlü okurları hedef alan genel gazete politikasının baskısı altındaki kitap ekleri, benzer "fast-food" kitaplar için günbegün daha çok alan ayırarak "fast-food" kitapların da modası geçmiş herhangi bir klasik kadar değerli olduğu ya da okurların "iyi" edebiyatın keyfine varacak denli akıllı olmadığı izlenimini yaratırlar. Bu son nokta çok mühimdir: Endüstri bize aptal olduğumuzu öğretmek zorundadır; zira doğal yollarla aptallık edinmeyiz. Aksine, dünyaya zeki, meraklı ve öğrenmeye hevesli varlıklar olarak geliriz. Entelektüel ve estetik kabiliyetlerimizi, yaratıcı algımızı ve dil kullanımımızı bireysel ya da kolektif olarak köreltmek ve nihayetinde söndürmek, muazzam bir zaman ve çaba gerektirir.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Günümüz yayıncılık endüstrisinin büyük çoğunluğu, engin ve derin kitaplar okumayı teşvik etmek yerine, tek boyutlu nesneler, yüzeyden ibaret olan ve okura keşif imkanı tanımayan kitaplar yaratmaktadır.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiA0yZdZtDVoH5AOtXcH0gEiIbja3XDd_oxp0Z5dd7CGwmggxJ6tkLw5Wt8GEaBr4SjBcDaMu3TcT0o9F8fJO64KzCUo6NtXDFWJLyIrH8PlQq_-Ch21_vpkiIlLiL6zyFeMWvJ1Tfc_9M/s1600/BOO.jpg" imageanchor="1"><img border="0" height="376" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiA0yZdZtDVoH5AOtXcH0gEiIbja3XDd_oxp0Z5dd7CGwmggxJ6tkLw5Wt8GEaBr4SjBcDaMu3TcT0o9F8fJO64KzCUo6NtXDFWJLyIrH8PlQq_-Ch21_vpkiIlLiL6zyFeMWvJ1Tfc_9M/s320/BOO.jpg" width="640" /></a></div>
<div style="text-align: justify;">
<br />
Formüllere başvurarak yazmayı reddeden sayısız yazar olduğu ve kimisinin bu yolla başarı kazandığı muhakkaktır; ancak bugün büyük yayıncılık şirketleri tarafından üretilen kitapların çoğu, değişmeyen bu endüstriyel modeli izler. Okuyan kesimin büyük bir kısmı bu nedenle belli türden bir "konforlu" kitap beklentisinde olacak biçimde eğitilir ve daha da tehlikeli olan, okurların kısa betimlemeler, televizyon dizilerinden kopyalanmış diyaloglar, tanıdık marka isimleri ve dolambaçlı yollar takip eden olay örgüleri peşinde, çetrefilliğe ya da belirsizliğe asla izin vermeyen belli türden "konforlu" okumalara alıştırılmasıdır.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Alman felsefeci Alex Honneth, György Lukacs tarafından geliştirilen bir terimi kullanarak, bu süreci "şeyleşme" olarak adlandırır. Lukacs'ın şeyleşmeden kastı, deneyimler dünyasının, ticari alışveriş kurallarından türetilen tek boyutlu genellemeler vasıtasıyla sömürgeleştirilmesidir. Yaratıcı hikayeler dolayımıyla değil, yalnızca, bir şeyin ne kadara mal olduğuna ve bir kimsenin onun için ne kadar ödemek istediğine göre değer ve kimlik biçilmesidir söz konusu olan. Bu ticari fetişizm, bilinç de dahil olmak üzere insani faaliyetlerin tümünü kapsar ve insan emeğine ve endüstriyel metalara bir tür aldatıcı özerklik yükler, öyle ki, bizlere onların itaatkar izleyicisi olmak düşer. Honneth bu kavramı, öteki'ne, dünyaya ve kendimize dair algılayışlarımızı da kapsayacak biçimde genişletir, diğer bir deyişle, insanları ve varoldukları alanı yaşayan varlıklar olarak değil de tekil kimliklerden yoksun şeyler ya da nicelikler olarak gören bir toplum anlayışını katar kavrama. Honneth'e göre bu kavramların en tehlikelisi "kendi kendine -şeyleşme" dir ki bu da iş görüşmeleri, şirket eğitim programları, sanal seks siteleri, role-playing video oyunları gibi türlü faaliyette kendimizi diğerlerine sunma biçimimizde kendini gösterir. Ben bunlara, zekamızı yadsıyan ve hak ettiğimiz yegane hikayelerin bizim için önceden sindirilmiş hikayeler olduğuna bizi ikna eden edilgen okuma alışkanlıklarını da ekleyeceğim.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Bu edebiyatın her edebi türde örnekleri vardır; duygusal kurmacadan kana susamış gerilim romanlarına, tarihi aşk romanlarından mistik palavralara, gerçek itiraflardan gerçekçi dramaya kadar. "Satılabilir" edebiyatı eğlence, dinlence ve meşgalenin, dolayısıyla toplumsal açıdan yüzeysel ve nihayetinde lüzumsuz olanın alanıyla katı bir biçimde sınırlar. Gerek yazarları gerekse okurları çocuklaştırır; ilkini yaratımlarının daha iyi bilen biri tarafından hale yola sokulması gerektiğine inandırır; diğerini ise daha zekice ve karmaşık anlatılar okuyacak denli akıllı olmadığına ikna eder. Bugünün kitap endüstrisinde, hedef kitle ne kadar geniş olursa, yazardan da o kadar itaatkar bir biçimde, basit olgusal ve dilbilgisel düzeltmeler kadar olay örgüsü, karakter, mekan ve başlık değişikliklerine de karar verme gücüne sahip editörlerin ve kitap satıcılarının (son zamanlarda aynı zamanda edebiyat ajanslarının) talimatlarına uyması beklenir. Bununla birlikte, bir zamanlar anlaşılması güç ya da akademik olarak değil de yalnızca zekice olarak nitelenen kitaplar bugünlerde esasen üniversite yayınevleri ve mucizevi bütçeleri olan küçük firmalar tarafından yayımlanıyor. Aldous Huxley'nin 1932 tarihli romanı Brave New World'deki denetimci, bu taktikleri kısa ve öz bir biçimde şöyle açıklar: "Bu, istikrar uğruna ödememiz gereken bir bedeldir. Mutluluk ve yaygın deyişiyle yüksek sanat arasında bir seçim yapmak zorundasın. Biz yüksek sanatı feda ettik."</div>
Unknownnoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-3002447965049831626.post-66233202169865640162013-12-22T15:26:00.000-08:002013-12-22T15:43:28.722-08:00KELİMELER ŞEHRİ-ALBERTO MANGUEL<div style="text-align: justify;">
William Hazlitt: Özgürlük aşkı, başkalarına duyulan aşktır; iktidar aşkı ise kendi kendimize duyduğumuz aşk.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Alfred Döblin: Bitmiş kitap beni ilgilendirmez; ancak yazılmakta olan, sıradaki kitap beni ilgilendirir.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Sokrates bilinçli bir şekilde şunu öğretmişti: "Kendini bil!" Ama kendimi nasıl bilebilirdim; hem bilecek hem de bilinecek olan bensem?</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Berkeley: Var olmak algılanmaktır. (esse est percepi)</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Alfred Döblin: Sanatta yönteme yer yoktur, ahmaklık daha iyidir.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgJDVhRFhPHb8qpOgHbEbGwD9Qc8ggL4Db5BduNicTILQaVZ8h8A5YMSnAXnLHH2qUa9gJH61SN4A7OmD7UNsIe1qETU01KUuqa3EF9HlAcsCP9UZJGaustfy24j0LsaQX3Ulg3QccXWeI/s1600/026274.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="270" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgJDVhRFhPHb8qpOgHbEbGwD9Qc8ggL4Db5BduNicTILQaVZ8h8A5YMSnAXnLHH2qUa9gJH61SN4A7OmD7UNsIe1qETU01KUuqa3EF9HlAcsCP9UZJGaustfy24j0LsaQX3Ulg3QccXWeI/s400/026274.jpg" width="400" /></a>"Her şeyi görmüş, coşkudan yeise bütün duyguları tatmıştı.</div>
<div style="text-align: justify;">
Her şeyin, her gizli yerin, Tufan'dan önce olup bitenin sırrına ermişti.</div>
<div style="text-align: justify;">
Dünyanın ucuna kadar gitmiş ve uzun yolculuktan bitkin; fakat sapasağlam olarak dönmüştü." (Gılgamış Destanı)</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Bütün hikayeler, aslen, yorumladığımız hikayelerdir ve hiçbir okuma masum değildir.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Søren Kierkegaard: Filozofların gerçeklik üzerine söyledikleri bitpazarında bulunan bir tabelada yazanlar kadar yanıltıcıdır: "BURADA ÜTÜ YAPILIR." Çamaşırlarını getirirsin ve kandırıldığının farkına varırsın: Tabela, satılmak üzere oradadır.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Don Quijote: Eskilerin altın çağ dedikleri çağ ne mutlu bir çağmış, ne mutlu yüzyıllarmış. İçinde bulunduğumuz demir çağda bu kadar değerli olan altın, o talihli çağda kolaylıkla bulunabildiği için değil; o çağda yaşayanlar "senin" ve "benim" kelimelerini bilmedikleri için.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Tarihsel gerçek, olup bitenler değildir; tarih, bizim olduğuna hükmettiğimiz olaylardır.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Don Quijote'u düzenli bir toplumdaki deli bir adam yerine koyan her okumaya karşılık, onu delirmiş ve adaletsiz bir dünyanın en rasyonel adalet arayıcısı olarak gören biri mutlaka çıkacaktır"</div>
Unknownnoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-3002447965049831626.post-72644191996724006522013-12-22T15:18:00.004-08:002013-12-22T15:19:19.879-08:00KUSURSUZ DOSTLUK-ALBERTO MANGUEL<div style="text-align: justify;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhJd5UQ5AmaGqOVcDbHrRwS6qPBvzY5Ova7UaJjEedFuElH1tJ6EfKYqjtY8LtXS7ObdCPV3YFEz3Z6YC5OnGUIOeW5xSeBqsddAMHelhQjLY7DvYcl-yTtWmkHTzvEcjLaH3dV5X3asnE/s1600/BJGMvjiCYAIwq4Y.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhJd5UQ5AmaGqOVcDbHrRwS6qPBvzY5Ova7UaJjEedFuElH1tJ6EfKYqjtY8LtXS7ObdCPV3YFEz3Z6YC5OnGUIOeW5xSeBqsddAMHelhQjLY7DvYcl-yTtWmkHTzvEcjLaH3dV5X3asnE/s320/BJGMvjiCYAIwq4Y.jpg" width="320" /></a></div>
16. yüzyılda Michel de Montaigne, birbirimizden korkutucu biçimde farklı ya da birbirimizi çekecek kadar benziyor olsak da bizi birlikte olmaya sürükleyen nedenleri anlamaya çalışmıştır. "Benim anlattığım dostlukta" der Montaigne, "ruhlar o kadar derinden uyuşmuş, karışmış ve kaynaşmıştır ki, onları birleştiren dikişi silip süpürmüşlerdir; artık o bulunamaz olmuştur." Montaigne'e göre, bu türden bir ilişkide "ben" ve "öteki" arasındaki ayrım inkar edilemez: Her biri, bireyselliğini ve emsalsizliğini muhafaza eder; gözlemcinin baktığında "bulamadığı", onları bağlayan ve dolayısıyla bir varlığı bir diğerinden ayıran "dikiş"tir. Bu dikiş bulunamaz ve tam da bu nedenle önyargı ihtimalinden bağımsız bir halde, yaftalanmadan kalır. Akışkan ve çok yönlü bir toplumun yalnızca iki kişi arasında değil, bütün üyeleri arasında yakalamaya çalışabileceği, işte bu belirgin görünmezlik, iki bireyi sevgi dolu bir ilgiyle birbirine bağlayan bu sarih ama tanımlanamaz "ayrılık"tır. Bu tip ilişkilerin bu denli geniş bir ölçekte imkansız olduğu yargısına aceleyle varmadan evvel, şu soruyu sormamıza izin verin: Bu sanki dikişsiz ilişki, tam olarak neye dayanmaktadır? Montaigne buna yanıt vermenin imkansız olduğunu itiraf eder: "Onu niçin sevdiğimi öğrenmekte ısrar edecek olursanız, bunu ifade edemem sanıyorum." 1588 yılına kadar yayımlanan her "Denemeler" basımında paragraf bu cümleyle sona erer. Ancak 1592'de, ölümünden kısa süre önce, Montaigne bir tür yanıt bulur ve onu basılı kitabın sağ kenar boşluğuna yazıverir. "Bunu ifade edemem sanıyorum"un ardından, şık el yazısıyla "ancak şunu söyleyebilirim: Çünkü o, o idi." sözlerini ekler. Yani, arkadaşının kimliğini belirleyen fakat kelimelerle ifade edilemeyen nitelikleridir onu sevmesinin sebebi, aralarındaki algılanabilir farklar değil, onu var eden içkin nitelikleridir. Ve daha sonra, birkaç gün ya da birkaç ay sonra, sanki kavramın bütün sırrı adeta bir ilhamla bildirilmiş gibi, Montaigne aceleyle ve farklı bir mürekkeple sözlerine üç kelime daha ekler ki, böylelikle bizler bugün cümlenin tamamını dirayetiyle ışık saçan tek bir düşünce olarak okuyabiliriz: "Onu niçin sevdiğimi öğrenmekte ısrar edecek olursanız, bunu ifade edemem sanıyorum; ancak şunu söyleyebilirim: Çünkü o, o idi; ben de bendim."</div>
Unknownnoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-3002447965049831626.post-80306556450337823692013-12-22T08:00:00.004-08:002013-12-22T08:00:49.557-08:00DÖVÜŞ KULÜBÜ-CHUCK PALAHNİUK<div style="text-align: justify;">
İnsan sevdiklerini öldürür diye bir söz vardır ya, aslında bakın, insanı öldüren de hep sevdiğidir.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Üç haftadır uyumuyorum. Üç haftayı uykusuz geçirirseniz, her şey beden dışı bir gezintiye dönüşür. Doktorum dedi ki: "Uykusuzluk sadece bir semptomdur, daha önemli bir şeyin işaretidir. Gerçek sorunu araştır. Bedenini dinle."</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Uykusuzluk böyledir işte. Her şey çok uzaklardadır, bir kopyanın kopyasının kopyası gibi. Dünyayla arana öyle bir mesafe koyar sokar ki, ne sen bir şeye dokunabilirsin ne de bir şey sana.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
İşte bu özgürlüktü. Bütün umutlarınızı kaybetmek özgürlüktü.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Sonra o güzel yuvanızda kısılıp kalırsınız. Bir zamanlar sahip olduğunuz şeyler artık sizin sahibiniz olur.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Eğer ne istediğini bilmezsen, bir bakarsın istemediğin bir sürü şeyin olmuş.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Hiçbir zaman tamamlanmış olmayayım, ne olur. Hiçbir zaman halimden memnun olmayayım. Hiçbir zaman kusursuz olmayayım.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Birkaç yara izim olmadan ölmek istemiyorum. 1955'te oto galerisinin vitrininden çıktığı ilk günkü vişne rengiyle ortalıkta dolaşıp duran o arabaları her gördüğümde içim burkuluyor.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhss1qs3xjMIZ5kFhaxa1WXEYXeLElrEN06CNIuKHl_vBDBDxX9tvC5c3TFCd7MHqp2BWtTB5nqreIYU6wWlqu2SZbfTAO2YTjOdUw2koejb7ZItn2DOYBq8G4PGI6anVwk-91GFHz7Wmk/s1600/CHUCK.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="238" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhss1qs3xjMIZ5kFhaxa1WXEYXeLElrEN06CNIuKHl_vBDBDxX9tvC5c3TFCd7MHqp2BWtTB5nqreIYU6wWlqu2SZbfTAO2YTjOdUw2koejb7ZItn2DOYBq8G4PGI6anVwk-91GFHz7Wmk/s320/CHUCK.jpg" width="320" /></a>Belki de kendini geliştirmek aranan cevap değildir.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Otuz yaşında bir oğlan çocuğuyum ve bir başka kadının aradığım cevap olduğundan hiç emin değilim.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Dövüş bittiğinde hiçbir şey çözülmemişti ama hiçbir şeyin önemi yoktu.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Gülmek en iyi ilaçtır.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Tyler diyor ki, ben henüz dibe vurmaya yaklaşmamışım bile. Ve eğer sonuna kadar düşmezsem, kurtarılmam olanaksızmış. İsa çarmıha gerilerek yapmış bunu. Sadece para, mülkiyet ve bilgiden vazgeçmen yeterli değil, diyor Tyler. Bu bir hafta sonu tatili değil. Kendini geliştirmeye sırt çevirmeli ve felakete doğru koşmalısın. Bu işi böyle yarım yamalak yapamazsın artık.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Ancak her şeyini kaybettikten sonra canının istediğini yapmakta özgür olursun.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Kovulmak, herhangi birimizin başına gelebilecek en iyi şey olurdu. Böylece havanda su dövmekten kurtulur ve hayatlarımızla bir şey yapardık.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Dayanışma gruplarını işte bu yüzden seviyordum. İnsanlar ölmekte olduğunuzu sanırlarsa, bütün dikkatlerini size veriyorlardı.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Sahip olduklarımı yok eden kurtarıcı, benim ruhumu kurtarma savaşındadır. Bütün aidiyetleri yolumdan kaldıran öğretmen beni özgür kılacaktır.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Eğer erkeksen, Hıristiyansan ve Amerika'da yaşıyorsan, tanrı modeli olarak babanı görürsün. Eğer babanı hiç tanımamışsan, baban kaçıp gitmişse ya da eve hiç gelmiyorsa, tanrı hakkında ne düşünürsün? Sonunda, bütün hayatını bir baba ve bir tanrı aramakla geçirirsin.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Unutmaman gereken şu ki: Tanrı seni sevmiyor olabilir. Bu da bir olasılıktır. Belki de Tanrı bizden nefret ediyordur. Hayatta olabilecek en kötü şey değil bu.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Sizler banka hesabınız değilsiniz. İşiniz değilsiniz. Aileniz değilsiniz ve olduğunuzu düşündüğünüz kişi değilsiniz. İsminiz değilsiniz. Sorunlarınız değilsiniz. Yaşınız değilsiniz. Umutlarınız değilsiniz.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Etrafıma baktığımda, yan camdaki yıldızların üstüme düşen siluetiyle, bugüne kadar yaşamış en güçlü, en akıllı adamları benzin pompalarken ve garsonluk yaparken görüyorum.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Bizim kuşağımız büyük bir savaş görmedi, büyük bir buhran yaşamadı; ama bizim de bir savaşımız var. Büyük bir ruhani savaş bu. Kültüre karşı büyük bir devrim hazırlıyoruz. Büyük buhran bizim hayatlarımız. Biz ruhani bir buhran geçiriyoruz.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Biz tarihin ortanca çocuklarıyız. Bizi bir gün milyoner olacağımıza, film yıldızı, rock yıldızı olacağımıza inandıran televizyon programlarıyla büyüdük; ama bunların hiçbiri olmayacağız. Ve bu gerçek kafamıza ancak dank ediyor.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Zaman aralığını yeterince uzun tutarsanız, herkesin hayatta kalma şansı sıfıra düşer.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Hayatta sevdiğin her şey sana sırt çevirecek ya da ölecek. Hayatta yarattığın her şey bir kenara atılacak. Hayatta seni gururlandırmış ne varsa hepsi çöpe gidecek.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
Unknownnoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-3002447965049831626.post-37582831261748355992013-12-21T22:32:00.001-08:002013-12-21T22:35:01.569-08:00AMERİKA DESTANI-EDUARDO GALEANO<div style="text-align: justify;">
Ortaçağ'da bir çuval karabiber, insan hayatından daha değerliydi. Buna karşılık altın ve gümüş, gökyüzünde cennetin, yeryüzünde de kapitalist merkantilizmin kapılarını açmak için Rönesans tarafından kullanılan belli başlı anahtarlar olacaktı. İspanyollarla Portekizlilerin Amerika destanı, Hıristiyan dininin yayılması ile doğal zenginliklerin zorla ele geçirilip yağmalanmasını iç içe geçmiş tek bir şey haline getirmiştir. Avrupa gücü, bütün dünyayı egemenliği altına almak niyetiyle yola çıkmıştı. Ormanlar ve türlü tuzaklarla dolu el değmedik toprakların görüntüsü, denizcilerle soylu kumandanların olduğu kadar, ganimet ardında koşan sersefil askerlerin de tutkusunu kamçılamaktaydı. "Ölülerin güneşi" olarak simgeledikleri şan ve şeref itkisi de rol oynuyordu bunda. Hernan Cortes, şan ve şerefe ulaşmanın yolunu şöyle tanımlıyordu: "Talih cesurlara güler." Bizzat kendisi, Meksika seferini hazırlayabilmek için bütün malını mülkünü ipotek ettirmişti. Kristof Kolomb ve Magellan gibi birkaç istisna bir yana, fetih seferleri devlet tarafından değil, ya doğrudan doğruya fetihçiler ya da büyük tacirler ve bankerler tarafından finanse edilmekteydi.<br />
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjYyB8i8iwHAqmwe6MWCvfUMHO-zqCqfMw_sexi0YreZE-GPr5fvIZ4c09FF-G5JOXpPJwDa6rs2ZnadyXK7kdd2MzN0fh8eh8DxckjKVcPzoYPkFUMZXeQAp7rsIw-H5GBgbTGEdgwHYQ/s1600/EDU.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="225" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjYyB8i8iwHAqmwe6MWCvfUMHO-zqCqfMw_sexi0YreZE-GPr5fvIZ4c09FF-G5JOXpPJwDa6rs2ZnadyXK7kdd2MzN0fh8eh8DxckjKVcPzoYPkFUMZXeQAp7rsIw-H5GBgbTGEdgwHYQ/s400/EDU.jpg" width="400" /></a></div>
Yerlilerin yabancıları uzaklaştırmak için uydurduğu altınla kaplı Kral Eldorado efsanesi de bu sırada doğup yayıldı. Gonzalo Pizarro'dan Sir Walter Raleigh'e birçokları, ona ulaşabilmek için ormanları, Amazon ve Orinoco Irmakları'nı nafile aşacaklardı. "Gümüş kaynayan tepe" hayali, 1545'te Potosi'nin keşfiyle gerçek olacaktı. Fakat daha önceleri bu amaçla çeşitli seferler düzenlenmişti. Özellikle Parana Irmağı'nın kaynaklarına yönelikti bu seferler. Ama bütün bu seferlere katılanlar ya açlık ve hastalıktan ya da yerlilerin oklarına sürdükleri zehirden yarı yolda telef olup gittiler.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Evet; Meksika ve And yaylalarının derinliklerinde yığılı büyük miktarda altın ve gümüş vardı. 1519'da Hernan Cortes, Aztek Hükümdarı Montezuma'nın dillere destan hazinesini ortaya çıkardı. 15 yıl sonra da Francisco Pizarro, Inka Kralı Atahualpa'yı boğdurmadan önce fidye olarak aldığı bir koca oda dolusu altınla iki oda dolusu gümüşü yollayacaktı Sevilla'ya. 40 yıl kadar önce de Saray, ilk yolculuğunda Kristof Kolomb'a eşlik eden denizcilerin hizmet tutarlarını Antiller'den koparılıp alınmış altınlarla karşılamıştı. İşin sonunda Karayip Adaları, İspanyollara haraç ödemeyi tamamen bıraktı; çünkü ortadan kalktılar. Gerçekten de, yerlilerin bir kısmı vücutları yarı bellerine dek çamur içinde, yıkama havuzlarında altınlı kumları çalkalamakla uğraşırken, bir kısmı da İspanya'dan getirilen ağır tarım araçları altında tarlalarda iki büklüm, yorgunluktan ölene dek çalışacaklardı. Daha da anlamlısı, Dominik'teki birçok yerli, beyaz efendilerinin kendilerine dayattığı yazgıyı sezip önce davranarak hem çocuklarını öldürüyor hem de yığınlar halinde intihar ediyorlardı. Resmi tarihçi Fernandez de Oviedo, Antillilerin bu korkunç kıyımını şöyle anlatıyor: "Çoğu, neredeyse sırf eğlence olsun diye, artık çalışmamak için zehirlediler kendi kendilerini; çoğu kendi elleriyle kendilerini astı."</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
1494'te imzalanan Tordesillas Antlaşması, Portekizlilere Papa tarafından çizilmiş olan ayrım çizgisinin ötesinde kalan Amerikan topraklarını işgal hakkını tanıyordu. Nitekim 1530'da Martim Alfonso de Sousa bu antlaşmaya dayanarak Brezilya'daki Fransızları sürüp çıkardıktan sonra ilk Portekiz yerleşim merkezlerini kuracaktı. Gene aynı dönemde İspanyollar da, korkunç ormanları ve muazzam zorlu çölleri aşarak, keşif ve fetihlerini elle tutulur şekilde ilerletmiş bulunuyorlardı. 1513'te Büyük Okyanus'un ışıltılı suları Vasco Nunez de Balboa'nın gözlerinin önünde serili duruyordu. 1522 sonbaharında, tarihte ilk kez iki okyanusu birbirine bağlamış ve yeryüzünün yuvarlaklığını tam bir tur yaparak ispatlamış olan Magellan seferinden arta kalan 18 kişi İspanya'ya dönmekteydi. 3 yıl önce Hernan Cortes'in 10 gemisi Küba'dan ayrılmış ve Meksika'ya doğru yelken açmıştı. 1523'te Pedro de Alvarado Orta Amerika'yı fethe girişiyordu. 1533'te Francisco Pizarro, ezici bir zaferden sonra Cuzco'ya girmekte ve böylece Inka İmparatorluğu'nun kalbini ele geçirmekteydi. 1540'ta Pedro de Valdivia, Atacama Çölü'nü aşarak bugünkü Şili'nin başkenti Santiago'yu kuruyordu. Daha kuzeyde ise Chaco'ya dalmıştı fatihler ve Peru'dan dünyanın en büyük ırmağının denize döküldüğü yere kadar uzanan bütün Yeni Dünya topraklarını egemenlikleri altına almış bulunuyorlardı.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Astronomundan yamyamına, mühendisinden taş devrini yaşayan vahşisine kadar her türden insan vardı karşılaştıkları yerliler arasında. Buna karşılık yerli uygarlıkların hiçbiri demiri ya da sabanı, camı ya da barutu bulabilmiş değildi; tekerlek de kullanmıyorlardı. Denizin öte yanından gelip bu topraklara çullanan uygarlıksa, yaratıcı Rönesans patlamasını yaşamaktaydı: Bir keşiften çok bir icada benziyordu Amerika; tıpkı barut, baskı makinesi, kağıt ve pusula gibi, yeniçağın çalkantılı doğuşuna katkıda bulunacak olan yeni bir icat. İki dünya arasındaki gelişim eşitsizliği, yerli uygarlıkların görece kolaylıkla boyun eğişini açıklamaya yeterlidir. Hernan Cortes, Veracruz'a ayak bastığı vakit yanında sadece 100 denizci ve 508 asker bulunmaktaydı; emrinde de 16 at, 32 kundaklı yay, 10 tunç top ve çok sınırlı sayıda arkebüz, alaybozan ve tabanca vardı savaşta kullanmak üzere. Bu kadarı yetti de arttı bile. Oysa Aztek Uygarlığı'nın başkenti Tenochtitlan, o çağda, Madrid'den 5 kat daha büyük ve İspanya'nın en önemli kenti olan Sevilla'dan 2 kat daha kalabalıktı. Öte yanda Francisco Pizarro, 180 asker ve 37 atla girmişti Cajamarca'ya.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Yerlilerin başlangıçta bozguna uğramasında rol oynayan belli başlı etkenlerden biri de şaşkınlık olmuştur. İmparator Montezuma'nın sarayına ulaşan ilk haber şuydu: "Denizin üzerinde ağır ağır ilerleyen kocaman bir tepe var." Çok geçmeden başka birtakım bilgiler gelmeye başladı. Bir yazar şöyle anlatıyor durumu: "Topun nasıl patladığını, nasıl gürüldediğini, gümbürtüsünün nasıl yankılanarak insanı sağır edip bayılttığını kendisine söylediklerinde dehşete kapıldı imparator. Hele bu gümbürtüyle birlikte topun ağzından kocaman bir yuvarlak taşın fırlayıp da ortalığa ateş saçtığını işitince, gözleri yuvalarından dışarı uğradı. 'Yabancılar' onları damların hizasında taşıyan geyiklere binmiş geliyordu. Vücutları baştan ayağa sarılıydı: Sadece yüzleri görülmekte. Ve kireç gibi bembeyaz yüzleri. Saçları sapsarı. Sadece içlerinden bazıları siyah saçlı. Ve hemen hepsi uzun sakallı." Montezuma, daha bir süre önce tam 8 kahinin döneceğini haber vermiş olduğu Tanrı Quetzalcoatl'ın yeryüzüne indiğini sanmıştı. Avcıları bir kuş getirmişti imparatora. Kuşun başında ayna biçiminde bir taç vardı; bu aynada da, içinde batan güneşin ışıldadığı gökyüzü yansıyordu. Gene bu aynada, savaşçı birliklerin Meksika üzerine yürüdüğünü görmüştü İmparator. Tanrı Quetzalcoatl, doğudan gelmiş ve gene doğudan gitmişti. Beyaz tenli ve sakallıydı. Inkaların erdişi tanrısı Viracocha da beyaz tenli ve sakallıydı. Ve doğu, aynı zamanda, Mayaların kahraman atalarının da beşiğiydi.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Halklarıyla hesaplaşmaya gelen intikama susamış tanrıların sırtında parlak zırhlar vardı ve bu zırhlar, onlara atılan okları da, taşları da etkisiz kılıyordu. Silahları öldürücü ışınlar saçıyor ve havayı ciğerleri boğucu bir dumanla karartıyordu. Bununla da bitmiyordu iş: Fetihçiler, büyük bir incelik ve isabetle, ihanet ve entrika tekniklerini de kullanmaktaydılar. Nitekim Montezuma'ya karşı Tlaxcalalılarla bu sayede ittifak kurdular ve gene bu sayede, Inka İmparatorluğu'nun iki düşman kardeş olan Huscar'la Atahualpa arasında bölünmüşlüğünden haince yararlandılar. Türlü cinayetlerle yerli yöneticileri devirdikten sonra da rahipler, yüksek görevliler, kumandanlar gibi egemen ara kastlardan kendilerine suç ortakları buldular. Ayrıca başka birtakım silahları da seferber ettiler. Daha doğrusu başka birtakım etkenler, istilacıların zaferinde nesnel açıdan belirleyici bir rol oynadı. Bunların en başında da atlarla virüsler geliyordu. </div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Tıpkı develer gibi, atlar da Amerika kökenliydi; ama soyları tükenmişti Amerika'da. Avrupa'ya Araplar tarafından getirilen bu hayvanlar, askeri ve ekonomik alanlarda büyük hizmet görmüşlerdi. Amerika'da ise şaşkına dönen yerlilerin istilacılara büyüsel erkler atfetmelerine yol açtılar. Nitekim ilk İspanyol askerlerinin tüy ve çıngıraklarla donanmış atlar üzerinde ortalığı toza dumana katarak büyük bir hız ve korkunç bir gürültüyle ilerlediğini gören Atahualpa sırtüstü yere devrilecekti dehşetten. Mayaların torunlarını yöneten Tecum, mızrağıyla Pedro de Alvarado'nun kendisine değil de atına saldırdığı vakit, hayvanın, karşısındaki adamın vücudunun bir parçası olduğu inancındaydı. İşte bu yüzdendir ki, saldırı sonucu attan düşen Alvarado, hemen doğrulup Tecum'u öldürmekte güçlük çekmedi. Savaş koşumlarıyla donanmış birkaç at, yerlileri çil yavrusu gibi dağıtmakta, dehşet ve ölüm saçmaktaydı. Sömürgeleştirme sürecinin ilk evrelerinde, papazlar ve misyonerler, atları kutsal kökenli hayvanlar olarak tanıttılar yerlilere. İspanya'nın koruyucusu Aziz Yakup'un, beyaz bir tay üzerinde ve Tanrı'nın sürekli yardımıyla, gerek Mağribilere, gerekse Yahudilere karşı bir dizi parlak zafer kazandığını söylüyorlardı.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Ama Avrupalıların, atlardan da etkili bir müttefikleri vardı: bakterilerle virüsler. Gerçekten de fatihler, Tevrat'taki afetleri andıran bir korkunçluk içinde, çiçek ve tetanoz, çeşitli ciğer ve bağırsak hastalıklarıyla zührevi hastalıklar, trahom, tifüs, cüzzam, sarıhumma ve ağzı kokutan diş çürüğünü getirdiler beraberlerinde. İlkin çiçek hastalığı ortaya çıktı: Bu, insanı ateşten kavuran ve etleri yarıp dağıtan bilinmedik ve iğrenç salgın, doğaüstü bir ceza değil de neydi? Bir yerli tanık şöyle anlatıyor: "Gidip Tlaxcala'ya yerleştiler. Hastalık o zaman yayıldı. Şiddetli öksürük ve alev alev yanan çıbanlar." Bir başka görgü tanığı da ekliyor: "Birçoğu bu yapışkan, bulaşıcı ve geçmek nedir bilmeyen kabarcık hastalığından ölüp gitti." Sinekler gibi ölüyordu yerliler: Organizmalarının bu yeni hastalıklara karşı hiçbir direnme gücü yoktu. Ölümden kurtulanlarsa sakat kalıyor ve hiçbir işe yaramıyorlardı. Brezilyalı antropolog Darcy Ribeiro, Amerika, Avustralya ve Okyanusya'daki yerli halkın yarıdan fazlasının, beyazlarla daha ilk temas sonucu bulaşıcı hastalıklara yakalanıp öldüğünü ileri sürüyor.</div>
Unknownnoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-3002447965049831626.post-53301857247793126612013-12-21T22:24:00.001-08:002013-12-21T22:28:32.346-08:00KAPİTALİZM VE SOSYALİZM-EDUARDO GALEANO<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiD2Za_2gQQh45i_Jit7Xa-XxL9EIQ-b_pbqudU0TRdD-ZVceG0kXUSyIfx51uychtgfjUH3PfKb5znvWVmqbY-eNMJOmi4fBsFURWCat9NSws-f1ln131d1rIzlkFA4lhrDDD_eDh-Cd8/s1600/%C4%B0K%C4%B0PK%C4%B0.PNG" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiD2Za_2gQQh45i_Jit7Xa-XxL9EIQ-b_pbqudU0TRdD-ZVceG0kXUSyIfx51uychtgfjUH3PfKb5znvWVmqbY-eNMJOmi4fBsFURWCat9NSws-f1ln131d1rIzlkFA4lhrDDD_eDh-Cd8/s400/%C4%B0K%C4%B0PK%C4%B0.PNG" width="276" /></a></div>
<div style="text-align: justify;">
Geçmişe saygı, gericilik gibi gelmiştir hep bana. Sağcılar geçmişi seçer; çünkü ölüleri yeğlerler: Sakin bir dünya, sakin bir çağ. Ayrıcalıklarını kalıtımla meşru kılan güçlüler geçmişe özlem duygusunu geliştirirler. Tarih, bir müzeyi gezer gibi okunur. Bu mumyalar koleksiyonu dolandırıcılıktan başka bir şey değildir. Bugünümüz konusunda olduğu gibi, geçmişimiz konusunda da bize yalan söyleniyor. Gerçekler bizden gizleniyor. Ezilenlere, ezenlerin yarattığı uzak, sersemlemiş ve kısır bir bellek maledilmeye çalışılıyor. Ezilenler böylelikle, başka bir seçenek yokmuş gibi, kendilerinin olmayan bir hayatı yaşamaya boyun eğeceklerdir. </div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<br />
Çokuluslu tröstlerin şubeleri bir dünya sistemi içinde yer aldıklarından, bir ya da iki yıl, gerektiğinde daha da uzun bir süre boyunca para kaybetmeyi göze alabilirler. Bu nedenle fiyatları düşürür ve peşinde oldukları şirketlerin teslim olmasını beklerler. Bankalar da onlarla işbirliği yapar. Kısa süre sonra, ulusal şirket beyaz teslim bayrağını çeker. Yerel kapitalistler, galiplerin memuru haline gelir. Bazı durumlarda, eğer şanslıysa, şirketini sattığında karşılığını yabancı şirketin merkez kuruluşunun hisse senedi olarak alır ve hayatını bolluk içinde sürdürür.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<br />
Bazı saf kişiler, ülkelerin, sınırları içinde yer aldığına inanırlar hala. Bunlar Latin Amerika ekonomilerinin birleşmesinde ABD'nin parmağı olmadığına inananlardır. Bunun nedeni onlarca çok açıktır: ABD, Latin Amerika Serbest Ticaret Birliği ya da Orta Amerika Ortak Pazarı'na üye değildir. Aynı kişiler, Simon Bolivar'ın isteğine uygun olarak, birleşmenin Meksika sınırında bittiğini ileri sürerler. Bu basit ve iyi niyetli ölçütü savunanlar bellek yitimine uğramış olacaklar ki, bir korsan, tüccar, bankacı, deniz piyadesi, teknokrat, "yeşil bereli", büyükelçi ve Kuzey Amerikan girişimcileri ordusunun uzun bir süre boyunca Güney Amerika halklarının çoğunun hayatını ve kaderini ellerinde tuttuğunu unutmaktalar. Bugün Latin Amerikan endüstrisinin imparatorluğun korkunç çarkında ezildiğini de. "Bizim" birliğimizin "kendi" gücü, ülkelerin azgelişmişlik ve bağımlılık yapılarından kopmadığı için, köleliklerini geliştirdikleri ölçüde sağlamlaşıyor. </div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<br />
Kübalılar devrimle, saldırılar ve karşı saldırılarla, Washington ve Havana arasındaki darbeler ve karşı darbelerle, devrimin sosyal adalet vaatleri gerçekleştikçe radikalleştiler. 170 hastane ve bir o kadar da poliklinik kuruldu. Devlet, sağlık hizmetlerinin ücretsiz olmasını sağladı. Yüksek öğrenim kurumlarına devam edenlerin sayısı üç katına çıktı. Eğitim de parasız oldu. Üç yüz binden fazla çocuk ve genç burslardan yararlanır hale getirildi, yatılı okul ve kreş sayısı artırıldı. Nüfusun büyük bir bölümü kira ödemiyor, su, elektrik, telefon ve cenaze hizmetleri de ücretsiz; tıpkı spor etkinlikleri gibi. Sosyal hizmetlere yapılan harcamalar birkaç yılda beş katına çıktı. Ancak herkesin okula gidip ayağında pabucu olduğu günümüzde, gereksinimler geometrik bir hızda artarken üretim ancak aritmetik hızda artabiliyor. Artık birkaç kişi için değil, herkes için söz konusu olan tüketimin baskısı da Küba'yı ihracatını artırmaya zorluyor. Küba'da en büyük gelir kaynağı hala şeker.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<br />
Azgelişmişlik, gelişmenin bir aşaması değil, bir sonucudur. Latin Amerika'nın azgelişmişliği başka ülkelerin gelişmesinden kaynaklanmıştır ve bu ülkelerin gelişmesinin devamını sağlamaktadır. Uluslararası kölelik işlevi yüzünden güçsüz, doğuştan can çekişen sistem koftur. Kendini kader sanır ve sonsuzlukla özdeşleşmeye çalışır. Değişik olduklarından bütün bellekler bozguncudur, geleceğe yönelik projeler de öyle. Sistem, modelini, karıncaların değişmez toplumunda arar. Bu yüzden de, sürekli değişim halinde olan insanların tarihiyle bağdaşmaz. Ayrıca, insanların tarihinde her yıkıcı hareket, karşılığını er ya da geç yaratıcı bir harekette bulur.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<br />
Bugünkü birleşme bizi köklerimize götürmüyor, amaçlarımıza yaklaştırmıyor. Simon Bolivar doğru çıkan bir kehanette bulunmuş, ABD'nin özgürlük adına Amerika'ya sefalet saçmakla görevlendirildiğini belirtmişti. General Motors ve IBM, bu savaşta düşen birlik ve özgürlük bayraklarını bizim yerimize kaldırmak inceliğini göstermeyecektir. Geçmişin ihanete uğramış kahramanlarının ülkülerini gerçekleştirecek olanlar bugünün hainleri değildir. Latin Amerika'nın yeniden canlandırılması sürecinde denizin dibine atılması gereken yığınla çürümüş, kokuşmuş şey vardır. Ezilmişlerin, onuru kırılmışların, lanetlilerin payına düşmekte bu görev. Latin Amerika'nın ulusal davası, her şeyden önce toplumsal bir davadır. Latin Amerika'nın yeniden doğabilmesi için, önce efendilerini bir bir devirmesi gerekir. Başkaldırı ve değişim çağı başlıyor. Bazıları, yazgının tanrıların elinde olduğunu sanıyor; ama gerçekte, insanların bilincinde bir meydan okuma olarak biçimleniyor.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<br />
Brezilyalı bir işçi, Fransız bir işçinin 1 saatte kazandığı parayı kazanmak için 2,5 gün çalışmak zorundadır. Kuzey Amerikalı bir işçi, Rio de Janeiro'da çalışan bir işçinin 1 aylık ücretini, 10 saatten biraz fazla bir sürede kazanır. Yine Rio de Janeirolu bir işçi, 8 saatlik bir iş gününde, bir İngiliz ya da Alman işçisinin yarım saatte kazandığından daha az ücret alır.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<br />
Unutmamak gerekir ki, kapitalist toplumların tersine, sosyalist toplumlarda, işçiler işsizlik korkusu ya da kıskançlıkla hareket etmezler. Onları harekete geçiren, dayanışma, toplu sorumluluk, insanı bencillikten kurtaran görev ve hakların bilincidir. Bir ulusun bilinci bir gecede değişmez.</div>
Unknownnoreply@blogger.com